"Ақпараттық технологиялар және телекоммуникациялар" тақырыбында ашық сабақ 11-сынып

сай болуы қажет:
0. Реляциялық ереже
Дерекқор реляциялық болуы үшін ол

тек қана реляциялық құралдарды пайдалану керек
1. Ақпарат ережесі
Реляциялық дерекқордағы барлық ақпарат (кесте атауларымен атрибут атаулары да) тек қана кестедегі мағына ретінде көрсетіледі
2. Қол жетімділік ережесі
Барлық ақпаратқа қол жетімді болуы қажет. Бұл ереже басты кілт болуы қажет екенін қайталайды.

де жұмыс істеу қажет.
4. Реляциялық модельде негізделген онлайн каталог
Яғни

дерекқордың структурасы және дерекқордағы ақпараттар бірыңғай сұраныс тілімен табылуы қажет
5. Кешенді деректер тілі ережесі
Дерекқор кемдегенді бір реляциялық тілді қолдау керек. Ол тіл келесі прициптерді ұстау керек:
Линейдік синтаксис (linear syntax)
Интерактивты түрде және де бағдарлама ішінде пайдалануға болады
Деректерді тағайындау, олармен жұмыс істеу және де транзакция мен қаупсіздік операцияларын өткізу мүмкіндігін береді

Жоғары деңгейлі енгізу, жаңарту және жою
Енгізу, жаңарту және жою операциялы

кез келген кестедегі немесе кестелер жинағындағы деректер жинағымен жұмыс істеу мүмкіндігін беру қажет
8. Деректердің физикалық тәуелсіздігі
Физикалық өзгерістер (деректерді сақтау структурасын өзгерту) бағдарламаға әсер етпеу қажет

қажет. Логикалық тәуелсіздікті қамтамасыз ету физикалық тәуелсіздікке қарағанда қиындау.
10. Бүтіндік

тәуелсіздігі
Ақпарат бүтіндігі ережелері каталогта сақталу қерек (дерекқор структурасы). Оларды керекті кезде бағдарламаларға әсер етпей өзгерту мүмкіндігі болуы қажет.

Бағдарламалар жұмысын тоқтатпауы керек.
12. Диверсия тоқтату ережесі
Егер де жүйе төменгі

деңгейлі интерфейсты қолдаса, интерфейсте қаупсіздік немесе бүтіндік шектеулерін бұзу мүмкіндігі болмауы керек.

Эдгар Кодд - Ағылшан компьютер ғылымы, қазіргі кездегі реляциялық дерекқор теориясының негізін қалаушы (http://en.wikipedia.org/wiki/Edgar_F._Codd).

ақпаратты пайдаланбау принципы:
Төмендегі кестеде артық ақпарат бар, бұл аномалияларға жол

беруі мүмкін.

Жаңарту аномалиясы: егер де Janeway-дың мекенжайы өзгерсе барлық қатарларды өзгертуді есте сақтаймыз ба?
Жою аномалиясы: егер де ешкім Bud сырасын ұнатпаса біз A.B. өндірушісу туралы ақпаратты жоғалтамыз.

жасап көрсету үшін пайдалы
Негіз – зат немесе объект, төртбұрыш ретінде

көрсетіледі
Атрибут – заттың сипаттамасы, сызық арқылы негізге қосылатын овал ретінде көрсетіледі
Басты кілттерді асты сызылған атрибут ретінде көрсетеміз

мағына береді (Pico, Gracio)

шырын сатады
Шырын ішушілер шырынду ұнатады

сатылады

көреді
Дегенмен шырынды көптеген адамдар ұнату мүмкін
Көрсеткіш байланыстан бір негізіне қарай

барады

бір үздік сатылатын шырын болады (тең жағдайларды санамағанда)
Жабық көрсеткіш (шырынға

кірген жағы) 0 немесе 1 дегенді білдіреді. Яғни шырын 0 немесе 1 өндірушінің үздік сатылымы
Ашық көрсеткіш (өндірушіге кірген) 1 дегенді білдіреді. Яғни әрбір өндіруші тұра бір үздік сатылаын шырын иесі.