Разделы презентаций
- Разное
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Дәріс № 4. Заттар алмасуына кіріспе Көмірсулар алмасуы
Содержание
- 1. Дәріс № 4. Заттар алмасуына кіріспе Көмірсулар алмасуы
- 2. ЗАТТАР АЛМАСУЫНА КІРІСПЕЗаттар алмасуы (метаболизм) бір-бірімен тығыз
- 3. Катаболизм – күрделі органикалық заттардың жай заттарға
- 4. Метаболизмді шартты түрде 4 сатыға бөлуге болады:І.
- 5. ІІ. Сіңірілу – қорытылу өнімдерінің ішек қуысынан
- 6. ІV. Зат алмасуының соңғы өнімдері организмнен зәр, нәжіс, тер, тыныс алу арқылы бөлінеді.
- 7. Энергия сақталады:жоғары энергиялық фосфаттар түрінде (АТФ, ФЕП, 1,3-дифосфоглицерат); тотықсызданған эквиваленттер түрінде (НАДФН2).
- 8. Энергия пайдаланылады: организмнің әр түрлі тіршілік қимылына;анаболизм реакцияларына;дене t0-н (жылу бөлінуі) бір қалыпты ұстап тұруға.
- 9. Тағам көмірсулары Көмірсулар тағам арқылы түседі. Белоктар,
- 10. жануар тектес тағамдарда «жануар крахмалы» - гликоген
- 11. Тағам көмірсуларының ролі:1) энергиялық; 2) пластикалық;3) құрылымдық;
- 12. Көмірсулар алмасуы 4 сатыдан тұрады:І сатысы. Қорытылуы.
- 13. Слайд 13
- 14. 2 сатысы.Сіңірілуі.Моносахаридтер ащы ішек эпителийінің микробүрлері арқылы
- 15. Фруктоза мен пентоза концентрация градиенті бойынша диффузия
- 16. 3 сатысы. Аралық алмасуМоносахаридтер ішекке сіңірілгеннен кейін
- 17. Глюкозаны келесі тіндер көп пайдаланады:1) ми, жүйке
- 18. Тіндерде глюкозаның: 65%-ға жуығы тотығып, энергия бөледі;30%-ы
- 19. Ағзадағы глюкозаның пайдаланылуы Глюкоза5% гликоген30% липонеогенез65% тотығады
- 20. Көмірсулар алмасуындағы бауырдың ролі1- Моносахаридтер глюкозаға айналады.2-
- 21. Глюкоза келесі жолдармен тотығады:анаэробты гликолизаэробты гликолитикалық жолменпентозофосфатты цикл.
- 22. ГликогеногенезГликоген жасуша ішіндегі осмостық қысымды өзгерпейді, ал
- 23. Гликогенолиз жолдарыФосфоролиз: фосфорилаза Н3РО4Гликоген (n)
- 24. Гидролиз: ауыз қуысында, ащы ішекте,бауырда, дәнекер тінінде.Гликоген
- 25. Глюкозаның тотығу жолдары
- 26. Анаэробты гликолизЦитоплазмада өтеді, 11 реакциядан тұрады.
- 27. Фр-1,6-дифосфат
- 28. Триозофосфаттардың түзілуі
- 29. 2(1,3-дифосфоглицерат)
- 30. Субстраттан фосфорлану реакциясы
- 31. 8. 2(3-фосфоглицерат) 2(2-фосфоглицерат)Фермент - мутаза.9. 2(2-фосфоглицерат)
- 32. Субстраттан фосфорлану реакциясы
- 33. 2НАДН2
- 34. Гликолиздің маңызы:Гипоксия кезінде (биік тауға
- 35. 3. Эритроциттерде, көздің қасан қабығында, көз жанарында т.б. митохондриясы жоқ жасушаларда анаэробты гликолиз жүреді.
- 36. Кори циклі
- 37. Аэробты гликолитикалық жол.Цитопл-да
- 38. Энергия шығымы:36 АТФ, егер глицерофосфатты шөрнек механизм
- 39. Глицерофосфатты шөрнек механизмі
- 40. Малатты шөрнек механизмі
- 41. Пентозофосфатты циклЦитоплазмада өтеді. БМҚ, холестерин синтезі көп
- 42. 2) Пентозо-5-фосфаттар түзіледі. Ізінше олардан нуклеотидтер, коферменттер (НАД,ФАД,НSКоА), ДНҚ,РНҚ синтезіне жұмсалады.
- 43. Пентозофосфатты цикл
- 44. Көмірсулар алмасуының соңғы өнімдері: СО2 мен
- 45. Н2О биологиялық тотығуда түзіледі. Жұмсалынады: гидратация, гидролиз реакцияларына және ағзадан бөлініп шығады.
- 46. Скачать презентанцию
ЗАТТАР АЛМАСУЫНА КІРІСПЕЗаттар алмасуы (метаболизм) бір-бірімен тығыз байланысты, қарама-қарсы 2 процестен тұрады: катаболизм (диссимиляция);анаболизм (ассимиляция).
Слайды и текст этой презентации
Слайд 2ЗАТТАР АЛМАСУЫНА КІРІСПЕ
Заттар алмасуы (метаболизм) бір-бірімен тығыз байланысты, қарама-қарсы 2
процестен тұрады:
Слайд 3Катаболизм – күрделі органикалық заттардың жай заттарға дейін ыдырап, энергия
бөлуі (экзергоникалық үдеріс).
Анаболизм – күрделі қосылыстардың жай заттардан синтезделуі (эндергоникалық
үдеріс).
Слайд 4Метаболизмді шартты түрде 4 сатыға бөлуге болады:
І. Тағамның түсуі және
қорытылуы. Қорытылу–күрделі заттардың (белоктар, крахмал және т.б.) ас қорыту жолдарында
механикалық, ферменттік тәсілдермен мономерлерге (амин қышқылдары, глюкоза және т.б.) дейін ыдырауы.
Слайд 5ІІ. Сіңірілу – қорытылу өнімдерінің ішек қуысынан организмнің ішкі ортасына
түсуі. Бұл әр түрлі механизмдер арқылы іске асады.
ІІІ. Аралық алмасу
– сіңірілген заттардың жасушаларда өзгеріске ұшырауы. 
Слайд 7Энергия сақталады:
жоғары энергиялық фосфаттар түрінде (АТФ, ФЕП, 1,3-дифосфоглицерат);
тотықсызданған эквиваленттер
түрінде (НАДФН2).
Слайд 8Энергия пайдаланылады:
организмнің әр түрлі тіршілік қимылына;
анаболизм реакцияларына;
дене t0-н (жылу
бөлінуі) бір қалыпты ұстап тұруға.
Слайд 9Тағам көмірсулары
Көмірсулар тағам арқылы түседі. Белоктар, липидтер, көмірсулар төмендегідей
қатынаста болуы тиіс (Б:Л:Кс) – 1:1:4.
Тағам көмірсуларының 80%-ын өсімдік
полисахаридінің қоры – крахмал (картоп, ұн, күріш) құрайды. 
Слайд 10жануар тектес тағамдарда «жануар крахмалы» - гликоген (ет, бауыр);
өсімдіктегі
полисахарид – целлюлоза;
дисахаридтер: сахароза (қант), лактоза (сүт);
моносахаридтер: глюкоза,
фруктоза (бал, жеміс-жидектер), галактоза (сүт).
Слайд 11Тағам көмірсуларының ролі:
1) энергиялық;
2) пластикалық;
3) құрылымдық;
4) қор жинау;
5) сигналдық (рецептор, кейбір гормондар);
6) қорғаныштық (антигендік қасиетті қамтамасыз етуі).
Слайд 12Көмірсулар алмасуы
4 сатыдан тұрады:
І сатысы. Қорытылуы.
Бұл сатысы сәйкес
гликозидаза-лардың қатысуымен ас қорыту жолдарында жүзеге асады
Слайд 142 сатысы.Сіңірілуі.
Моносахаридтер ащы ішек эпителийінің микробүрлері арқылы әр түрлі жылдамдықпен
сіңіріледі:
галактоза > глюкоза > фруктоза > пентозалар
Слайд 15Фруктоза мен пентоза концентрация градиенті бойынша диффузия жолымен сіңіріледі. Олар
концентрация жоғары жақтан концентрация төмен жаққа, екі жақтағы концентрация тең
болғанша дейін сіңіріледі.Ащы ішектен моносахаридтер қақпа венасы арқылы бауырға түседі.
Слайд 163 сатысы. Аралық алмасу
Моносахаридтер ішекке сіңірілгеннен кейін қақпа венасының қаны
арқылы алдымен бауырға түседі. Ішектен бауырға түскен моносахаридтер метаболизмге ұшырап,
бауырда глюкозаға айналуы мүмкін. Сондықтан ҮҚШ-де тек глюкоза болады.Қандағы глюкоза мөлшері
3,4-6,0 мМоль/л
Слайд 17Глюкозаны келесі тіндер көп пайдаланады:
1) ми, жүйке тіні үшін глюкоза
– негізгі энергия көзі,
2) бұлшық ет (жиырылуға қажет энергияны
өндіру үшін),3) ішек қабырғасы (гидролиз өнімдерінің сіңірілуі үшін),
4) бүйрек (зәр түзілуі үшін энергия),
5) бүйрекүсті бездері (гормондардың синтезі үшін энергия қажет).
Слайд 18Тіндерде глюкозаның:
65%-ға жуығы тотығып, энергия бөледі;
30%-ы липонеогенезге және басқа
заттардың (пентозалардың, галактозаның, ГАГ, лактозаның) түзілуіне;
5%-ы гликогеногенезге жұмсалады.
Слайд 20Көмірсулар алмасуындағы бауырдың ролі
1- Моносахаридтер глюкозаға айналады.
2- Глюкостатикалық қызметі –
қандағы глюкозаның қалыпты мөлшерін 3,4-6,1 мМоль/л ұстап тұруға қатысады.
Гликогеногенез –
гликогеннің синтезі;гликогенолиз – гликогеннің ыдырауы; глюконеогенез – глюкозаның заттар алмасуының аралық өнімдерінен (лактат, глицерин, амин қ-рдан) түзілуі жүреді.
Слайд 21Глюкоза келесі жолдармен тотығады:
анаэробты гликолиз
аэробты гликолитикалық жолмен
пентозофосфатты цикл.
Слайд 22Гликогеногенез
Гликоген жасуша ішіндегі осмостық қысымды өзгерпейді, ал глюкоза осмостық активті
қосылыс. Глюкоза көп мөлшерде жиналса, жасушалар жарылуы мүмкін.
АТФ АДФГлюкоза глюкоза-6-фосфат глю-1-ф
УТФ РР УДФ
УДФ-глю + гликоген (n) гликоген(n+1)
гексокиназа
Гликоген-синтетаза
Слайд 23Гликогенолиз жолдары
Фосфоролиз:
фосфорилаза Н3РО4
Гликоген (n)
Гликоген (n-1) + глю-1-ф
глюкоза-6-ф
басқа тіндерде тотығады.Бауырда глю-6-фосфатаза болғандықтан глю-6-фосфаттан фосфор қ-лы бөлініп шығады, бос глюкоза гепатоциттен қанға түседі, басқа тіндерге тасымалданады. Глю-6-ф мембрана арқылы өте алмайды.
Слайд 24Гидролиз: ауыз қуысында, ащы ішекте,
бауырда, дәнекер тінінде.
Гликоген
гликоген (n-2) + мальтоза
мальтаза2 глюкоза
Бауырда γ-амилаза бар:
Гликоген гликоген (n-1) + глюкоза
α-амилаза
Слайд 25Глюкозаның тотығу жолдары
2/3 Глюкоза 1/3
Гликолитикалық
Пентозофосфаттыанаэробты аэробты цитоплазмада
цитопл. цитопл., мх-да глюкоза
2 лактат 6СО2, 6Н2О СО2, пентозо-
- 5-фосфат
2 АТФ 36-38 АТФ 2 НАДФН2
Слайд 26Анаэробты гликолиз
Цитоплазмада өтеді, 11 реакциядан тұрады.
АТФ АДФ
1. Глюкоза
глю-6-фосфат. Фермент-гексокиназа.2. Глю-6-ф фруктозо-6-ф. Фермент-изомераза.
АТФ АДФ
3.Фр-6-ф Фр-1,6-дифосфат. Фермент- фосфофруктокиназа.
Слайд 27Фр-1,6-дифосфат
альдолаза
диоксиацетонфосфат + фосфоглицерин
(ДОАФ)
альдегиді (ФГА)5. ДОАФ-тың ФГА-ға изомерленуі.
2НАД 2НАДН2
6.2ФГА 2 (1,3-дифосфоглицерат)
2Н3РО4
1,3-дифосфоглицерат макроэргиялық
қосылыс.
Слайд 29
2(1,3-дифосфоглицерат)
2АДФ
2АТФ
3-фосфоглицерат
Бұл субстраттан фосфорлану реакциясы.
Субстраттағы макроэргиялық байланыс үзілгенде бөлінген энергия АТФ түзілуіне жұмсалынады.
Фермент - фосфоглицераткиназа.
Слайд 318. 2(3-фосфоглицерат) 2(2-фосфоглицерат)
Фермент - мутаза.
9. 2(2-фосфоглицерат) 2 фосфоенолпируват
2Н2О
Фермент- енолаза. Фосфоенолпируват (ФЕП) –макроэргиялық қосылыс.
2АДФ 2АТФ
10. 2ФЕП 2ПЖҚ
Субстраттан фосфорлану реакциясы. Фермент- пируваткиназа.
Слайд 33 2НАДН2 2НАД
11. 2ПЖҚ
2 лактат
Фермент-лактатдегидрогеназа (ЛДГ).
Лактат бауырда глюконеогенезге
жұмсалынады.Энергия шығымы:
4 АТФ түзіледі, 2 АТФ жұмсалынады.
Қорға 2 АТФ жиналады. Егер гликолиз глю-6-фосфаттан басталса, 3 АТФ қорға жиналады.
Слайд 34 Гликолиздің маңызы:
Гипоксия кезінде (биік тауға шыққанда, анемия, жүрек-қан
тамырлары аурулар, интоксикация кезінде) ағзаны энергиямен қамтамасыз етеді.
Қаңқа бұлшеқ еттерде
жұмыс жасаған кезде гликолиздің интенсивтілігі жоғарылайды.
Слайд 353. Эритроциттерде, көздің қасан қабығында, көз жанарында т.б. митохондриясы жоқ
жасушаларда анаэробты гликолиз жүреді.
Слайд 37Аэробты гликолитикалық жол.
Цитопл-да глюкоза
2НАДН2 4-6АТФ
2АТФ 2АТФ
2ПЖҚ
Митох-да 2НSКоА 2НАД
2СО2 2НАДН2 6АТФ
2 АСҚ 24АТФ
ҮКЦ
2(2СО2+3НАДН2+ФПН2+АТФ)
(9АТФ)ТФ БТ Н2О БТ ТФ (2АТФ)
Слайд 38Энергия шығымы:36 АТФ, егер глицерофосфатты шөрнек механизм қатысса; 38 АТФ,
егер малатты шөрнек механизм болса.
Шөрнек механизмдер цитоплазмадан 2НАДН2-дегі
4 сутек атомдарын митохондрияға (БТ-ға) тасымалдауға қажет. Себебі, НАД молекуласы үлкен болғандықтан, митохондрия мембранасы арқылы өте алмайды. Сондықтан олар глицерофосфат немесе малат құрамында тасымалданады. 
Слайд 41Пентозофосфатты цикл
Цитоплазмада өтеді. БМҚ, холестерин синтезі көп жүретін мүшелерде (бауыр,
бүйрек ұсті безі, май тінінде), эритроциттерде, т.б. интенсивті жүреді.
Маңызы: 1)
НАДФН2 тотықсыздандырғыш ретінде БМҚ, холестерин, стероидты гормондардың синтезіне, микросомалды тотығу процесіне қатысады.
Слайд 422) Пентозо-5-фосфаттар түзіледі. Ізінше олардан нуклеотидтер, коферменттер (НАД,ФАД,НSКоА), ДНҚ,РНҚ синтезіне
жұмсалады.
Слайд 43Пентозофосфатты цикл
6АТФ
6АДФ
6Глюкоза 6глюкозо-6-фосфат
глю-6-ф
6СО212НАДФ
5 глюкозо-6-ф 12 НАДФН2
5 фруктозо-6-ф 6 рибулозо-5-ф
(6 пентозо-5-ф)
Слайд 44
Көмірсулар алмасуының соңғы өнімдері: СО2 мен Н2О.
СО2 түзіледі: 1) аэробты
гликолитикалық жолда- ПЖҚ-ның тотығудан декарбоксилдену реакциясында, ҮКЦ-да; 2) пентозофосфатты циклде.
Жұмсалынады: глюконеогенезге, мочевина, БМҚ синтезіне, бикарбонатты буфердің түзілуіне және ағзадан шығарылады.
Слайд 45Н2О биологиялық тотығуда түзіледі.
Жұмсалынады: гидратация, гидролиз реакцияларына және ағзадан
бөлініп шығады.
