?азіргі заман?ы дербес компьютерді? архитектурасыны? даму ?рдісі

мақсаттары

және ақпаратты алдын ала белгіленген алгоритм бойынша қабылдау, қайта өңдеу,

сақтау және нәтиже шығару үшін арналған машина.

арнайы программалық-ақпараттық құрылым болады.

Компьютер
Тасымал компьютер (ТК)
Дербес компьютер (ДК)
Қалта компьютер
Планшеттік ДК

кең тараған түрі болып табылады.
ДК-дің минимум тізіміне мыналар жатады:
жүйелік

блок;
монитор;
пернетақта;

ДК.
Халық арасында тараған аты – ноутбук.
Ноутбуктардың басты ерекшеліктері

жеңіл салмақтылығында және көлемінің ықшамдылығында. 
Батареямен жұмыс істейді және жұмыс істеу уақыты бір сағат пен он бес сағат аралығына тең.

компьютерлер.
Жиі жеке сандық көмекші деп аталады.
Қалта компьютерде пернетақтаның

орнына сенсорлық экран жаблықталған, оны саусақпен немесе перамен (қаламға ұқсас құрал) басқаруға болады

ДК-лер.
Белгілі операциялық жүйелер орнатылған:
Android (Google);
BlackBerry Tablet OS (англ.) (BlackBerry);
iOS (Apple);
Open webOS (LG Electronics);
Sailfish

OS (Jolla);
Tizen (Intel / Samsung);
Windows RT (Microsoft).

келесі элементтерден тұрады:


а) Процессор
ә) Басқару құрылғысы
б) Арифметикалық-логикалық

құрылғы

в) Регистрлер (реттеуші тетік)
г) Компьютердің жадысы.
д) Қатқыл дискілер

бейнелеуге арналған негізгі құрылғы.
Қазіргі уақытта оның мынадай түрлері қолданылады:
Ақпаратты

шығару түріне қарай:
алфавитті-сандық (алфавитті-сандық ақпаратты ғана бейнелейтін дисплей);
графикалық (векторлық, растрлық);
Құрылымына қарай:
ЭСТ – электрондық сәулелік түтікше негізінде (1-сурет);
СК – сұйық-кристалды дисплей (2-сурет);
Плазмалық – плазмалық тақта негізінде (3-сурет);

1-сурет

2-сурет

3-сурет

арналған құрылғы.
Пернетақтада бірнеше түрлі пернелер бар. Оларды мынадай санаттар

бойынша жіктеуге болады:
Әріптік-цифрлық пернелері : бұлар әріптер мен сандар пернелері.
Тыныс белгі пернелері: бұлар қос нүкте (:), нүктелі үтір (;), сұрақ белгісі (?), дәйекше (') және тырнақшалар (") сияқты пернелер.
Арнайы пернелер: оларға, мысалы, жүгіргі пернелер, Control пернелері мен қызметтік пернелер (F1–F12) жатады. Бұл пернелер қолданылу мақсатына байланысты әр түрлі іс-қимыл жасайды. Мысалы, мәтін өңдегіште ENTER пернесін басқаннан кейін жаңа жол басталады, ал іздеу жүйесінде ол қажетті мәтін енгізілгеннен кейін іздеу үрдісін белсендіреді.

Процессор дегеніміз – корпусқа орнатылған, өлшемі бірнеше квадрат миллиметр болатын

электрондық схема. Ол барлық есептеулер мен ақпараттық өңдеуді секундына бірнеше миллион операция жылдамдықпен орындайды.
Компьютер процессордың жылдамдығымен сипатталады.
Процессор жылдамдығы мегагерцпен (МГц) немесе гигагерцпен (ГГц) өлшенеді.
Процессордың құрамына мыналар кіреді:

бойынша басқарады:
жадыдан программаның кезекті командасын және барлық амалға қатысатын сандарды

шақырады;
оларды арифметикалық-логикалық құрылғыларға бағыттап, алынған нәтижені жадыға жібереді;

логикалық амалдарды орындайды да аралық немесе соңғы нәтижені еске сақтау

құрылғысына жібереді.
Ең алғашқы арифметикалық-логикалық құрылғыны ойлап тапқан – Джон фон Нейман.

4-биттік АЛҚ схемасы

не олардың бөліктерін сақтауға арналған және машиналық командаларды орындау кезінде

пайдаланылатын, мөлшері бір немесе екі машиналық сөз болатын процессор ішіндегі жады ұяшығы.

сақтауға арналған құрылғы.
Бұл компьютердің жұмыс жадысының көлемін, яғни бір

мезгілде орындалатын программалардың саны мен өлшемін анықтайды.
Жады энергияға тәуелді жұмыс істейді. Компьютер өшірілгеннен кейін ондағы ақпарат жойылады.

есептеуіш машина) ақпараттарды, программаны және мәліметтерді ұзақ уақыт сақтауға арналған

құрылғы.
Бұл дискілер жиі винчестер деп аталады.
ДК-де қатқыл дискілер жүйелік блокта орналасады.
Винчестер бір немесе бірнеше маталл дискілерден тұрады.
Қатқыл дискіде қозғалтғыш оқу/жазу бас тетігі мен электрониканы басқару құралы бар.
Қатқыл дискінің негізгі параметрлеріне сыйымдылық, беріктілік, өнімділік жатады.