Адам генетикасы

Слайд 6Генетика — бүкіл тірі ағзаларға тән тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті

зерттейтін биология ғылымының бір саласы. Ағзалардың тұқым қуалаушылығы мен өзгергіштігі

туралы ғылымды генетика деп атайды (грекше “genetіkos” — шығу тегіне тән). Бұл атауды 1906 жылы ағылшын биологы У.Бэтсон ұсынды.
Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің заңдылықтарын ашып, оларды қоғамды дамыту үшін пайдаланудың жолдарын шешуде генетика ғылымы зор үлес қосты. Сондықтан, биологияТұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің заңдылықтарын ашып, оларды қоғамды дамыту үшін пайдаланудың жолдарын шешуде генетика ғылымы зор үлес қосты. Сондықтан, биология ғылымының басқа салаларының арасында маңызды орын алады. Жер бетіндегі тірі материяның дамуы олардың үздіксіз ұрпақ алмастыруымен қатар жүріп отырады. Тіршілік организмдердің көбеюімен тікелей байланысты. Сол арқылы белгілі бір биологиялық түрге тән белгілер мен қасиеттер ұрпақтан-ұрпаққа беріліп отырады. Басқаша айтқанда, ұрпақтар белгілі дәрежеде өзінің ата-анасына ұқсас болып туады. Мұны тұқым қуалаушылық дейді. Көпшілік жағдайда организмнің белгілері мен қасиеттері өзгермей біршама тұрақты түрде берілетіндіктен, ұрпағы ата-аналарына ұқсас болып келеді. Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік — бірімен-бірі қатар жүретін, бір жағынан бір-біріне қарама-қарсы, өзара тығыз байланысты процестер.

Генетиканың дамуы

Генетика — бүкіл тірі ағзаларға тән тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті зерттейтін биология ғылымының бір саласы. Ағзалардың тұқым

Слайд 7Адамның тұқымқуалаушылық пен өзгергіштігін зерттейтін ғылым саласы антропогенетика деп аталады
Антропогенетиканың

әдістері:
Генеалогиялық әдіс;
Егіздік әдіс;
Биохимиялық әдіс;
Цитогенетикалық әдіс;
Иммунологиялық әдіс.

Адамның тұқымқуалаушылық пен өзгергіштігін зерттейтін ғылым саласы антропогенетика деп аталадыАнтропогенетиканың әдістері:Генеалогиялық әдіс;Егіздік әдіс;Биохимиялық әдіс;Цитогенетикалық әдіс;Иммунологиялық әдіс.

Слайд 8
Адам генетикасының зерттеу әдістері
Генеалогиялық әдіс
Егіздік әдіс
Цитогенетикалық әдіс
Биохимиялық әдіс
Шежіре құруға және

қайсыбір белгінің ұрпақтан ұрпаққа берілуін қадағалауға негізделген
Бір мезгілде екі немесе

екіден көп туылған балаларды зерттеуге негізделген

Хромосомалар-ды микроскоп арқылы зерттеуге негізделген

Кейбір тұқым қуалайтын аурулардың зат алмасу процесінің бұзылуынан болатынын анықтайды.

Монозиготалы

Дизиготалы

Бір жұмыртқалы егіздердің генотипі біркелкі, барлық белгілері ұқсас болады

Әр түрлі жұмыртқалы егіздердің генотипі әр түрлі, бір қатар белгілері бойынша бір-біріне ұқсмайды

Конкорданттылық

Дискорданттылық

Адам генетикасының зерттеу әдістеріГенеалогиялық әдісЕгіздік әдісЦитогенетикалық әдісБиохимиялық әдісШежіре құруға және қайсыбір белгінің ұрпақтан ұрпаққа берілуін қадағалауға негізделгенБір

Слайд 9Шежіре құруда қолданылатын шартты белгілер.

Слайд 10Гемофилия ауруы

Слайд 11Бір жұмыртқалы егіздер -монозиготалы

Слайд 12Екі жұмыртқалы егіздер - дизиготалы

Слайд 13Сиам егіздері

Слайд 14Цитогенетикалық әдіс

Слайд 15Биохимиялық әдіс

Слайд 16

Хромосомалық аурулар
Хромосомалар-ды микроскоп арқылы зерттеуге негізделген

Слайд 17Клайнфельтер синдромы

Слайд 18Даун синдромы

Слайд 19Шерешевский – Тернер синдромы

Слайд 20Тұқым қуалайтын аурулар
У – тіркескен тұқым қуалау
Фенилкетонурия – кемақыл, идиопатия

– мишықтың өзгеруі
Гемофилия -қанның ұйымауы, дальтонизм- түсті ажырата алмау
Гипертрихоз гені

– ұл баланың құлақ қалқаншасын қалың түк басуы

Брахидактилия- қысқасаусақты-лық, полидактилия – алты саусақтылық

Тұқым қуалайтын ауруларУ – тіркескен тұқым қуалауФенилкетонурия – кемақыл, идиопатия – мишықтың өзгеруіГемофилия -қанның ұйымауы, дальтонизм- түсті

Слайд 21Брахидактилия және полидактилия

Слайд 22Ахондроплазия

Слайд 23Патау және Эдвардс синдромы

Слайд 24Гипертрихоз гені

Слайд 25Медициналық - генетикалық консультациялар

Слайд 26

Сабақты бекіту
ойыны арқылы

Слайд 27

Слайд 28
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 291. Адамның тұқым қуалаушылығын зерттейтін ғылым қалай аталады?
Адам генетикасы

Слайд 30

Слайд 31
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 3215. Хромосомалық аурулардың негізгі себептері қандай?
Жасушалардың мейоздық бөліну кезіндегі хромосомалардың

гаметаларға теңдей ажырамауы

15. Хромосомалық аурулардың негізгі себептері қандай?Жасушалардың мейоздық бөліну кезіндегі хромосомалардың гаметаларға теңдей ажырамауы

Слайд 33

Слайд 34
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 354. Әке – шеше жағынан туыс адамдардың бір – бірімен

некелесуін қалай атайды?
Туыстық неке

Слайд 36

Слайд 37
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 3816. Консультацияның бірінші кезеңінде аурудың диагнозын анықтау үшін қандай әдістер

қолданылады?
Шежіре, цитогенетикалық, биохимиялық т.б.

Слайд 39

Слайд 40
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 412. Қай әдіс арқылы туыстар арасындағы аурулардың оның шыққан тегіне

шежіре құрастыру арқылы зерттеп анықтайды?
Генеалогиялық әдіс

Слайд 42

Слайд 43
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 446. Қай әдіс арқылы тұқым қуалайтын аурулардың зат алмасу процесінің

бұзылуынан болатын ауруларды анықтайды?
Биохимиялық әдіс

Слайд 45

Слайд 46
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 4717. Суретке қарап аурудың түрін анықтаңыз.
Гипертрихоз

Слайд 48

Слайд 49
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 503. Шежіре құрастыруды бастайтын адамды қалай атайды?
Пробанд

Слайд 51

Слайд 52
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 535. Бір мезгілде екі немесе екіден көп туылған балаларды қалай

атайды?
Егіздер

Слайд 54

Слайд 55
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 5618. Суретке қарап аурудың түрін анықтаңыз.
Ахондроплазия

Слайд 57

Слайд 58
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 5910. Адамда тұқым қуалайтын аурулар қандай топтарға бөлінеді?
Гендік және хромосомалық

аурулар

Слайд 60

Слайд 61
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 627. Бір жұмыртқалы егіздердің генотипі біркелкі, барлық белгілерінің ұқсас болуы

қалай аталады?
Конкорданттылық

Слайд 63

Слайд 64
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 6519. Суретке қарап аурудың түрін анықтаңыз.
Полидактилия

Слайд 66

Слайд 67
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 6824. Медициналық генетикалық консультациялардың басты мақсаты?
Генетикалық кеңес беру және тұқым

қуалайтын ауруларды алдын ала болжау.

Слайд 69

Слайд 70
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 7112. Гендердің өзгеруі нәтижесінде пайда болатын ауруларды қалай атайды?
Брахидактилия (қысқа

саусақтылық), полидактилия (алтысаусақтылық), сүйектің омырылғыштығы

12. Гендердің өзгеруі нәтижесінде пайда болатын ауруларды қалай атайды?Брахидактилия (қысқа саусақтылық), полидактилия (алтысаусақтылық), сүйектің омырылғыштығы

Слайд 72

Слайд 73
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 748. Хромосомаларды микроскоп арқылы зерттеуге негізделген әдіс қалай аталады?
Цитогенетикалық әдіс

Слайд 75

Слайд 76
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 7720. Суретке қарап аурудың түрін анықтаңыз.
Сиам
егіздері

Слайд 78

Слайд 79
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 8023. Әйелдердің бойы аласа болып, жыныстық жетілуі баяулап, бедеу болатын

қандай синдром?
Шерешевский – Тернер синдромы

Слайд 81

Слайд 82
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 839. Егіздерді пайда болуына қарай қалай бөледі?
Монозиготалы және дизиготалы

Слайд 84

Слайд 85
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 8613. У хромосомада әкесінен тек ұл балаларына ғана берілуі қалай

аталады?
Голандриялық тұқым қуалау

Слайд 87

Слайд 88
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 8921. Суретке қарап аурудың түрін анықтаңыз.
Даун синдромы

Слайд 90

Слайд 91
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 9211. Аутосомды – доминанттық ауруларға қандай аурулар жатады?
Гендік аурулар

Слайд 93

Слайд 94
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 9514. Аутосомалардың 21 жұбында артық бір хромосома болатын, жалпы хромосомалар

саны 47 болатын ауру қалай аталады?
Даун синдромы

Слайд 96

Слайд 97
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 9822. Жыныс бездері жете дамымаған, ақыл есі кем, аяғы мен

бойы ұзын, басы кішкентай қай синдромға жатады?
Клайнфельтер синдромы

22. Жыныс бездері жете дамымаған, ақыл есі кем, аяғы мен бойы ұзын, басы кішкентай қай синдромға жатады?Клайнфельтер

Слайд 99

Слайд 100
1
5
3
2
8
4
6
7
10
9
12
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25

Слайд 10125. Консультацияның екінші және үшінші кезеңінде нені анықтайды және қандай

қорытынды шығарады?
Екінші кезеңінде ұрпақты анықтау, үшінші кезеңінде ауруды жазбаша қорытындылау.

25. Консультацияның екінші және үшінші кезеңінде нені анықтайды және қандай қорытынды шығарады?Екінші кезеңінде ұрпақты анықтау, үшінші кезеңінде

Слайд 102Қорытындылау.
“Бес саусақ” әдісі арқылы
1.Бүгінгі сабақты қаншалықты меңгердің?
2.Не ұнамады?
3.Маған сабақта ұнады...
4.Мен

алдағы уақытта мынаны білгім келеді...
5.Бүгінгі көңіл-күйім...

Қорытындылау.“Бес саусақ” әдісі арқылы1.Бүгінгі сабақты қаншалықты меңгердің?2.Не ұнамады?3.Маған сабақта ұнады...4.Мен алдағы уақытта мынаны білгім келеді...5.Бүгінгі көңіл-күйім...

Слайд 103Бағалау.

Бүгінгі сабаққа белсенді
араласқан оқушыларды
мадақтау арқылы бағалау.

Слайд 104Үйге тапсырма:
1. “Медициналық генетика және кейбір тұқым қуалайтын аурулардың

алдын алу мен емдеу”
тақырыбына интернеттен реферат жазып келу.
Әрбір

бала өз жанұясының шежірелік картасын құру

Үйге тапсырма: 1. “Медициналық генетика және кейбір тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу мен емдеу”тақырыбына интернеттен реферат

Слайд 105
Сау болыңыздар!

Скачать презентацию

Разделы презентаций

Адам генетикасы

Содержание

Слайды и текст этой презентации

Слайд 2Мақсаты:Оқушылардың адамда тұқым қуалайтынАурулар неден пайда болатынын және олардың қандай

түрлері бар екендігін түсіндіру Оқушылардың оқу материалдарыныңмазмұнын меңгеру,ойлау қабілетін

Слайд 3Сабақтың көрнекілігі: электронды презентация, интерактивтік тақта, , суреттер, баспасөз материалдары Сабақтың

әдіс –тәсілдері: түсіндіру, талдау, ойын Пәнаралық байланыс: өсімдіктану, математика Сабақтың түрі

Слайд 4 Атаның жолын қуар ұл туса, оның бойындағы бар жақсы

қасиеттерді қайталар еді. Осыған орай адам генетикасын бастай отырып, адам

Слайд 5 Ақпанның он