Абай ??нанбаев, 9 класс

С.Торайғыров

толғаныстарын қара сөздермен жазған. Өз шығармасын қара сөзбен жазудың негізін

қалаушы Шоқан болса, көркем қара сөз қазақтың көркем жазба әдебиеті тарихында Ы. Алтынсариннен басталады. Ал одан әрі дамытушы Абай болды.
Абайдың қара сөздері көркем әңгіме емес - ғақлиялық даналық сөздер.Онда ғылыми-философиялық толғаныстар кең орын алған. Абай қара сөздерді жазуға зор дайындықпен келген. Ол бұл еңбектерін жаратылыс заңдарын ашқан Галилей, Коперник, философ ғалымдар Сократ, Аристотель, Шығыстың ойшылдары Фердоуси, Шамси, т.б. еңбектерін оқып, ақыл-парасаты әбден толықсыған шағында жазуға кіріскен.
Абайдың қара сөздерінің өзіндік ерекшелігі бар. Олар бір бағытта жазылмаған. Оның алты-жеті үлгісі қысқа болса, кейбіреуі ауқымды, мағынасы терең, оқушыға ой саларлық, ғибрат беруді көздей құрылған. Көпшілік қарасөздерінде философиялық сұрау беріп,сол сұрауға өзі жауап беруге тырысады. Ақынның қара сөздерінің бірнешеуі ең алғаш 1918ж. Семейде шыққан «Абай» журналында жарық көрді. Кейіннен оның қара сөздері орыс, қытай, француз, т.б. әлем тілдеріне аударылды.

Олардың әрқайсысы әлеуметтік өмірдегі белгілі бір мәселені сөз етіп, ой-пікір

білдіреді.

Абайдың қара сөздерін тақырып жағынан бірнеше топқа болуге болады.

бөлімдер
(18 сөзін тыңдау)
ІІІ топ
203 беттегі 4 бөлім
(Еңбек туралы сөзін

тыңдату)

топ
203 беттегі 4 бөлім

Шығармашылық тапсырма
І топ
Тоғызыншы сөзден кейінгі тобықтай ой
«

Осы мен өзім-қазақпын. Қазақты жақсы көрем бе, жек көрем бе...» дейсіз. Абай ата,мен де қазақпын.
ІІ топ
Абайдың өздерің білетін қара сөздерін жатқа айту немесе көрініс ретінде көрсету, болмаса бір әнін орындау.

ІІІ топ
“Балдәурен” РОСО-ның он жылдық мерейтойына және ауысым тақырыбына сай Абай ақынға арналан арнау өлеңдер мен шағын шығарма жазу.

адамдықты ту етіп,
Еліміздің мақтанышы болыңдар.