Д?ниеж?зі хал?ыны? саны ж?не ?дайы ?суі

ЖББО мектеп
Дүниежүзі халқының саны және ұдайы өсуі .Демографиялық саясат 10 сынып

Абдрахманова К. С.география пәні мұғалімі

саны бойынша «Алғашқы ондық» елдерін анықтау, салыстыру;
ұдайы өсуін  1,2

типіне жататын елдерді жіктеу; демографиялық саясат түрлерін ажырата білуге үйрету.
Оқушылардың дүние жүзінің халқының саны әр түрлі болу себептерін түсіндіре білуге, ұдайы өсуінің елдердің даму деңгейімен байланыстылығы туралы ой тұжырымдауға дағдылындыру.
Топтық жұмыс, белсенді оқыту, жұптық оқыту және өз беттерімен білім алуға дағдылындару.

Ытымақтастық
Тыныштықты сақтау

қандай ұйым, штаб пәтері қандай қалада?
ЮНКТАД қандай ұйым, құрылған жылы.
НАТО

қандай ұйым ?
ЕО- тың құрылған жылы мен штаб пәтері
АСЕАН қандай ұйым?
ОПЕК неше ел мүше, қандай ұйым?
ФАО ұйымының мақсаты, мүше елдер менқұрылған жылы.

беру.

1-топ:Адамзаттың шығу тегі мен Жер шарында таралуы. Халық санағы.

2-топ:Дүниежүзі халқының саны. Демографиялық көрсеткіштер.

3-топ:Халық санының ұдайы өсуі. Демографиялық саясат.

Ғалымдар біздің ғаламшарымызда 15 мың жыл бұрын, халық саны

3 млн адамнан аспаған деп болжайды.

7095 000 000

Индонезия, Бразилия, Пәкістан, Бангладеш,Нигерия, Ресей, Жапония.

өсуі байқалды. Қазір халық саны 80 – 85 млн. адамға

өсті.

экономикалық жағдайлар ;
Денсаулықты сақтау деңгейі;
Соғыстар;
Терроризмдер;
Жол апаттары;
Табиғат апаттары;
Репрессиялар;
Экологиялық

жағдайлар.

көрсеткіш

1000 адамға шаққандағы есеппен алынады.

Т

> Ө Тө – қолайлы.
Т < Ө Тө – қолайсыз.
Т = Ө Тө – жоқ.

бірлігімен есептеледі.
Туу коэффициенті
Өлу коэффициенті
Табиғи өсу коэффициенті
Адамның өмір

жасының орташа ұзақтығы.
Қазақстанда адамның өмір жасының орташа ұзақтығы әйелдер 74 жас, ер адамдар үшін 64 жасты құрайды.

өсуінің тежелуі

адамзаттың үздіксіз жаңарып, ауысып отыруын қамтамасыз ететін туу мен өлу

және табиғи өсу көрсеткіштерінің жиынтығы.

әсерінен белгілі бір аймақтағы (елдегі, облыстағы, аудандағы) халықтың ұдайы өсуінің

тежелуі
Демографиялық дағдарысқа соғыс, әлеуметтік, экономикалық жағдайлар, мемлекеттің демографиялық саясаты т.б. тікелей әсер етеді. Қазақ халқы 20 ғасырда (1916 - 22) бірінші Демографиялық дағдарысқа ұшырады. Қазан төңкерісі мен Азамат соғысы жылдарында шаруашылықтың күйзеліске, халықтың ашаршылыққа душар болуынан елдегі халықтың 19% - і (яғни 950 мың қазақ) оапт болды. Сонымен қатар, шет елдерге (Қытай, Монғолия, Ауғанстан, Иран, Түркия) 400 мың халық біржола қоныс аударды. Екінші Демографиялық дағдарыс 1931-32 ж басталды. 1932 жылғы ашаршылықтың кесірінен 2 млн 300 мың адам өлді. Осы кезде 900 мың қазақ жан сақтау үшін шет аймаққа көшті. Ал 2 – дүниежүзілік соғыста 600 мыңдай қазақ шығын болды. Сөйтіп үш рет соққан Демографиялық дағдарыстың салдарынан Қазақстаннан біржолата көшіп кеткендерді қоса есептегенде, қазақ халқы 4,5 млн адамға кеміген. Демографтардың топшылауы бойынша, егер мұндай Демографиялық дағдарыс болмаса, қазақ халқының саны бұл күнде 25 млн-ға жеткен болар еді.

Еңбек ресурстарының жетіспеуі;
Егде адамдардың санының көбеюі;
Көш- қоң миграцияның

көп болуы;
Зейнеткерлікке шығатын жастағы адамдар санының көбеюі;

санының жедел өсуі;
Балалар санының үлесінің жоғары болуы;
Жұмыссыздық;

Дамыған елдерде жұмыс көздерін іздеу;
Әлеуметтік жағдайлар.( аштық, ауру түрлері, медициналық көмектің жетіспеуі; кедей отбасылар)

тарапынан табиғи өсуді реттеуге бағытталып, жүргізілетін шаралар жиынтығы.

төлеу;
Жүктілік демалыстың төленуі;
Көпбалалы отбасылар мен жас отбасыларға тұрғын үйлер бөлінгенде

жеңілдіктер беру;
Балабақшалардың көп болуы;
Некеге тұру жасын өзгерту;
Ажырасқан отбасылардағы ана мен балаға көмек беру;
Түсік жасатуға тиым салу (Германия);
Аналар мен балаларды қолдау;

дүниеге келуіне үкіметтен рұқсат алады.
Некелесу жасы ер адам-22 жас,

әйел адам- 20 жас.
Жастарға оқу кезінде некеге отыруға тиым салынады.

Үндістан: Біздер екеуміз- бізге екеу ғана.
Бірінші балаға жәрдемақы төленеді.
Халықтың денсаулығын сақтауға көп көңіл бөлінеді.
Ерте некеге отыруға тиым салынады.

елдер мен халық саны аз елдерді анықтау.
 
2-топ:
Ұдайы өсудің 1,2,3 типтеріне

жататын елдерді атластан анықтау.
 
3-топ:
Демографиялық дағдарыс және жарылыс елдерін анықтау мен Венн диаграммасымен түсіндіру .

дүниеге келеді әр секунд сайын 3 адам әр минут сайын 175 адам әр

тәулікте 250 мың адам Демографтардың есептеулері бойынша адамзат тарихында жер шарында 80 млрд астам адам дүниеге келген екен. Ең көп балалы ана осыдан 200 жыл бұрын Ресейде өмір сүріпті. Ол дүниеге 69 бала әкелген екен. 16 жұп – егіздер 7 рет – 3 егізден 4 рет – 4 егізден туыпты. Соның ішінде бала кезінде 2 ғана баласы қайтыс болды. Қалған 67 баласын ер жеткізген.

топтың топ басшысы критериялар бойынша өз тобының мүшелерін бағалайды,
  Үйге

тапсырма беру
20 параграфты оқу. «Тасқала ауданының халқы» туралы эссе жазу;