?ылыми жоба презентация

“а” сынып
оқушысы Мәкей Айтолқын Жетекшісі: Қазақ тіл мен әдебиет пәнінің

мұғалімі Мұхамедхан.С

жасау
Сауалнама арқылы өз сыныптастарымның есімдерінің сырын білу, деңгейін анықтау

жүргізу арқылы сыныптастарыма есімдері туралы мәлімет беру;

барлық адамдар өз есімдерінің сырын білсе, онда қазіргі заманда көбейіп

бара жатқан шет елдердің есімдерін қоймас еді.

– жарақ аттарына байланысты ат қою. Қылышбай
Елдің ардақты азаматтарының атын

солардай батыр ,ақын болсын деген ниетпен ат қою. Абай, Исатай

Төрт түлік мал, аң мен құстарға байланысты ат қою. Арыстан

Ұлы жоқ үйде қыз туғанда ат қою. Ұлбала, Болған.

Соңғы балаға ат қою. Кенжегүл, Кенжетай

Мұрат –мақсатыма жеттім –ау деген ниетпен ат қою. Арман, Мұрат.

Қыздарға аспан әлемінің, аңдардың,асыл тастардың нәзік өсімдіктердің атын қою. Алтын, Шолпан.

Балаға тіл көз тимейді деген ниетпен ат қою. Жаманбай

Баланың дені сау, жаны берік болу үшін ат қою. Тасболат

Баласы шетіней берген үйде жас сәбиге ат қою. Жүрсін.

Баланың өмірі ұзақ, көп жасасын деген ниетпен ат қою. Көпжасар.

Ислам дініне байланысты ат қою. Мұхаммед, Иса.

Мерзімінен бұрын дүниеге келген балаға ат қою. Шалабай.

Ерекше көзге түскен белгілеріне қарай ат қою. Қалдыгүл.

, Аюбай,

Ә) ұнамайды
2. Өз есімің жайлы білесің бе?
А)

білемін
Ә) білмеймін

қойылған есім.
Аружан – әдемі,ару,сұлу,көрікті болсын деген мақсатта

қойылған есім.
Алпамыс - Алпамыс батырдай ержүрек, батыр болсын деген мақсатпен қойылған есім.
Айтолқын- болашақта айдай жарық, толқындай қайратты болсын деген мақсатта қойылған есім.
Бекарыс- “бек” сөзі- батыр деген мағынаны білдірсе, “арыс” сөзі- ру, тайпа деген мағынаны білдіреді. “Бекарыс” есімі- ру, тайпаның батыры болсын деген мақсатпен қойылған есім
Марғұлан – Әлкей Марғұлан сияқты әдебиеттанушы, өнертанушы, шығыстанушыболсын деген мақсатпен қойылған есім.
Тілеуберді- ата –анасының тілегі орындалу мақсатында қойылған есім.
Нұрбибі- араб тілінен алынған “бибі” –сөзі нұрлы, көрікті, ажарлы қыз бала.
Нұрай- көрікті, нұрлы, айдай сұлу, көркем болсын деген мағынада қойылған есім.
Назгүл - иран тілінен алынған “ноз”- еркелік , наздық, яғыни гүлдей құлпырған., әдемі, әсем қыз.
Риза – араб тілінен алынған жағымды, ұнамды, сүйкімді сүйікті; разы қалауы деген мағынада қойылған есім.
Гауһар- иран тілінен алынған гауһар-қымбат, бағалы тас, маржан ,інжу түрі -жауһар болсын деген мағынада қойылған есім.
Дильназ – парсы тілінен “диль”-өмір еркесі, қосымша сөз “наз”- еркелік, наздық деген мағынада айтылып, өмірдің ерке наз қызы болсын деген мағынада қойылған есім.

Сыныптастарымның есімдері

Л-2

Ь-1
Ы-І -1 Б-2 Ж-2 Т-4
М-4 С-3 Ц-3 Й-И- 1
В-6 З-7 Н-Ң -5 Ю -7
Ч -7 Э-6 Г-Ғ- 3 Ф -6
Ө-О- 7 У-Ұ-Ү-6 Ш-2 Х-5
Д-4 К-Қ -2 П- 8 Щ- 9
Я-2 Р-2

кеңпейіл, оптимист, тілпапқыш, идеалист.
Уран: тікмінез, бірбеткей, өзімшіл, жұмысқа тиянақты, адамдармен

тез достасады.
Меркурий: көпшіл, епті, бастамшыл, сыншыл, мойымаушылық.
Шолпан: сезімтал, сүйкімді, тәкаппар, іскер, жолы болғыш.
Нептун: жұмсақтық, сезімтал, қайырымды, философ.
Сатурн: сырты суық, іші жұмсақ, бірбеткей, сақ,өз еңбегіне сүйенеді,, сенім артуға болады.
Марс: қайратты, қызба, басынан сөз асырмайды, қысымға төзбейді, өзімшіл тек өзіне сенеді.
Жер: сүйкімді, әдепті.

Дамир сияқты қазаққа жат жеңіл аттарды қою белең алып бара

жатыр. Әрбір ата-ана баласына ат қоярда өзіне жүктелер жауапгершілікті жете сезініп, оған сақтықпен қарауы керек, он ойланып, он толғанып барып қана жүрегі қалаған есімді сәбиіне қойғаны абзал. Өйткені, Есімдердің адам өміріне, адам тағдырына тигізер ықпалы мол.
Адам баласы туылғанда азан шақырып қойған есімін құрмет тұтып, ата-анасының үмітін ақтау қажет.
Бұл зерттеу жұмысымды өз есімі жайлы білгісі келетін ұл-қыздар және сынып оқушыларын әр қырынан танығысы келетін ұстаздар қолдана алады.