Фонетика

Фонетика
Дыбыс Және әріп
Қазақ тілінде дыбыс саны -37.

Дыбыс бола алмайтындар-5: я(й+а), ю(й+у),
ë(й+о) қосарлы дыбыстары және ь,ъ.
Қазақ тілінің алфавиті 42 әріптен тұрады.

о, ө, ұ, ү, у, ы, і, э.

ғ, д,ж, з, й, к, қ, л, м, н, ң,

п, р, с, т, ф, х, һ, ц, ч, ш, щ,(у).

тұйық,бітеу.

Тасымал Тасымалдауға болмайтын жағдайлар:
Тек бір дауысты дыбыстан тұрған

ашық буынды тасымалдауға болмайды: арми-я, а-та.
Бір буыннан тұратын сөзді: қант, бұлт..
Қысқарған сөздерді: ТМД, ҚР, БҰҰ.
Адам атының қысқартылған түрі: М.О.Әуезов, Н.Исманова.
Қысқарған өлшем бірліктерін сандардан айырып тасымалдауға болмайды: 15 кг, 20 кг, 100 га.

Екпін

Қазақ тілінде екпін соңғы буынға түседі.

Екпін түспейтін сөздер мен қосымшалар:
Жіктік жалғауына: оқушымын, барамыз т.б
Болымсыз етістіктің жұрнағына: айтпа, барма, келме т.б
Көмекші сөздерге: ғой, шейін, соң, арқылы т.б

(сингормонизм заңы)
Үндестік заңының 2 түрі

бар: буын үндестігі және дыбыс үндестігі.
Буын үндестігі
Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар:
Көмектес септіктің -мен, -пен жалғаулары сөздің соңғы буыны жуан, жіңішке болса да осы күйінде жазылады: Қаламмен, кітаппен т.б
-нікі, -дікі, -тікі: Асандікі, Мараттікі т.б
-еке, -тай, -жан, -сымақ: басеке, әкетай т.б
-паз, -қор, -қой, -ғой, -кер, -гер, -кеш, -хана, -күнем, -дар, -ист, -изм, -бан, -тал, -уар, -ов, -ев: әсемпаз, әзілқой, сезімтал, мейірбан, Жабаев, Әуезов т.б

Орфографиялық заңдылық мына принциптерге негізделеді:
Фонетикалық принцип: ағаш-тар, қарт-қа т.б
Дәстүрлі

принцип: айуан, хайуанат, кейуана, белбеу, бәтеңке т.б
Морфологиялық принцип: шекара (шегара), жер-көк (жер-гөк) т.б
Орфоэпия – сөздердің дұрыс айтылуы.