Электр тогының жұмысы мен қуаты. Пайдалы және толық қуат

қандай
да бір уақыт аралығында
тасымалданатын электр
мөлшерінің сол уақыт

аралығына қатынасы

Ток күші тұрақты

Вольтметр.          
Ол тізбекке параллель
қосылады.

Тізбектің берілген бөлігінде
заряд орын ауыстырғанда,
электр өрісінің атқарған
жұмысының осы зарядқа
қатынасы

үштен кем емес
өткізгіштердіңтоғысқан
нүктесін айтамыз

Электр тогы  
дегеніміз не?

Ток күші   деп нені
айтады және
формуласы қандай?

Түйін дегеніміз
не ? 

Электр кернеуі    
  деп нені айтады және
формуласы қандай?

Өткізгіштерді тізбектей
жалғағанда не тұрақты
болады? 

Өткізгіш ұштарындағы
кернеуді қандай құралмен
өлшейді және ол тізбекке
қалай қосылады?

1

2

3

4

5

6

көрменің тақырыбы қалай аталады?

Осы қуат деген сөзді бұрын естулерің барма?

Қуат неге байланысты?

атқарып жатқандығын білдіреді.  Электр күші атқаратын жұмысты
есептеп шығару онша

қиын емес.
Себебі біз өткізгіштің ұштарындағы кернеу U вольт болса,
онда осы өткізгіш бойымен  q заряд өткенде 
А джуоль жұмыс атқарылатынын білеміз. Яғни,                                                            
А=Uq
формуласымен табуға болады. q=It екенін ескеріп,
А=UIt аламыз.

есептесек , токтың жұмысын мына формула A=

IUt бойынша есептелінеді .
Тізбектің бөлігі үшін Ом заңына сүйеніп Токтың жұмысының өрнегін мына түрде жазуға болады.
A=I2Rt .
Тізбектің бөлігіндегі жұмысы ток күшінің кернеуге және жұмыс өндіруге кеткен уақытқа көбейтіндісіне тең.  Токтың жұмысы Джоульмен (Дж) өлшенеді. 1Дж = 1A*1B*1c 
Жұмысты өлшейтін құрал электр санауыш (счетчик) д.а..Жұмыстың өлшем бірлігі Дж.,
алайда көбінесе жұмыс ватт- сағатпен немесе киловат-сағатпен өрнектеледі.
1 Вт∙сағ. = 3600 Дж
1 гВт∙сағ = 100 Вт = 360 000 Дж
1 кВт∙сағ = 1000 Вт = 3 600 000 Дж.

тоқталайық..
Кез-келген электр аспабы – электр шамы,электр двигателі т.б.,уақыт бірлігінде белгілі

бір энергия тұтынуға есептелген.Сондықтан,токтың жұмысымен қатар токтың қуаты деген ұғымның да маңызы зор.
   Қуат деп  - жұмысты атқару шапшаңдығын сипаттайтын шама аталады.

Механикада қуатты

формуласымен естептесек, енді жұмыс орнына ток жұмысының

формуласын қойып,  

токтың қуатының формуласын шығарамыз

P=  IU t  =IU

толық қуатын, ал Pж = I2 R формуласы жылулық әрекетке

кететін ток қуатын анықтауға мүмкіндік береді.

P= I2 R P=U2 /R 

Бірлік уақыт ішінде сыртқы (бөгде) күштердің жасайтын жұмысы толық қуат деп аталады.

қандай бөлігін ток көзі пайдалы жұмысқа айналдырғанын көрсететін ? шамасын

айтады.

I=10 A-ден аспауы тиіс.
Үйдегі тұтынушылардың бір мезгілде пайдалану қуатының

шекті мәні :


P=10 A*220 B=2200 Bт=2,2 кВт

электр санауыштағы сан мәнге қарап, токтың жұмысына ақша төлеп,түбіртек  әкеледі.Сол

түбіртекті сіздер де түсіне біліп,өздеріңіз төлеп келуді үйренулеріңіз керек.
Түбіртекте мысалы мынадай кесте жазулы тұрады:

Тариф құны – 7,25 т
Сонда 108*7,25= 783 т
Олай болса ендігі күнде сіздер қалай және қанша төлеу керек екендігін білесіздер.

10 м биіктікке массасы 100 кг жүкті 30 с

аралығында көтеретін электр двигателінің ПӘК-ін анықтау

керек. 
Токтың жылу мөлшерін есепте. Вольтметрдің көрсетуі 5,2 В, амперметрдің көрсетуі

2А, кедергісі 2 Ом, уақыт 5 минут. 
2 топ.
Токтың қуатын есепте. Амперметрдің көрсетуі 0,3 А, вольтметр 120В. 
Токтың жұмысын есепте. Вольтметр-100В, резистор -30 Ом, уақыт-3 с. 

қағазға түсіріңдер.Келесі күннің кешінде оның көрсетуін тағы қағазға түсіріп,бір тәулікте

жұмсалған электр энергиясының мөлшері мен құнын есептеңдер