Қазақ Ұлттық медицина университеті Тақырыбы:Туберкулезді плеврит

және клиникалық қателіктерді(гиподиагностика және гипердиагностика) азайту.

қалыптастыру;
3.Өзге туберкулез ауруларынан клиникасы, диагностика және емдеу жағдайына байланысты ерекшеліктерін

түсіндіру;
4.Жинаған білім қорының өзің үшін қызмет етуіне алып келу.

сұйықтың жиналуы.Оның пайда болуына өкпе және басқа ағзлар туберкулезінің асқынуы

себепкер болады


Этиологиялық факторы – қышқылға төзімді Mycobacterium туысындағы бактериясы.

ауырған науқастар арасында туберулезді плеврит 3-6 %,ал туберкулезге қарсы күрес

жүргізетін диспансерлерде есепте тұратын науқастар арасында- 2-3 % туберкулезді плевриттен,негізінен олар созылмалы іріңді (эмпиема) плевритпен ауырғандар

механизмі
Өкпе туберкулезі
Кеуде қуысындағы лимфа бездерінің туберкулезі
Лимфа,қан және жанасу арқылы ТМБ

таралуы

Жоғары сезімталдық баяу түрі күшеюі

Лимфа,қан арқылы ТМБ таралуы

Плевраның қабынуы

Аллергиялық-параспецификалық

Перифокальды қабыну

Миллиарлы диссеминация

Казеозды жеке немесе жайылған ошақ

Каверна жарылғанда плевраға инфекцияның жұғуы

гранулема құрылып,ол жараға айналғанда сұйықтық геморрагиялық түрге айналады.Плевра туберкулезі өкпедегі

казеозды ошақтың ыдырауынан ТМБ-ның плевра қуысына таралуы нәтижесінде пайда болады

инфекцясына гиперергиялық экссудатты реакциясы байқалады
Біріншілік туберкулездің жиі асқынуы түрінде кездеседі
Плевра

бетінде фиброзды шөгінділер немесе бірен-саран туберкулез төмпешіктері пайда болады.
Кеуде қуысында Серозды,серозды-фибринозды экссудат,плевралық жабыспалар жиналады
Экссудат эозинофильді не лимфоцитарлы сипаттамаға ие
Плеврада спецификалық өзгерістер байқалмайды

анықталмайды(2-20%)
ТҚП және десенсибилизациялаушы терапия жағдайының жақсаруына,сауығуға алып келеді,плевра қуысында қалдықтық

өзгерістер қалмайды.

формаларын асқындырады
Субплевральды ошақтардан жанасу арқылы дамиды(БТК,ошақты,инфильтративті,диссеминацияланған,кавернозды)
Бастапқыда ошақты,кейін экссудативті компонент қосылады-

серозды-фибринозды болады

субфебрилитет
Шақырушы фактор болуы
Өкпе экскурциясы шектеулі,бірнеше куннен кейін жойылатын плевра үйкеліс

шуы
Экссудат лимфоцитарлы сипаттамаға ие
R-граммада өкпе тіні зақымдалған,плевра жабысқан
Ұзақ қайталамалы ағым

серозды-фибринозды экссудат,түйіндерді басқанда геморрагиялық сипатқа ие болуы.
плевраның толық облитерациясы
Плевра эмиемасы,бронхо-плевральды

жыланкөз
Нәтижесі:массивті шварттар,ПҚ-ның облитерациясы,плевро-пневмоцирроз

жоғарылауы,жалпы әлсіздік,тершеңдік,бас ауруы)
симптом Мюсси ( n. phrenicus)
симптом Воробьева –Поттенджера

(плексит)

тегістелген немесе ісінген,цианоз
 Пальпацияда -қабырғааралықтарының қарсыластығының жоғары болуы( Потенжер оң белгісі),

дауыс дірілінің болмауы немесе өте әлсіз болуы;
Перкуссия: перкуторлы дыбыстың тұйықталуы,медиастинумныі сау жаққа ығысуы.
Аускультация: везикулярлы тыныс әлсіреген,плевра үйкеліс шуылы

жоғарылауы, Лимфопения,лейкоцитоз,солға ығысу,анемия болуы мүмкін

Биохимиялық зерттеу

биопсиямен (Алтын стандарт)
Қан анализі
Манту сынамасы
СТҚ

- 10% дейін.
Белок - 30 г/л-ден жоғары
Салыстырмалы

тығыздығы- 1015 жоғары
ТМБ – 5% - 15%
Глюкоза –төмен мөлшерде ( 3.33 ммоль/л-ден аз),, при эмпиемах – болмайды.
Плевралық сұйықтықтың ЛДГ сарысу белогына қатынасы ЛДГ- 0,6;

интенсивті, біртекті көлеңкелену не қараю.
Плевральды қуыста ауа болғанда-суйықтықтың горизонтальды

деңгейі.
Медиастинумның сау жаққа ығысуы.
Рентгеноскопия кезінде науқас қозғалғанда суйықтық деңгейі қозғалады.
Латерографияда суйықтық деңгейі ығысады.
Плевральды бітісу кезінде қапшықтағы плевриттер түзіледі – дене қалпы өзгергенде көлеңке пішіні өзгермейді.

салдарынан теріс

( экссудаттағы антидене титрі)
ПТР әдісі арқылы экссудаттан микобактерия ДНҚ-н анықтау.

Плевраны биопсиялау (пункционды инелік биопсия, торакоскопиялық биопсия, ашық торакотомиялық биопсия)
Биоптатты гистологиялық және бактериологиялық зерттеу
Плевраны видеоторакоскопиялық биопсиясы (ТМБ, туберкулездігранулемалар), плевраның,өкпенің ашық биопсиясы.

стол;
Этиологиялық ем:
Бастапқы 3-4 аптада кортикостеройдтарды қолдану (20-40мг

1 мес.);
Спецификалық химиотерапия 6 айдан аз емес . (2HRZE+4HR)
Қайталамалы экссудатты аспирациялау.
Эмпиема кезінде плевральды қуысты дренаждау,жергілікті АБ-терапия.
Патогентикалық ем:
қабынуға қарсы,десенсибилизация емі ( ацетилсалицил қышқылы 1,0 тәулігіне 3-4 рет, вольторен, индометацин, бутадион, кальций хлориды т.б)
Симптоматикалық ем:
ауырсындыратын құрғақ жөтел болса – дионин, кодеин, либексин, тусупрекс.
Экссудатты алу;

Плевриттің сорылу кезінде кальций препараттарымен электрофарез және тыныстық гимнастикасы;
Көрсеткіштерге байланысты – оперативті ем.

, «панцирлі өкпе » түзілуі, фиброторакс дамуы.
Өз бетінше жазылған плеврит

жиі 1-2 жылдан кейін өкпе туберкулезі дамуына алып келуі мүмкін.
Іріңді емделмесе созылмалы ағымға өтеді.Бұл жағдайда жыланкөздер, амилоидоз, анемия, полиорганды жетіспеушілік дамып,өлімге де алып келуі мүмкін.

ТМБ болып табылады.
Гидроторакс диагностикасында плевральды суйықтықты сапалық зерттеу маңызды

(дифференциальная диагностика -экссудатпен транссудат арасында жүргізу).
Барынша нақты диагноз плевра биопсиясында қойылады.

ем қабылдаған. 3 апта бойы түзетіліп жүргізілген қабынуға қарсы ем

нәтиже берген жоқ.Фтизиатрдан консультация алған.Дене қызуының жоғары болуына,құрғақ жөтелге,ентігуге шағымданады.Ауруын суықтаумен байланыстырады.Туберкулезбен ауыратын науқаспен контакт болғанын теріске шығарады.
Объективті:Сол иығында бір поствакцинальды тыртық бар.Сол жақ кеудесі тыныс алу актісінен қалып отырады.ТЖ– 28 рет мин.Сол жақ өкпенің төменгі бөлігінде қолтық артқы сызығы бойымен 4 қабырға аралығынан бастап перкуторлы дыбыстың тұйықталуы байқалады. Аускультативті:сол жақ сыртқы-төменгі бөліктерде тыныс естілмейді.. Жүрек тондары тұйықталған,тахикардия.
Гемограмма: ЭТЖ– 41 мм/сағ, л – 9,2·109/л, эоз. – 4%, т-я – 9%, лимф. – 17%. Манту сынамасы с 2ТЕ ППД-Л – папула 15 мм везикуламен.
Кеуде торы рентгенограммасы:сол жақ төменгі бөліктерде 4 қабырға дейін гомогенді жоңары жиегі қиғаш көлеңкелену,аралық оңға ығысқан.
Плевральды пункция жасалып,1,2 л ашық-сары түсті экссудат алынған.Плевральды пункция жасалғаннан кейінгі жасалған рентгенограммада,сол жақ төменгі бөліктерде плевральды жабыспалар анықталған.Өкпе алаңы патологиясыз..

схемасы қандай болады?

болмауы;
Науқас жасы;
Гиперергиялық туберкулинді сынама;
1-к және қайталап жасалған рентгенограммада ошақты және

инфильтративті өзгерістер болмау;
Химиотерапия 4- ТҚП-мен: изониазид 0,3 + рифампицин 0,6 + пиразинамид 1,5 + этамбутол 1,6.

ошағында індетке қарсы санитарлық (профилактикалық шараларды ұйымдастыру жөніндегі әдістемелік ұсынным

№ 8.05.002.04. ӘҰ. Астана, 2004.
Ракишева А.С. Профилактика, диагностика и лечение туберкулеза у детей и подростков. Алматы 2005.
Т27 Тәбріз Н.С . Туберкулезді анықтау, алдын-алу және емдеу: оқу құрал – Қарағанды. - 2009ж. -87б.