Тіршілік ?абаты Биосфера

ағзалардың қарекетімен байланысты Жер қабығының (сферасының) бірі. Биосфера ұғымы "географиялық қабық" ұғымына

жақын. Заттар мен энергия алмасуының курделі биохимиялық циклондарымен өзара байланыстағы атмосфераның жер беті бөлігін,гидросфераны және литосфераның үстіңгі бөлігін қамтиды. Биосфераның жоғарғы шекарасы атмосферада 30 км биіктікке дейін, төменгі шекарасы құрлықта жер бетінен 4— 5 км терендікте, Дүниежүзілік мұхитта ең терең ойыстың түбімен өтеді.

izden.kz

фотосинтездейтін ағзалардың пайдалануын және бүкіл тіршілік процестерінің динамикасын қамтамасыз ететін

энергия мен заттардың биологиялық айналысы. Тірі азғалар (тірі заттар) мен олардың тіршілік ететін ортасы ғаламдық, аймақтық және жергілікті деңгейде динамикалық жүйелер түзе отырып, бірімен-бірі өзара тығыз байланыста және өзара әрекеттес болады. "Биосфера" терминін алғаш австриялық геолог Э. Зюсс енгізді (1875 ж.).

izden.kz

Тау жыныстары бұзылып, желмен мүжіліп, су ағынымен Дүниежүзілік мұхитқа түседі.

Бұл жерде олар теңіз түбі қабаттануын түзіп, тек бір бөлігі ғана жауын-шашынмен құрлыққа қайтып түседі. Ірі, бірақ өте баяу жүретін геотектоникалық өзгерістердің (материктердің төмен түсіп, теңіз түбінің көтерілуі, мұхиттар, теңіздердің орын ауысуы) арқылы қабаттану құрлыққа қайта оралады, процесс осылай қайталана береді.

izden.kz