Ашы? саба? "Т?ра?ты тіркес"

тіркестер туралы алған білімдері мен біліктерін еске түсіру
Ә) тәрбиелік- сөз

өнерін дұрыс бағалай білуге, алғырлыққа, тілдің нәзік құбылыстарын тануға, ана тілінің қыр-сырын меңгеруде ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Б) дамытушылық- ұлтымыздың ұлылық сипатын, өрісі кең өнегелі лебіз-ғибратты ойларын тану, тіл оралымындағы тағылымдық шеберлігін байқауға дағдыландыру, іскерлік қабілеттерін дамыту, алған білімдерін бекіту.

модульдік оқыту технологиясы, «Брейн - ринг» ойыны, сыни тұрғыдн ойлау,

жеке, жұппен, топпен жұмыс
Сабақтың типі: бекіту сабағы
Сабақтың түрі: іскерлік ойын сабағы
Пәнаралық байланыс: тарих, әдебиет.

бөлу. «Оркестр» ойынын ұйымдастыру. Оқушыларға аспап таңдату арқылы үш топқа

бөлу. Домбыра, қобыз, баян. Үш топ мүшелерін өз орындарына отырғызып болған соң, осы топ құрамы жанұя тобы екенін түсіндіру.Бұдан соң әр топ мүшелерін реттік қатармен санатып, (1,2,3,) әр топтан жұмыс тобын құру.
№1111 №2222 №3333

2 бөлім
№3 жұмыс тобына 3 бөлім
Жұмыс тобындағы әрбір оқушы

мәтін мазмұнымен танысады. Жеке оқиды, жұпта бір-біріне айтады, талқылайды.
2-тапсырма.Жұмыс тобы жанұяға оралады, мәтін бөлімдерінің мазмұнын бір-біріне баяндайды, талқылайды. Тұрақты тіркестерді ажыратады.
3-тапсырма.Мәтіннің толық мазмұнын ұжым алдында мұғалім нұсқауымен баяндайды.

нөмірленген жетондар үлестіріледі.Сілтеме бойынша алты адамнан үстел маңына топтасып отырады.Алты

бөлікке бөлінген жаймалардың әр бөлігіне үш деңгейлік тапсырмалар жазылған қима қағаздар қойылады.Үстіңгі сұрақтарға дайындықсыз жауап беру талап етіледі.Екінші сұраққа - 2-3 минут, ал үшінші сұраққа 7-10 минут уақыт беріледі.Жүргізуші 1-6 ға дейін сандар жазылған қима қағаздарды жайманың үстіне тастағанда қандай сан оңынан түссе, сол санға сәйкес жетоны бар білімгердің жауап беруі талап етіледі.Толық жауапқа – көк түсті, жақсы жауапқа – қызыл түсті, орташа жауап бергендерге – сары түсті, қосымша жауапқа жартылай фишкалар беріледі.Тапсырмалардың орындалуы ұпаймен есептеліп, білімдері бағаланады.

қисық болса)
2.Қорқақ неден қорқады? (көлеңкесінен)
3.Тауық түс көре ме? (тауықтың түсіне

тары кіреді)
4.Аппақ қарға бола ма? (қарға баласын аппағым дейді)
5.Қар жана ма? (қалауын тапса қар жанады)
6.Шошқа үре ме? (ИТ ЖОҚТА ШОШҚА ҮРЕДІ)
7.Отқа түсіп күймеуге бола ма? (Отан үшін отқа түс, күймейсің)
8.Қандай кілт аспанда болады? (кісідегінің кілті)
9.Неменеге өкпелеп жүргенде не шықты? (мұртқа өкпелеп жүргенде сақал шықты)

тимейді? (Тақырбастың)
3.Айжан мен Маржанның әкелерінің аттарын ата.Айжан мен Маржан –

Асқар мен Мұраттың қыздары.Айжан Асқардың қызынан 2 жас кіші болса,бұлардың әрқайсысының әкелерінің аты кім? (Айжан – Мұраттың, Маржан – Асқардың қызы)
4.Арман, Аян,Аслан – ағайынды үшеуі әр сыныпта оқиды.аслан Арманнан, ал Аян асланнан кіші емес.бұл үйдің үлкені, ортаншысы, кішісі кім? (Ең үлкені Аян, ең кішісі – Арман, ортаншысы-Аслан)
5.Қай ауылдың балалары? Әділет, Еркін, Ерлан үшеуі лагерьде кездесті. Бұлардың біреуі Көктастан, екіншісі Ақтастан, үшіншісі Мергеннен келген.Ерлан мен Көктастан келген Еркін екеуі бір бөлмеге орналасты, бұлардың екеуі де Ақтаста болып көрмеген болса, қай бала қай ауылдан келген? (Әділет Ақтас, Еркін Көктас, Ерлан Мергеннен келген.)
6.Тауықты таразыға бір аяғымен тұрғанда өлшегенде 3 кг, ал екі аяғымен тұрғанда
неше кг болады? (Екі аяғымен тұрса да 3 кг болады.)
7.Жаңадан туған негр баласының тісінің түсі қандай болады? (жаңадан туған балада тіс болмайды)

біреуі Көктастан, екіншісі Ақтастан, үшіншісі Мергеннен келген.Ерлан мен Көктастан келген

Еркін екеуі бір бөлмеге орналасты, бұлардың екеуі де Ақтаста болып көрмеген болса, қай бала қай ауылдан келген?

Әділет Ақтас, Еркін Көктас, Ерлан Мергеннен келген.

мен Мұраттың қыздары.Айжан Асқардың қызынан 2 жас кіші болса,бұлардың әрқайсысының

әкелерінің аты кім?

Айжан – Мұраттың, Маржан – Асқардың қызы

Аян Асланнан кіші емес.Бұл үйдің үлкені, ортаншысы, кішісі кім?
Ең

үлкені Аян, ең кішісі – Арман, ортаншысы-Аслан

біреуі Көктастан, екіншісі Ақтастан, үшіншісі Мергеннен келген.Ерлан мен Көктастан келген

Еркін екеуі бір бөлмеге орналасты, бұлардың екеуі де Ақтаста болып көрмеген болса, қай бала қай ауылдан келген?

Әділет Ақтас, Еркін Көктас, Ерлан Мергеннен келген

аяғымен тұрғанда неше кг болады?
Екі аяғымен тұрса да 3

кг болады

балада тіс болмайды

тіркестерінің айырмашылықтары
3.Фразеологиялық тіркестердің мағынасын аш
4.Тұрақты тіркес жазып, фонетикалық талдау жасап

дыбыстарға математикалық тәсілмен мінездеме бер

Сұлу ...........................
Көрікті

әке
бала ...........................
ана

Бір жарым
кеше
ертең ..........................
биыл

сирек келу,
сәтті-сәтсіз,
ұялу-ұялмау

сөз тіркестеріне морфологиялық талдау жаса
4.Тұрақты сөз тіркестерін қатыстырып, сөзжұмбақ немесе

ребус құрастыр.

мінездеме жазу.

жер
2 топ антонимін жазады.мысалы, алыс-жақын - таяқ тастам жер
3 топ

тұрақты тіркестерді қатыстырып сөйлем құрайды.
4. Әр топтан бір студент шығып тұрақты тіркеске сатылай кешенді лексикалық талдау жасайды.

лексикалық талдау жасайды.
Аузы – аузына жұқпайды
Сөздің шығу тегіне байланысты

– туынды мағынадағы сөз

Сөздің тіркесу сипатына байланысты – фразеологиялық байлаулы сөз.Себебі, орын жағынан әбден қалыптасқан, құрамын өзгертуге келмейді, екі сөзден тіркесіп бір мағына білдіріп тұр.

Мағынасы – сөзшең

болса)
2.Қорқақ неден қорқады? (көлеңкесінен)
3.Тауық түс көре ме? (тауықтың түсіне тары

кіреді)
4.Аппақ қарға бола ма? (қарға баласын аппағым дейді)
5.Қар жана ма? (қалауын тапса қар жанады)
6.Шошқа үре ме? (ИТ ЖОҚТА ШОШҚА ҮРЕДІ)
7.Отқа түсіп күймеуге бола ма? (Отан үшін отқа түс, күймейсің)
8.Қандай кілт аспанда болады? (кісідегінің кілті)
9.Неменеге өкпелеп жүргенде не шықты? (мұртқа өкпелеп жүргенде сақал шықты)

тимейді? (Тақырбастың)
3.Айжан мен Маржанның әкелерінің аттарын ата.Айжан мен Маржан –

Асқар мен Мұраттың қыздары.Айжан Асқардың қызынан 2 жас кіші болса,бұлардың әрқайсысының әкелерінің аты кім? (Айжан – Мұраттың, Маржан – Асқардың қызы)
4.Арман, Аян,Аслан – ағайынды үшеуі әр сыныпта оқиды.аслан Арманнан, ал Аян асланнан кіші емес.бұл үйдің үлкені, ортаншысы, кішісі кім? (Ең үлкені Аян, ең кішісі – Арман, ортаншысы-Аслан)
5.Қакй ауылдың балалары? Әділет, Еркін, Ерлан үшеуі лагерьде кездесті. Бұлардың біреуі Көктастан, екіншісі Ақтастан, үшіншісі Мергеннен келген.Ерлан мен Көктастан келген Еркін екеуі бір бөлмеге орналасты, бұлардың екеуі де Ақтаста болып көрмеген болса, қай бала қай ауылдан келген? (Әділет Ақтас, Еркін Көктас, Ерлан Мергеннен келген.)
6.Тауықты таразыға бір аяғымен тұрғанда өлшегенде 3 кг, ал екі аяғымен тұрғанда
неше кг болады? (Екі аяғымен тұрса да 3 кг болады.)
7.Жаңадан туған негр баласының тісінің түсі қандай болады? (жаңадан туған балда тіс болмайды)

алып ұшты)
Бүйрек
2.Жіп
Ине қазу

(инемен құдық қазғандай)
Тарақ
3.Таяқ
Шыбық тастам жер (таяқ тастам жер)
Бұтақ

Айна
5.Көз
Мұрын шығу (көзі шарасынан шығу)

Құлақ
6.Ит
Мысық төгілді (ит басынан іркіт төгілді)
Тауық

қақ жару (әділ)
Төбе шашы тік тұрды (шошыды)
Тайға таңба басқандай (анық)
Аузына

құм құйылды (үндемеу)
Көзге түртсе көргісіз (қараңғы)
Тонның ішкі бауындай (тату)
Бет моншағы үзілу (ұялу)
Жарғақ құлағы жастыққа тимей (мазасыздану)
Күн тигізбей өсірген (мәпелеу)

барлық қасиеттерін таба алсаңдар «Тұрақты тіркес» атты отау үйдің шаңырағын

көтерген, яғни қазақ үйді дұрыс тіге алған болар едіңдер.
Бағалау кезеңі
Үйге тапсырма:
1. Бір-бірімен синоним болатын, антоним болатын бірнеше тұрақты тіркес тауып жазу.