Затты? агрегатты? к?йлері.?атты денелерді? бал?уы ж?не ?атаюы. Бал?у ж?не ?атаю температуралары.

күйлері. Қатты денелердің балқуы және қатаюы. Балқу және қатаю температуралары

тақырыбын ұсынып отырмын

және қатаю температуралары.

ажырата білуге үйрету.
Оқушыларды заттың үш күйі-газ,
сұйық, қатты дене

болатындығымен таныстыру

білімділігі:

тәрбиелігі:

Алған білімді бекітуде қолдана білуі
оқушылардың пәнге деген
қызығушылықтарын
арттыру. Логикалық ойлау
қабілеттерін дамыту

Оқушыларды сақтыққа,
ұқыптылыққа, жинақылыққа
шапшаңдыққа тәрбиелеу

аулау” ойыны


Сабақтың түрі
Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың көрнекілігі

Қатынас ыдыстар,
парафин, шақпақ

қант,
мұз, спирт шам, мензурка,
термометр, штатив,су, кәрлен табақша.
интерактивті тақта,

“2030 жылға сапар” ойыны

мектеп партасында отырған
оқушылар” деген болатын. 2030 жылдың жастары білімді

ұшқыр ойлы, таудай талапты,
ақпараттық технологиялармен жұмыс жасай
білетін, жігерлі мақсатты, алғыр болуы керек.
Сондықтан біз бүгінгі сабағымызды
“2030 жылға сапар” ойыны түрінде өткіземіз.
2030 жылға жетуіміз үшін біз әр түрлі станциялардан өтуіміз керек.
Сынып топтық оқыту жүйесі бойынша
“алғырлар”, “ тапқырлар” , “ойшылдар” болып
үш топқа бөлінеді. Үш топта үш тексеруші болады.
Олар топтағы жауап берген оқушыларды
бағалау парағына белгілеп отырады. Егер біз станциялардан өз
білімділігімізді көрсетіп жүріп өтсек, онда біздің
2030 жылға деген алға қойған мақсатымыздың орындалғаны деп білеміз.
Сөйтіп біз алғашқы станциядан қозғаламыз.

бірдей молекулалардан тұрады. Олардың ішкі
энергиялары бірдей бола

ма?
А) салқын судың ішкі энергиясы көп;
ә) ыстық судың ішкі энергиясы көп;
б) екеуінің энергиялары бірдей;
в) ыстық судың ішкі энергиясы, салқын судың ішкі энергиясынан аздап төмен;
2. Массасы m денеге біршама жылу бергенде дененің агрегаттық күйі өзгермейді. Осы кезде
берілген жылу мөлшерін қандай формуламен есептейді?
А) Q=q m; ә) Q= cm (t2-t1); б) Q=λm; в) Q=Lm;
3. Метал бұйымды төске салып, балғамен соққанда қызады. Ішкі энергиясы қандай тәсілмен
өзгереді?
А) сәуле шығару; ә) балқу; б) жылу берілу; в) жұмыс істеу;
4. Күннің энергиясы жерге қандай жолмен беріледі?
А) конвекциямен ә) жылу өткізгіштікпен; б) сәуле шығарумен;
в) сәуле шығару және жылу өткізгіштікпен
5. Жылу мөлшерінің өлшем бірлігі...
А) Джоуль; ә) Ватт; б) Ньютон; в) градусь;
6. Массасы 20 кг құрғақ ағаш жанған кезде қанша жылу беріледі?
(Құрғақ ағаштың меншікті жану жылуы 1*107 Дж/кг)
А) 2 · 10-6 Дж; ә) 5· 105 Дж; б) 107 Дж; в) 2· 108 Дж;
7. Отынның меншікті жану жылуын есептейтін формула
А) c= cm (t2-t1)/Q ; ә) с= Q/ m (t2-t1); б) q= Q/m; в) m=Q/ct;

"Жылу құбылыстары" тарауы бойынша тест

қайсысы көп жылу береді?
А) тас көмір; ә) ағаш

көмір; б) табиғи газ; в) үшеуі де бірдей жылу бөледі;
9. Мына жағдайлардың қайсысында ішкі энергия өзгермейді?
А) суды шелекпен алып келе жатыр;
Ә) суды шелектен шәйнекке құйып жатыр;
б) шәйнектегі суды енді отқа қойып қыздырады;
В) Шәйнектегі су қайнап жатыр;
10. Мына заттардың қайсысының жылу өткізгіштігі ең жоғары?
А) картон; ә) кірпіш; б) темір; в) су;
11. Бакқа құйылған ыстық суды қалайша тезірек суытуға болады?
А) бакты мұздың үстіне қойып; ә) бактың үстіне мұз қойып;
б) салқын жерге шығарып қойып; в) бактың үстіне қар қойып;
12. Цельсий шкаласы бойынша грдуирленген термометр -25 0С температураны көрсетеді. Кельвин шкаласы бойынша бұл қанша грдусты көрсетеді?
А) 248 К; ә) 298 К б) -248 К; в) 273 К;
Адам денесін қыздырғыш құрал ретінде 1 кг суды алған дұрыс па?, әлде температурасы дәл сондай 1 кг құмды алған дұрыс па?
А) суды, себебі оның меншікті жылусыйымдылығы көп;
Ә) құмды себебі оның меншікті жылусыйымдылығы аз, демек тез суиды;
Б) қайсысын алса да бәрібір;
В) екеуі де қыздырғыш құрал бола алмайды;
14. Егер бір заттың 2 кг-ын 2 0С-қа қыздыруға 1 кДж жылу жұмсалса, осы заттың меншікті жылусыйымдылығы қандай?
А) 250 Дж/кг 0С; ә) 300 Дж/кг 0С; б) 500 Дж/кг 0С; в) 260 Дж/кг 0С;
15. 21 г спирт толық жанса, 3 кг суды қанша градусқа қыздыруға болады?
А) 20 0С-қа; ә) 35 0С-қа; б) 45 0С-қа; в) 62 0С-қа;

қатаюы. Балқу және қатаю температуралары.

Мензуркадағы судың көлемін
өлшеп, қатынас ыдысқа
колбаға құю.
Оны қайтадан

төгіп алмай,
абайлып мензуркаға құю.
Қорытынды жасау.

№2.тәжірибе:

Карлен табақшаға су құйып
Спиртшамның жалынына
ұстап бу шығару.
Қорытынды жасау.

№3.тәжірибе:

оқушылар тұз, секер сияқты
қатты денелер
пішінін анықтау.
Қорытынды жасау.

№4.тәжірибе:
Парафинді
спиртшамның жалынына
ұстап балқыту балқу
температурасын анықтау.
Сұйық күйге айналған парафинді
пробиркадағы салқын суға
құйып қатыру.Қатаю температурасын
анықтау. Қорытынды жасау.

Сондықтан теңізден
балық аулаймыз. Балықтардың артында физикалық
қызықты сұрақтар жасырынған.

Сол сұрақтарға жауап береді.
Балықтардың ішінде «алтын балық» бар.
«Алтын балықты» ұстаған оқушының бағасына 1 ұпай қосылады.

Суық күнде жылу
батареялары істен
шыққанда
ондағы суды қандай
мақсатпен ағызып
тастайды?

Жаздыгүні адамдар
судан шыққан кезде
неге тоңады?

Нан неліктен
қатып қалады?

Мыналардың қайсысында
энергия көп жұмсалады?
Шойын құмыраны
қыздыруға ма?,
әлде оған құйылған дәл
сондай суды қыздыруға ма?

қыстыгүні қандай
аяқ киімнен
аяқ тез тоңады?

Сорпаны неліктен
темір қасықтан
гөрі ағаш қасықпен
ішеміз?

л бензин толық
жанғанда қанша жылу
мөлшер бөлініп шығады?
Бензиннің

меншікті
жану жылуы
q=4.6*107 Дж/кг,
ал ρ=710 кг/м3.

Массасы 2 кг суды
20 0С-тан 100 0С-қа
жеткізіп қайнату үшін
қанша жылу мөлшері қажет?
Судың меншікті жылу
сыйымдылығы
с=4200 Дж/кг ·0С

440 ·107 Дж энергияны
алу үшін Қарашығанақта
өндірілетін табиғи газдың
қандай мөлшерін
жағу керек.

№1

№3

№2

-259 0С температурада балқитын зат.

3. темірді қандай пеште балқытады?


4.Заттың

балқу кезіндегі
температурасы?

5. Балқу температурасы 1539 0С болатын зат.

6. Жылуды сипаттайтын лабораториялық
жұмыста қолданылатын құрал

8. Заттың қатты, сұйық, газ тәрізді күйі

7. Заттың қатаятын температурасы

9. Заттың қатты күйден сұйық күйге айналу процесі

10. Заттың сұйық күйден
атты күйге айналу процесі

11. Заттың агрегадтық күйінің бірі.