Дала өсімдіктері мен жануарлары. дүниетану 4 сынып

табиғат, Шөбі жұпар, суы кәусар, сай – сала. Бүкіл әлем аманбысың, жамағат?

-шалғында өсетін өсімдіктер қандай?
-пішен деген не,оны қай

кезде жабады?
-шалғындағы барлық өсімдікті мал жей ме, улы өсімдіктер де бар ма?Оларды ата.
-бөдене қайда көп кездеседі? Неше жұмыртқа салады? Неше күнде балапан шығарады?
-шалғынды не себепті қорғау керек?

бүтіндеу”

үлескілерді әдетте – көгал, ал аумағы жағынан үлкендерін – шалғын

дейді.
Шөл дала-суға тапшы аймақ.Құмды,сортаңды,ауасы мен топырағы құрғақ болып келеді.
Қуаң дала. Қуаң даланың сәнге де бөленетінін кезі – көктем. Топырағы көктемге қар суымен ылғалданып, шөбі көкмайса болып, көз тартады.

қосымша мәлімет беру. Маңғыстау сөзінің шығу тегіне қатысты сан түрлі пікірлер

бар. Бірі құтты мекен десе,екіншісі мың ауыл,мың қыстау дегенді білдіреді.Жерлесіміз Серікбол Қондыбай «менғышлақ» аудармасын, «құбыжықтар тауы» деп аударған.Осыдан 150 жыл бұрын 1825 ж.ботаник ,табиғат зерттеушісі И.Борщов пен П.Семенов еңбектерінде,Маңғыстау құмды аймақ,түйеге жақсы мекен, сондай ақ,сексеуіл, жүзген, жыңғыл,қоянсүйек , шағыр өсімдіктері жақсы өседі.Басты мал жайылымында жақсы өсетін шөп-жусан.Маңғыстаудың қай түкпірінде болмасын кірпі,тасбақалар,кесірткелер,сарыүйек,сондай ақ, қарға,бозторғай,қасқалдақ,шағала,үйрек,аққу сияқты құстар мекендеген. Арқар мен қарақұйрық,түйе, киік,Адай жылқылары мекендейді. Каспий теңізінің климатқа әсері шектеулі.Ауаның ылғалдылығы артса, жағалаудан алшақ жерлерде ауа құрғайды.Желдің жылдамдығы 6-7 м/с.Ең суық ай-қаңтар айы.Облыстың жер бедері әртүрлі.1920 ж. Кеңес билігінің жарлығымен Адай уезі құрылып,Тобанияз Әлниязұлы басшы болады.1928 ж.Адай уезі таратылып,Маңғыстау округі құрылады..Бүгінгі таңда Маңғыстау облысының орталығы Ақтау қаласы.Халық саны 172.904.5 ауданы бар.Олар : Бейнеу,Қарақия,Маңғыстау,Мұнайлы,Түпқараған аудандары. Дала жануарларының құстардың көптеген түрлері кездеседі. Сүтқоректілер – 62 Құстардың – 214, оның 187 түрі ұя салады. Сүтқоректілердің 10 және құстардың 35 түрі Қазақстан Республикасының «Қызыл Кітабына» енгізілген. Тұяқтылар ішінде ең көп тарағаны киік.. Облыс жерінде киік саны 1000-ға жуық. Жер – жерде борсық, түлкі, қасқыр мекендейді. Бұлардың саны тұрақты.

назар аудару

тап