Слайд 1Мыс-тас ғасыры
№175 “Жаңа Ғасыр” гимназиясының қазақстан тарихы пәнінің мұғалімі Дүйсенбаева
Сабира Зекенқызы
Дайындаған:
Слайд 2
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі. II. Үй тапсырмасын сұрау. III.Жаңа сабақты түсіндіру.
Сабақтың жоспары: 1.Мыс-тас ғасырының ерекшелігі. 2. Еңбек құралдарының жетілдіруі. 3. Мыс-тас ғасырының ескерткіштері.
Слайд 3
Білімділігі: Оқушылардың зеректік қабілетін дамыта отырып, ой-өрісін кеңейту, білімге құштарлығын
арттыру, оқушыларға адамзат баласының металдан жасалған құралдарды мыс-тас ғасырынан (энеолит)
игере бастағанын түсіндіру. Дамытушылық: Оқушылардың дүниетанымын, тарихқа деген қызығушылығын және ойды жүйелеу қабілетін дамыту, шығармашылығын дамыту. Тәрбиелік: Өз мүмкіндігін дұрыс пайдалана алатын зерделі тұлғаларды тәрбиелеу.
Слайд 4
Сабақ түрі: Топтық жарыс сабақ
Сабақтың әдісі: «Жинақтау», « Ойлан тап », « Сиқырлы сандықша », « Тарих әлемі» ойындары. Сабақтың көрнекілігі: Ежелгі адамдар еңбек құралдары, энеолиттік қыш ыдыстар суреттері,буклеттер.
Слайд 5
Ұйымдастыру кезеңі ( 5мин ).
Топтармен таныстыру: I-топ: « Тапқырлар»
II-топ: «Білгірлер»
Слайд 6Жарыс жоспары:
1-кезең. «Сәлем сөздің анасы» таныстыру, топ аты, топ ұраны.
2-кезең. « Жинақтау » / Адамның қалыптасу кезеңдерін ретімен орналастыру / . 3-кезең. « Ойлан тап » / Суреттегі еңбек құралдарының атын дәл табу / . 4-кезең. «Сиқырлы сандықша» / Сандықша ішінде заттар жасырылады /. 5-кезең. «Тарих әлемі» / Әріптер артына сұрақтар жасыру /.
Слайд 7
1-кезең. Әр топ – топ атын, топ ұранын таныстырады.
Өте жақсы-10 ұпай Орташа- 5 ұпай
Слайд 8
Мұғалім: Карта арқылы алғашқы адамдардың қоныстанған жерлерінен жүріп өтеміз. Әр
қоныстанған шатқалдардан өткен сайын көптеген тапсырмаларға жауап беруіміз керек.
Слайд 92-кезең. « Жинақтау »
/Адамның қалыптасу кезеңдерін ретімен орналастыру /
.
Аттарын ата.
Слайд 10
3-кезең Ойлан тап
I топ «Тапқырлар»
Слайд арқылы көрсету.
Суретте ежелгі адамдар еңбек құралдарын пайдалану үстінде. Мұқият қарап, қандай еңбек құралы екенін ажыратыңдар.
Слайд 11
1-суретте өсімдік тамырын тас шапқымен қазу.
2-суретте тас шапқымен аң сою.
Слайд 12
Суретте ежелгі адамдар еңбек құралдарын пайдалану үстінде. Мұқият қарап, қандай
еңбек құралы екенін ажыратыңдар.
Слайд 13
Дұрыс жауабы.1-суретте қырғышпен таяқты ұштау.
2-суретте кескішпен аң етін боршалау.
Слайд 14
4-кезең Сиқырлы сандықша
Мұғалім: Мұқият тыңдап алыңдар, содан
кейін барып сиқырлы сандықша ішінде не жасырылғанын табасыңдар
Слайд 15
Сиқырлы сандықша I топ
Бұл сандықшаның ішінденгі затты 1969 жылы
Жетісу жеріндегі Есік қорғанынан археолог К. Ақышев тапқан. Зеріттеушілердің
пікірі бойынша, ол б.з.б.V-IV ғасырларға, ерте темір дәуіріне жатады. Қазіргі таңда бұл зат Қазақстанның егемендігінің рәмізіне айналып, Республика алаңында ұлттығымызды асқақтатып тұр. Сандықшаның ішіндегі не ?
Слайд 17
Сиқырлы сандықша II топ
Сандықшаның ішіндегі зат немісше – “түпнұсқа”,
ал грекше – “ жазу папирусы” деген ұғымды білдіреді.Бұл зат
әлемде алғашқы рет Қытайда жасалған. Кейінірек Ежелгі Грекияда жақсы дамыған. Б.з.б.V ғасырда өмір сүрген “тарих атасы” Геродот алғаш рет осы заттың кескінін жобалап жасады.Ол не?
Слайд 19
Сиқырлы сандықша I топ
Тас дәуірі аса ұзақ
уақытқа созылды. Осы аралықтағы адам баласының қолданған еңбек құралдары түгелге
жуық тастан жасалды.Ежелгі адамдар қатты тастан осы құралды жасаған.Бұл құрал ғылымда чоппер деп аталады.Сандықшаның ішінде жасырылған ежелгі адамдардың қандай еңбек құралы? (Кескіш )
Слайд 21
Сиқырлы сандықша II топ
Б.з.б 40-12 мың жылдықты қамтитын кейінгі
палеолитке тән құралдардың бірі.Ежелгі аңшылар осы құрал арқылы мамонт, жүндес
мүйізтұмсық, кішкене бизон, үңгір аюы, мен жолбарысты аулаған. Сондықтан да бұл қару ежелгі аңшылардың басты қаруы болып табылды.
Слайд 23
5-кезең «Тарих әлемі» Берілген әріптердің артында сұрақ жасырылған.Жасырылған сұрақтың жауабы
таңдаған әріптеріннен басталады.
Слайд 24
Т – Өсімдіктердің тамыры мен құстардың жұмыртқаларын жинап қорек ету
кәсібі қалай аталады?
А – Ертедегі адамдардың бірлесіп тамақ табуы мен
жабайы жануарлардан қорғанып жүруі қалай аталады?
Р – Тас құралдың жүзін ұсақ кертік-ойықтар арқылы өткірлеу әдісі.
И – Сурет жазудың ерекше дамыған түрі.
Х – Қазақстандағы ең биік жер.
Слайд 25
(терімшілік)
(адамдар тобыры)
( Ретушь әдісі)
( Иероглиф )
( Хантәңірі шыңы)
Слайд 26
Ә – Шығыстың ғұлама ғалымы.
Л – Қыран құстың бірі.
Е – Алғаш жыл санауды кімдер ойлап
тапты.
М – Палеолит дәуіріндегі ең көп тараған жануар.
І – Қазақ халқының теріден тігілетін киімі.
Слайд 27
( Әл – Фараби )
(лашын)
( Египеттіктер)
( Мамонттар )
(Ішік)
Слайд 28
Мұғалім: «Тапқырлар» тобы мен «Білгірлер» тобының ұпай сандарын санап, жеңімпаз
топты анықтайтын кез келді.
Мұғалім:
Адамзат баласының металдан жасалған құралдарды игере бастауы мыс – тас ғасырынан (энеолит) басталды. Бұл кезең шамамен алғанда б.з.б. 3000-1800 жылдары өткен .
Слайд 29
Адамдар даму барысында еңбек құралдарын үнемі жетілдіріп отырды. Адамның
жасағаны, тапқаны бәрі еңбек өнімі деп аталды.Сол кезеңдерде металдың кейбір
түрлері: алтын, күміс, мыс табиғатта дайын күйінде кездесті. Ең бірінші қолданылған металл – мыс. Бұдан 5 мың жыл бұрын адамдар мыс өңдеуді үйренді. Қазақстан аумағында энеолит кезеңінің ерекше ескерткіші – Солтүстік Қазақстандағы Ботай тұрағы. Ботай тұрағы б.з.б. 3-2 мың жылдықтармен мерзімделеді. Бұл тұрақ 15 гектар жерді алып жатыр. Тұрақты қазу барысында 158 тұрғын үй табылды.