Ауаны? жер бетіне таралуы

Сабақтың мақсаты:Ауа туралы ұғым беру. Ауаның құрамын меңгерту. Ауаның адам өміріндегі маңызын түсіндіру. Міндеттері : 1.Ауаның серпімді , сығымды екенін дәлелдеу және тәжірибе арқылы оқушыларға ғылыми түсінік беру. 2. Оқушылардың ой – өрісін, танымдық белсенділіктерін арттыру, сөйлеу тілін дамыту. 3. Оқушыларды экологиялық тәрбиеге баулу.

І. Ұйымдастыру кезені.
1.Психологиялық дайындық
Біз бақытты баламыз
Күнде бестік аламыз.
Мақсатымыз - білім алу. Ұлтын сүйген ұрпақ болып Болашаққа бірге бару!

заттары мен құбылыстарын тікелей көріп ұстап,дыбысы болса тыңдап естіп зерделеу

жолдарын не дейді?


2.Шындыққа сынақ жүргізу арқылы көз жеткізу,танып білу деген не?


3.Уақыт бірліктерін ата?


4. Табиғат қандай топтарға бөлінеді?

5. Адам қай табиғат тобына жатады?

Қазақстан жер көлемі жағынан нешінші орында.

3. Біз қай құрлықта орналасқанбыз?

4.

Адам өміріне ең қажетті жағдайларды ата.

5. Көкжиек тұстарын анықтайтын құрал қалай аталады?

кішірейтіліп түсірілген бейнесін не дейді?

3. Адам денесінің сүйектері ненің бұйрығымен

қимылдайды?

4.Жүректен келетін ең ірі қан тамыры қалай атлады?

5. Картаның түрлетін ата.

сүріп жүрмейсің?
Бұл не?

бетіндегі тіршіліктің көзі. Адам үшін ғана емес, жануарлар мен өсімдіктер

тіршілігіне де ауа қажет. Ауа күндіз жерді қатты ысып,түнде қатты суып кетуден сақтап,зиянды күн сәулелерінен тазартады.
Ауа Жер бетіндегі тіршілік үшін маңызы өте зор. Ауасыз жан-жануар тіршілік ете алмайды, өсімдіктер шықпайды.Адам тамақ ішпей бес аптаға жуық,сусыз бес тәулік өмір сүре алады. Ал ауасыз бірнеше минутта-ақ өліп кетеді.

Осы қабатты атмосфера деп атаймыз. Бұрын ғалымдар ауаның-көптеген газдың қоспасы,негізінен

азоттың -78 % , ауаның-21% , және көмір қышқыл газының- 1% ,қоспасы бар екенін білді.

Ауаның құрамы

Ауаның иісі жоқ.

Сен түрлі орындарда түрлі иіс болатынын байқадың ба?
Асханада, дәріханада бар заттардың бөлшектері ауа бөлшектерімен араласады,және біз әр түрлі иістерді сеземіз. Бірақ таза ауада иіс болмайды. Жылытқан кезде ауа кеңейеді,ал суытқанда қысылады.
Бұларға көз жеткізу үшін тәжірибелер жасап көреміз.

Тәжірибе жасау:

А) Допты екі бүйірінен қысайын. Доп сығылады, кішірейеді. Жібере қалсақ қайтадан орнына келеді. Яғни ауа сығылады. Ә) Допты жерге ұрып, оның секіргенін байқау. Допты секіртіп тұрған не ? Ауа. Олай болса ауа серпімді.

Қорытынды: Ауа сығылады. Ауа серпімді.

Егер пештегі ағаштың,көмірдің жануын күшейту керек болса, оған ауаның мол кіретіндей ету керек. Мысалы:ақырын жанып жатқан отты үрлесен , ауа мол кіріп, жану күшейеді. Егер жанып тұрған отқа ауа жібермесен , ол сөнеді. Бөлмеде өрт бола қалса, оның үстіне көрпе жаба салу керек, не су құю керек.

түсі бұзылып, тұманға ұқсап тұрады.
Ол адамға және өсімдіктер мен

жануарларға зиянды.

қалмайды деп ойлайсыңдар?

алғанда біз оттегіні жұтамыз да, көмірқышқыл газын шығарамыз. Тек бір

күнде адамға дем алу үшін 600 литр оттегі қажет. Ал өсімдіктер керісінше оттегін бөліп шығарады. Сондықтан өсімдіктерді планетамыздың өкпесі деп атайды.

керек пе? -Ал өздерің бұған әзірсіңдер ме? Ендеше: «Табиғатты қорғайық» ойынын сұрақ-жауап

арқылы ойнап жіберейік. 1. Жер бетінде тіршілік үшін ауаның маңызы қандай? 2. Қандай жағдайда ауаның көлемі өзгеріп отырады? 3. Ауа қоспасындағы ең көп газ? 4. Ол ауаның неше бөлігін алып тұрады? 5. Адам тәулігіне неше литр ауа жұтады? 6. Ауадағы оттегі неге таусылып қалмайды? 7. Табиғатты құрайтын үш негіз?

Шыны колба

жақ өте ыстық болады сондықтан осыдан сақталу үшін, ғарышкерлер скафандр

киеді.

көп мағлұмат алдық. Сонда сендер не білдіңдер, не үйрендіңдер?

қандай?
Ол қай жерлерде болады?
Неге от жану үшін ауа қажет?
Ауа таза

болу үшін табиғатты қалай қорғаймыз?

Үйге тапсырма: мәтінді түсініп оқу, мазмұнын әңгімелеу.
Ауаны ластайтын шаң-тозаң,түтін,өртті болдырмау жөнінде әңгіме жаз.

Тыныс алу үшін

Мөлдір және түссіз

Пішіні жок

Сығылады ,серпіледі
От жағу үшін керек
Таза ауaда иіс болмайды.

Ауасыз адам,жануар, өсімдік өмір сүре алмайды.

адамға ауа қымбат бәрінен, Ауа қымбат алатұғын дем қымбат.