ЖҰМЫССЫЗДЫҚ. ЖҰМЫССЫЗДЫҚ ТҮРЛЕРІ

алмай дағдаратын әлеуметтік-экономикалық құбылыс.

– получение официального правового статуса безработным посредством регистрации в службе

занятости.
Сравнение:
В Германии безработными считаются:
- зарегистрированные в службах занятости;
- не работающие или работающие не более 15 часов в неделю;
- готовые принять предложение «приемлемой» работы;
- лица не старше 65 лет;
- не являющиеся школьниками и студентами;
- не получающие пенсию по старости;
- трудоспособные люди по медицинским показаниям.
В европейских странах высокой является активность служб занятости при выявлении безработных лиц. Например, в Германии, при наличии серьезных рестрикций в области осуществления трудовой деятельности, действует правило («О своевременном поиске работы»), согласно которому, все лица, заканчивающие свои трудовые отношения, должны регистрироваться в качестве «ищущих работу» или заблаговременно сообщать о планируемом увольнении в специально созданных для этого пунктах. Если человек своевременно не регистрируется, то за каждый день опоздания с него взимаются штрафы.* Со своей стороны работодатель обязан своевременного известить работника о планируемом увольнении.

службах занятости в целях поиска подходящей работы;
ищут работу и готовы

к ней приступить;
не трудоустроены в течение 10 дней со дня их регистрации
Не признаются безработными граждане
не достигшие 16-летнего возраста;
получающие пенсию по старости и за выслугу лет;
отказавшиеся в течение 10 дней со дня их регистрации в службе занятости от двух вариантов подходящей работы, включая работу временного характера*;
впервые ищущие работу, не имеющие профессии, отказавшиеся от двух вариантов профессиональной подготовки или от любой оплачиваемой работы, включая работу временного характера;
не явившиеся без уважительных причин в течение 10 дней со дня их регистрации в целях поиска подходящей работы в службы занятости для предложения им подходящей работы;
осужденные по решению суда к исправительным работам.
__________
Итог: в развитых странах, совокупный объем безработицы, рассчитанный по методике МОТ всегда ниже, чем уровень, рассчитанный по национальной методике. В России уровень зарегистрированной безработицы ниже, чем данные, рассчитанные по методике МОТ.

көбеюіне мынандай экономикалық факторлар әсер етеді: техникалық процесстің төмендігі, ұлттық

валюта мен қордың девольвацияға ұшырауы, және т.б.;
- шаруашылықтың ұйымдық өзгерісі (тертиаризация);
- дамыған елдерде жұмыссыздықтың себептері мемлекеттің әлеуметтік әрекетімен байланысты

* 100%
Жк


Жд - жұмыссыздық деңгейі
Жс – жұмыссыздардың

саны

ауыстыра бергісі келгеннен туады. Алайда бір жұмыс орнынан екіншісіне көшу

белгілі бір уақытты керек етеді, әсіресе жаңа жұмыс орны елдің басқа бір аймағында болса. Осы аралықта адамдар жұмыс істемейтін уақыт уақытша (фрикциялық) жұмыссыздыққа жатады.

° Құрылымдық жұмыссыздық. Жұмыссыздықтың бұл түрінің пайда болуына техникалық прогресс себепші, өйткені бұл процестің нәтижесінде кейбір мамандыөтар өшіп, олардың орнына жаңа мамандықтар дүниеге келеді. Әсіресе біздің елімізде соңғы он жылда құрылымдық жұмыссыздық айқын қылаң берді. Әміршіл экономиканың нарықтық экономикаға көшу барысы бір мамандыққа сұранымның азайып, екінші мамандыққа өсуімен қатар жүрді. Мұндай жағдайда жұмыссыз қалған адамдардың жаңа жағдайға бейімделе білуі, еңбек нарғында сол сәтте сұранымға ие жаңа мамандық алуға құлшыныс таныта білуі маңызды.

жекелеген салаларға тән. Бұл әсіресе қысы мен жазы климат жағдайы

бойынша күрт өзгеше болып келетін елдерге қатысты.

° Циклдік жұмыссыздық. Жұмыссыздықтың бұл түрі елдегі экономикалық құлдырау кезінде бой көрсетеді. Құлдырауға барлық дерлік тауар және қызмет көрсетулерге сатып алушылар сұранысының төмендеуі, өндірістің қысқаруы, демек жұмыс орындарының қысқарып, жұмыссыздар санының көбеюі тән болып келеді.

қордалауға келмейтін айрықша ресурс. Жоғалған жұмыс уақытын орынына келтіру мүмкін

емес, сондықтан жұмыссыздық салдарынан шығарылмаған және көрсетілмеген тауар мен қызметтің орыны өтелмейді.
• Егер адам жұмысынан айырылса, сөйтіп жалақысыз қалса ол қалайда күнкөріс көзін іздейді.Бұл жағдайда мемлекет жұмыссызға жағдай жасауды өз моынына алады. Алайда жқмыссыздығы үшін берілетін жәрдемақы тауар шығарғаны, қызмет көрсеткені үшін берілген сыйақы бола алмайды, себебі жұмыссыз адам ешнәрсе шығармайды, демек елдің әл-ауқаты да жоғарыламайды.

табысының азаюы сұраныстың азаюының бір себебі екендігін ілгеріде көрдік. Тауаоға

сұраныстың азаюы өз кезегінде өндірістің кемуіне және жұмыссыздықтың одан әрі өршуіне жол ашады, себебі өндірістің кемуі жұмыс орындарының қысқарып, жалақының кемуіне әкелетін жолдың басы.Сөйтіп қоғам өзі құрған тұзаққа өзі түседі.
• Елде жұмыссыздықты саяси жағдайдың шиленісуі өршітіп жібере алады, себебі әбден ашынған халық жұмыстың, ақшаның жоқтығы діңкелеткен адамдар үкімет өзгерсе жағдайымыз жақсара ма деген үмітпен қандай да бір ереуілге, шеруге, төңкеріске қатысуға даяр тұрады.
• Жұмыссыздық қылмыс, әсіресе жастар арасында қылмыс тамырланатын ұя, себебі күнкөріс көзін таба алмаған кісі оның басқа жолдарын, көбінесе қылмыспен пайда табу жолдарын іздестіруге көшеді