Разделы презентаций
- Разное
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
"Жануарлар әлемі"
Содержание
- 1. "Жануарлар әлемі"
- 2. ДалаОрманды далаШөл мен шөлейтті жерлер
- 3. Дала СүтқоректілерҚұстарБауырмен жорғалаушыларҚосмекенділерОмыртқасыздар
- 4. Сүтқоректілер
- 5. Түлкі –қасқырмен бір тұқымдасқа жатады, дене
- 6. Қазақстанның солтүстігіндегі ақ селеулі, кейде алуан шөптесінді
- 7. Қазақстанда кездесетін 5 түрдің ішіндегі ең ұсағы.Денесінің
- 8. Салмағы 100 – 150 гр, кеміргіш, шөп
- 9. Ұзындығы 50 -70 см, салмағы 4-6 кг. Жылдамдығы сағатына 70 шақырымға жетеді. Орқоян
- 10. Сусарлар тұқымдасының кішілеу жыртқышы. Денесінің ұзындығы 53
- 11. Күшті, батыр, ержүрек жыртқыш, ақылы мен айлысы
- 12. Ұсақ тышқан тәрізді кеміргіш, денесінің ұзындығы 12
- 13. Құстар
- 14. Орташа пішінді дала балшықшысы. Салмағы 230 гр.
- 15. Дала құсы, ылғалды жерлерді ұнатады. Негізгі таралу
- 16. Қазақстан мақтанышы. Бұл құс Қазақстан жерінен тыс,
- 17. Қазақстандағы 13 бозторғайдың ішіндегі ең ірісі. Салмағы
- 18. Өте ірі құс, ересек аталық дуадақтың салмағы
- 19. Ақ селеулі Қазақстан даласының әшекейі.Ұзын аяқтары, жіңішке
- 20. Салмағы 600 – 900 г. Жұптасып тіршілік
- 21. Бұл құс қазақ даласының белгісі болып есептеледі.
- 22. Аяқтары өте қысқа, отырған кезде жерде жатқан
- 23. Далалы аймақтың ең өжет қанатты жыртқыштардың бірі.
- 24. Қызыл кітапқа енгізілген.Барлық далада және шөлейтті аймақтарды
- 25. Бауырымен жорғалаушылар
- 26. Батыс және Шығыс Қазақстанда, сонымен қатар Оңтүстік
- 27. Қазақстанда барлық жерде кездеседі, әсіресе далалы аймақтарында
- 28. Қосмекенділер
- 29. Қазақстанда солтүстікке қарай Орал - Қарағанды –
- 30. Омыртқасыздар
- 31. Қазақстан ландшафтысының әртүрлі және жерінің кең байтақ болуына байланысты, шегірткенің 271 түрі кездеседі.Шегіртке
- 32. Қазақстанда оңтүстікарыс бүйісі тіршілік етеді. Сол жерлерде өзен, көл жағалауларындағы ылғал топырақты қоныстайды.Бүйі
- 33. Орманды далаҚұстарСүтқоректілерБауырыменжорғалаушыларҚосмекенділер
- 34. Сүтқоректілер
- 35. БұланЕң ірі сүтқоректі, тұяқты жануар.
- 36. Қазақстанның солтүстігіндегі орманды аймақтардан оңтүстіктегі таулы ормандарға
- 37. Өте ұсақ жануар. Денесінің ұзындығы 7 –
- 38. Салмағы 3-4 кг. Қыста терісінің бояуы ағарады,
- 39. Тоқалтіс тұқымдасына жататын кеміргіш. Денесінің ұзындығы 14
- 40. Орманды даланы мекендейді. Су қоймасы жоқ жерлерден
- 41. Құстар
- 42. Нағыз орман құсы. Жазда қорегін іздеп, уақытының
- 43. Қазақстанда кездесетін 9 қыранның ішіндегі ең ірісі.
- 44. Құстың салмағы 4 – 7 кг. Бұл
- 45. Салмағы 150 – 300 г, нағыз орман
- 46. Ірі қыран, бүркітке өте ұқсас. Жемтіктері –
- 47. Орманды далаларда алыс солтүстік қонағы. Қазақстанның солтүстігінде
- 48. Біздің фаунамыздағы ең үлкен кептер. Қазақстанда орманды
- 49. Қазақстанда тек 3 жерде ғана, оның екуі
- 50. Орман төсеніші арасынан ұзын тұмсығымен топырақты шұқып, құрттармен, әртүрлі омыртқасыздармен қоректенеді.Жылқышы
- 51. Торғайтектестер отрядының сайрақтар тұқымдасының өкілі. Қазақстанның көп
- 52. Біздің еліміздегі тропикалық туыстың жалғыз өкілі. Жерден
- 53. Бөктергі Қазақстанда тек орманды дала аймақтарында ұялайды.Бұл
- 54. Қазақстанда орманды далалар мен далалы аймақтарда кең
- 55. Мамырдың басында, кеш ұшып келеді, тамызда ұшып
- 56. Біздегі ең әдемі құстардың бірі. Аналықтары әң салмайды.Өте ерте, шілденің аяғында ұшып кетеді.Ала бұлбұл
- 57. Бауырымен жорғалуышылар
- 58. Солтүстік – батыс Қазақстанды мекендейді. Соңғы кезде
- 59. Орманды дала аймақтарында орман шетінде, сирек бұталардың,
- 60. Қазақстанда орманды дала аймағының бірнеше жерінен ғана
- 61. Қосмекенділер
- 62. Қазақстандағы құйрықсыз қосмекенділер отряды, дөңгелектілділер тұқымдасының жалғыз
- 63. Қазақстанда Солтүстік Қазақстан және Орынбор облысында кездеседі. Суға уылдырығын шашу арқылы көбейеді. Сырттай ұрықтанады. Сібір бұрыштістісі
- 64. Ірі бақа, ұзындығы 10 см.Қазақстанда Солтүстік Қазақстан
- 65. Қазақстанда Жайық өзенінің аңғарында және Ырғыз –
- 66. Омыртқасыздыр
- 67. Ылғалды топырақтарда, көбіне өзен аңғарларында тіршілік етеді.
- 68. Денесінен бірнеше есе ұзын көпбунақтардан тұратын мұрттары
- 69. Ірі құрт, ұзындығы 30 см, жуандығы 1см
- 70. Шөл мен шөлейтті жерлер
- 71. Сүтқоректілер
- 72. Қазақстан табиғатының белгісі болып табылады. Сүтқоректіледің жұптұяқтылар
- 73. Шөл өміріне жақсы бейімделген және ұзақ уақыт
- 74. Артқы аяқтары алдыңғы аяғынан 3-4 есе ұзын,
- 75. Ұзын аяқты жабайы қой. Өте елгезек, ол
- 76. Сырдария өзенінің алабы мен арал теңізі жағалауларында
- 77. Каспийден Ертіске дейін шөлді жерлерді мекендейді, бірақ
- 78. Қазақстанда биік таулардан басқа жердің бәрінде кездеседі.
- 79. Қазақстанда тек маңғыстау түбірі мен үстірттің батыс
- 80. Қызылқұм шөлі мен Каспий теңізі маңында үйілген
- 81. Қазақстанның шөл және шөлейттерінде кең таралған. Өмірлеріңде
- 82. Ін қазбайды, күндіз демалысы үшін таяз сайларды
- 83. Қабылан115 км/сағ жылдамдықпен кең адыммен секіріп, шоқырақтап
- 84. Шөл және шөлейтті жерлерде таралған, топ болып,
- 85. Шығыс Қаспий маңы шөлді аймақтары – Маңғыстау,
- 86. Орта Азия мен Қазақстан - эндемигі. 1995
- 87. Мықты, кішілеу келген ат. 50-ші жылдарға дейін
- 88. Қазақстан шөлінің эндемигі. Сирек эндемик, әрі зерттелмеген
- 89. Құстар
- 90. Жекдуадақтың ең сүйікті мекендейтін жері – балшықты
- 91. Бұлдырықтар – нағыз шөл құстары, сусыз, әрі
- 92. Өте жақсы ұшады. Аяғы қысқа, тіпті жерде
- 93. Жасыл аражегіш
- 94. Кіші бозторғай
- 95. Айдарлы бозторғай
- 96. Қаратөс торғай
- 97. Тырду
- 98. Ақсағал шымшық
- 99. Жыланжегіш қыран
- 100. Қылан жапалақ
- 101. Байғыз
- 102. Жорға торғай
- 103. Ұшқалақ сандуғаш
- 104. Айналғыш
- 105. Тілеміш
- 106. Тоғай бұлбұлы
- 107. Қоңыр кептер
- 108. Шөл шақшақайы
- 109. Ала қараторғай
- 110. Сарыжағал қараторғай
- 111. Шөл суықторғайы
- 112. Биші шақшақай
- 113. Аққанат тоқылдақ
- 114. Сарғалдақ торғай
- 115. Сұр кесел
- 116. Дала ешкіемері
- 117. Оқ жылан
- 118. Дала тасбақасы
- 119. Құлақты батбат
- 120. Жалтырауық жармасқы
- 121. Құм айдаһаршасы
- 122. Тақыр батбаты
- 123. Қосмекенділер
- 124. Жасыл құрбақа
- 125. Қызылаяқ бақа
- 126. Омыртқасыздар
- 127. Слайд 127
- 128. Скачать презентанцию
ДалаОрманды далаШөл мен шөлейтті жерлер
Слайды и текст этой презентации
Слайд 5 Түлкі –қасқырмен бір тұқымдасқа жатады, дене мөлшері кішілеу және
құйрығы ұзын үлпілдек, ұшы ақ, аяқтары қысқалау болып келген.
Слайд 6Қазақстанның солтүстігіндегі ақ селеулі, кейде алуан шөптесінді далаларын мекендейтін ірі
кеміргіш. Денесінің ұзындығы 60 см,салмағы 8 кг
Бозсуыр
Слайд 7Қазақстанда кездесетін
5 түрдің ішіндегі ең ұсағы.Денесінің ұзындығы 15 см,
салмағы 100 гр. Далалы және орманды далалы аймақтарда бұталы тоғайлардың
ішінде жасырын тіршілік етеді.Дала шақылдағы
Слайд 8Салмағы 100 – 150 гр, кеміргіш, шөп пен тамырдан басқа,
астық тұқымдарымен коректенеді, сөйтіп зиянкестік жасайды. Інде тіршілік етеді.
Үлкен сарышұнақ
Слайд 10Сусарлар тұқымдасының кішілеу жыртқышы. Денесінің ұзындығы 53 см, салмағы 2
кг. Күзеннің ұзын, иілгіш денесі құйрығынан
2 есе ұзын.
Сасық күзен
Слайд 11Күшті, батыр, ержүрек жыртқыш, ақылы мен айлысы түлкіден асып түседі.
Денесінің ұзындығы 100 – 130 см, салмағы 20 – 35
кг. Терісі ашық сұр түстен қара түске дейін болады.Қасқыр
Слайд 12Ұсақ тышқан тәрізді кеміргіш, денесінің ұзындығы 12 см, құйрығы 2
см, денесінің салмағы 30-40 гр. Көк шөп және дәнмен қоректенеді.
Дала
алақоржыны
Слайд 14Орташа пішінді дала балшықшысы. Салмағы 230 гр. Осы әдемі, сымбатты
құстың негізгі ұялары қазақ далаларында орналасқан. Қыста жылы жаққа ұшып
кетеді. Ұяны жерде, шұңқырда жасайды.Тарғақ
Слайд 15Дала құсы, ылғалды жерлерді ұнатады. Негізгі таралу аймағы – Қазақстан
далалары. Жазда екі рет балапан басып шығарады.балапандарын жәндіктермен, негізінен шегірткелермен
асырайды.Аққанат бозторғай
Слайд 16Қазақстан мақтанышы. Бұл құс Қазақстан жерінен тыс, екі ұлы орыс
өзендері – Еділ мен Ертістің оң жағалауында ғана мекендейді.
Ұясы –
жердегі шұңқыр. Жазда екі рет көбейеді.Қара бозторғай
Слайд 17Қазақстандағы
13 бозторғайдың ішіндегі ең ірісі. Салмағы 55 – 65
гр. Далалы аймақтың барлық жерінде таралған. Жаз соңында, ұшар алдында,
үлкен топ құрайды.Дала бозторғайы
Слайд 18Өте ірі құс, ересек аталық дуадақтың салмағы 16 кг. Дуадақ
Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген. Қазақстанда соңғы 5 жылда дуадақтың саны
жайлап өсуде.Дуадақ
Слайд 19Ақ селеулі Қазақстан даласының әшекейі.Ұзын аяқтары, жіңішке ұзын доғатәрізді төменге
иілген тұмсығы бар. Аңшылар үшін үлкен шалшықшы патша қыр құсы
болып есептеленеді.Үлкен шалшықшы
Слайд 20Салмағы 600 – 900 г. Жұптасып тіршілік етеді, бұйығы және
сақ..1978 жылы Қазақстан Қызыл кітабына енгізілді. Соңғы 5 жылда саны
біртендеп қайтадан қалпына келтіріліп отыр.Безгелдек
Слайд 21Бұл құс қазақ даласының белгісі болып есептеледі. Қазақстан Қызыл кітабына
енгізілген, бірақ 1991-ші жылдан бастап оны жасыл түсті беттеріне шығарды,
өйткені олардың саны қалпына келуде.Ақбас тырна
Слайд 22Аяқтары өте қысқа, отырған кезде жерде жатқан сияқты болып көрінеді.Бірақ
ұшқанда қарлығашты еске түсіреді.Қазақстанда 4 ай болады. Табиғат қорғау одағының
тізіміне енгізілді.Дала қарақасы
Слайд 23Далалы аймақтың ең өжет қанатты жыртқыштардың бірі. Ылғалды жерлерде -
өзен алқабы немесе дала көлдерінің маңында мекендейді.Ең пайдалы, қанатты жыртқыштардың
бірі.Дала құладыны
Слайд 24Қызыл кітапқа енгізілген.Барлық далада және шөлейтті аймақтарды мекендейді. Негізгі қорігі
– кіші сарышұнақ. Дала қыраны дала ландшафтың әшекейі болып табылады.
Дала
қыраны
Слайд 26Батыс және Шығыс Қазақстанда, сонымен қатар Оңтүстік Балқаш пен алакөл
шүңқырында кездеседі. Өте көп болған жерлерде балықтың көбеюіне зиянын тигізеді.
Кәдімгі
сарыбас жылан
Слайд 27Қазақстанда барлық жерде кездеседі, әсіресе далалы аймақтарында кең таралған.Жемтігін уы
арқылы өлтіреді.Өте кең таралған, мал шаруашылығына зиянын тигізеді.
Дала сұржыланы
Слайд 29Қазақстанда солтүстікке қарай Орал - Қарағанды – Аягөз – Үшаралды
мекендейді.Өзен, көл, саз жағаларында мекендейді.қоршаған ортаны қаңсорғыш қосқанаттылардан тазартады.
Сүйіртұмсық
көлбақа
Слайд 31Қазақстан ландшафтысының әртүрлі және жерінің кең байтақ болуына байланысты, шегірткенің
271 түрі кездеседі.
Шегіртке
Слайд 32Қазақстанда оңтүстікарыс бүйісі тіршілік етеді. Сол жерлерде өзен, көл жағалауларындағы
ылғал топырақты қоныстайды.
Бүйі
Слайд 36Қазақстанның солтүстігіндегі орманды аймақтардан оңтүстіктегі таулы ормандарға дейін кең таралған
шағын, әсем бұғы. Елік – орманды далаға тән жануар.
Елік
Слайд 37Өте ұсақ жануар. Денесінің ұзындығы 7 – 10 см, салмағы
5-10 г. Кіші жертесер өте аз және Қазақстан Қызыл кітабына
енгізілген.Су жертесері
Слайд 38Салмағы 3-4 кг. Қыста терісінің бояуы ағарады, сондықтан ақ қоян
деп аталады. “Ақ қоян” тоғайлар мен өзен, көлдердің жағалауларындағы қамыстарда
тіршілік етеді.Ақ қоян
Слайд 39Тоқалтіс тұқымдасына жататын кеміргіш. Денесінің ұзындығы 14 – 25 см,
құйрығы 15 см. Тоспа су және жай ағатын жартылай суда
тіршілік етеді.Су тышқаны
Слайд 40Орманды даланы мекендейді. Су қоймасы жоқ жерлерден қашқақтайды. Бұл түнгі
жануар үшін күндізгі баспана – тұрғын үй шатырлары, т.б
Тоған жарқанаты
Слайд 42Нағыз орман құсы. Жазда қорегін іздеп, уақытының көбін жерде өткізеді,
қыста ағаштарда қоректенеді.қыста қар астындағы шұңқырда топ болып қыстайды және
де әрбір түн сайын жаңа шұңқыр салады.Құр
Слайд 43Қазақстанда кездесетін
9 қыранның ішіндегі ең ірісі. Бұл құстардың саны
ХХ ғасырдың соңғы онжылдығында тез азая бастады, мыңдаған құс ұсталып,
араб елдеріне жіберілді, ондаған ұялар бұзылды, құстар бұл жерде ұя салуды тоқтатты. Қазіргі кезде Оңтүстік және Шығыс Қазақстанда ителгенің саны өте азайып, ол тек орманды далалардағы қорықты жерлерде ұялайтын болды. Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген.Ителгі
Слайд 44Құстың салмағы 4 – 7 кг. Бұл ұзын сирақты, ұзын
мойынды құс орманды далалы аймақтарды балшықты жерлер мен ылғал шабындықтарды
мекендейді.Топ қоректеніп жатқан кезде, бір немесе екі құс айналаны бақылап, қауіп төңсе тез хабар береді.Сұр тырна
Слайд 45Салмағы 150 – 300 г, нағыз орман жыртқышы. Жемтігі –
құстар. Негізгі қорегі – бөдене, тұркептер, ол балапандарын торғайтектес құстардың
балапандарымен қоректендіреді.Қырги
Слайд 46Ірі қыран, бүркітке өте ұқсас. Жемтіктері – сарышұрақ, қоян, аламан,
кірпі, кейбір құстар мен жыландар. Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.
Қарақұс
Слайд 47Орманды далаларда алыс солтүстік қонағы. Қазақстанның солтүстігінде негізінен ақ қайын
ормандарында, ал Алтайда шоқ ақ қайын тоғайларында мекендейді. Аң аулау
– нысаны.Аққұр
Слайд 48Біздің фаунамыздағы ең үлкен кептер. Қазақстанда орманды даланың солтүстік батысында
және оңтүстік – шығыстың таулы ормандарында ұялайды.Жылына 2-3 рет балапан
шығарады.Дыркептер
Слайд 49Қазақстанда тек 3 жерде ғана, оның екуі – орманды дала
аймағында,Жайық өзені аңғарында және Қостанайға жақын Аманқарагай орманында кездеседі.жеке жұп
болып ұялайды, қалған уақытта топ болып жүреді.Түзкептер
Слайд 50Орман төсеніші арасынан ұзын тұмсығымен топырақты шұқып, құрттармен, әртүрлі омыртқасыздармен
қоректенеді.
Жылқышы
Слайд 51Торғайтектестер отрядының сайрақтар тұқымдасының өкілі. Қазақстанның көп жерінен кездестіруге болады.
Сәуірде ұшып келеді, тамызда ұшып кетеді.
Аққабақ сайрақ
Слайд 52Біздің еліміздегі тропикалық туыстың жалғыз өкілі. Жерден биік, ағаш діңінен
алыс бұтақта кәрзіңкетәрізді ілініп тұрған ұя – мысық – торғайға
тән. Қазақстанда небары 3-4 ай болады.Сарғалдақ
Слайд 53Бөктергі Қазақстанда тек орманды дала аймақтарында ұялайды.Бұл – кішкентай, шапшаң
жыртқыш, тек жәндіктермен қоректенеді. Адам қорғауына тұрарлықтай, өте пайдалы құс.
Бөктергі
Слайд 54Қазақстанда орманды далалар мен далалы аймақтарда кең таралған. Негізгі жемтіктері-
құстар, сонымен қатар ұсақ сүтқоректілерді де алады. Орманды далаларда наурыздан
қазанға дейін кездеседі.Тұрымтай
Слайд 55Мамырдың басында, кеш ұшып келеді, тамызда ұшып кетеді. Ұясы жердегі
шұңқырда, бетін шөппен жауып жасырады. Балапандарын жәндіктермен асырайды.
Еменшіл сұлыкеш
Слайд 56Біздегі ең әдемі құстардың бірі. Аналықтары әң салмайды.Өте ерте, шілденің
аяғында ұшып кетеді.
Ала бұлбұл
Слайд 58Солтүстік – батыс Қазақстанды мекендейді. Соңғы кезде Қостанай облысының кейбір
өзендері мен көлдерінде кездесіп жұр.негізгі қорегі – су жәндіктері, ұсақ
балықтар мен шаянтәрізділерді де жейді, тіпті өсімдіктерменде де қоректенеді.Саз тасбақасы
Слайд 59Орманды дала аймақтарында орман шетінде, сирек бұталардың, өзен мен көлдердің
жағалауларындағы жайылымдарда кездеседі. Жәндіктермен және олардың дернәсілдерімен қоректенеді, жиі өз
ұрпақтарын жейді.Секіртгіш кесіртке
Слайд 60Қазақстанда орманды дала аймағының бірнеше жерінен ғана табылады:Орал мен Көкшетау
қалаларының маңы, солтүстікте – Қостанай мен Солтүстік Қазақстан облысы. Жәндіктер,
олардың дәрнәсілдері және жауын құрттарымен қоректенеді.Тірі туатын
кесіртке
Слайд 62Қазақстандағы құйрықсыз қосмекенділер отряды, дөңгелектілділер тұқымдасының жалғыз өкілі. Су беті өсімдіктері
көп, түбі лай жерлерді ұнатады. Бұл бақаның бүкіл өмірі суда
өтеді, судан тек түнде және таңсәріде шығады. Бұл бақа – улы, сондықтан оны ешқандай аң, құс, балық жемейді.Қызыл бауыр
шұбар бақа
Слайд 63Қазақстанда Солтүстік Қазақстан және Орынбор облысында кездеседі. Суға уылдырығын шашу
арқылы көбейеді. Сырттай ұрықтанады.
Сібір бұрыштістісі
Слайд 64Ірі бақа, ұзындығы 10 см.Қазақстанда Солтүстік Қазақстан облысының қайынды орманды
далаларында, әдетте Петропавл қаласы, және Елек пен Жайық өзендерінде кездеседі.Уақытының
көбін құрлықта өткізеді, су басқан шабындықтар мен сазды жерлерді мекендейді. Су астында лайға көміліп қыстайды.Шөпбақа
Слайд 65Қазақстанда Жайық өзенінің аңғарында және Ырғыз – Торғай су қоймасында
мекендейді. Суда тек көбею кезеңінде ғана болады, басқа уақытта құрлықта
кеміргіштердің інін, қалың шөптің арасын, шұңқыр, ағаш тамырының арасындағы қуыстарды паналайды.Тарбақа
Слайд 67Ылғалды топырақтарда, көбіне өзен аңғарларында тіршілік етеді. Өсімдіктің тамырларымен, жауын
құрттармен және жәндіктер дернәсілдерімен қоректенеді.Жаз ортасында бір жатын бөлмесінде 600
жұмыртқалары немесе дернәсілдері болады. Мәдени өсімдіктердің тамырларын зақымдап, бау – бақшаларға зиянын тигізеді.Бұзаубас
Слайд 68Денесінен бірнеше есе ұзын көпбунақтардан тұратын мұрттары болады.Күшті кеміргіш ауыз
аппараттары бар, олар тек қана өсіп тұрған ағаштарды кемірмей, сонымен
қатар ағаштардан жасалған жабдықтарды және ағаш құрылыстарын толық жарамсыздандырады.Сүген қоңыз
Слайд 69Ірі құрт, ұзындығы 30 см, жуандығы 1см екі мерт тереңдікке
дейін жер қазып, інде тіршілік етеді. Жылы әрі ылғалды ауа
райында құйрығымен інге жабысып, сыртқа шығады, қауіп төнсе, ішке кіріп кете қояды. Жауыннан кейін жер бетінде көп кездесетін болғандықтан, “жауын құрты” деп аталады.Жауын құрты
Слайд 72Қазақстан табиғатының белгісі болып табылады. Сүтқоректіледің жұптұяқтылар отряды, қуыс мүйізділер
тұқымдасының өқілі. Тибет медицинасында бағаланатын мүйізі үшін, еті үшін ешқандай
шараға қарамай бұл аңды қырып жіберді.Ақбөкен
Слайд 73Шөл өміріне жақсы бейімделген және ұзақ уақыт бойы су ішпей
жүре береді. Қарақұйрықтың жаулары – қасқыр, түлкі, төлдерін кейде қыран,
бүркіттер алады, бірақ еі үлкен қауіп – мылтықты адам.Халықаралық Қызыл кітапқа енгізілген.Қарақұйрық
Слайд 74Артқы аяқтары алдыңғы аяғынан 3-4 есе ұзын, ірі қосаяқтар 3
метрге дейін секіреді, жүгіру жылдамдығы – 10м/сек, ұзын құйрығының ұшы
ақ шашақпен бітеді. Күмда тіршілік етеді.Қосаяқтар
Слайд 75Ұзын аяқты жабайы қой. Өте елгезек, ол тік жардан тез
түсіп, тез шығады, биік жерден төменге оңай секіреді, жоғарыға 1
метр биіктікке секіре алады. Қазақстандағы сирек кездесетін бұл түрді қорғау үшін үстірт қорығы және екі зоологиялық қорықша құрылды, ал үстірт арқары Қазақстан Қызыл кітабына енгізілді.Үстірт арқары
Слайд 76Сырдария өзенінің алабы мен арал теңізі жағалауларында кезедеседі.негізінен түнде белсенді.
Қырғауыл, үйрек, ондатр, кұм қояндарын ұстап, оларға біршама зиян келтіреді.
Шиебөрі
Слайд 77Каспийден Ертіске дейін шөлді жерлерді мекендейді, бірақ барлық жерде сирек,
сол үшін Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.15 жыл өмір сүреді.
Шұбар күзен
Слайд 78Қазақстанда биік таулардан басқа жердің бәрінде кездеседі. Ымырт пен түнде
белсенді. Жәндіктер, құрттар, бақалар, кеміргіштер, жыландармен қоректенеді.6 жыл өмір сүреді.
Құлақты
кірпі
Слайд 79Қазақстанда тек маңғыстау түбірі мен үстірттің батыс шоқысын бойлай мекендейді.Бұл
сирек кездесетін жануар 1995 жылы Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген. Денесінің
ұзындығы 20 – 25 см, салмағы 550- 570 г.Қара кірпі
Слайд 80Қызылқұм шөлі мен Каспий теңізі маңында үйілген құм төбелерді мекендейді.
Жемтігін түнде, суық кезде күндіз аулайды. Тышқан тәрізді кеміргіштер мен
ұсақ құстар, сирек бауырымен жорғалаушылар және жәндіктермен қоректенеді. Шағыл мысық сирек кездесетін тұр ретінде Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.Шағыл мысығы
Слайд 81Қазақстанның шөл және шөлейттерінде кең таралған. Өмірлеріңде тек бір рет
қана жұп құрып, сөйтіп қалған өмірінде бірге болады. Кеміргіштер мен
құстарды аулайды.терісі – жұмсақ және үлпілдеген, бірақ аса бағаланбайды. Қазақстанда жылына 15 мың қарсақ терісі дайындалады.Қарсақ
Слайд 82Ін қазбайды, күндіз демалысы үшін таяз сайларды пайдаланады.Аң аулау -
кәсібінің нысаны болып табылады. Қазақстанда жылына 85 мың құмқоян терісін
даярлайтын болған.Құмқоян
Слайд 83Қабылан
115 км/сағ жылдамдықпен кең адыммен секіріп, шоқырақтап жүреді. Қазақстанда Маңғыстау
түбегіндегі шөлді жерлерді мекендеген. Қабылан қазір Қазақстан қызыл кітабының бірінші
дәрежелі тізімінде.
Слайд 84Шөл және шөлейтті жерлерде таралған, топ болып, шоғыр құрып бірнеше
шығу тәсілі бар, күрделі індер салады.Адам үшін өте үлкен қауіп.
Құмтышқан топтарында бүргелердің көп болуы, олар оба, лейшманиоз және қайталама сүзек ауруларын таратушылар болып табылады.Құмтышқандар
Слайд 85Шығыс Қаспий маңы шөлді аймақтары – Маңғыстау, Бозашы, үстірттің батыс
жағында мекендейді.Түнде тіршілік етеді. Қыста жиі күндіз белсенді. Күшті және
епті жыртқыш.Сирек кездесетін түр ретінде Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген.Қарақұлақ
Слайд 86Орта Азия мен Қазақстан - эндемигі. 1995 жылға дейін Қазақстан
Қызыл енгізілген болатын. Ала жертесер- құмды дала мекендеушісі. Негізінен жәндіктермен,
кейде ұсақ кесірткелермен қоректенеді. Басқа ұсақ жертеселер сияқты өте қомағай: күніне өз салмағынан 1,5 есе артық жем жейді.Ала жертесер
Слайд 87Мықты, кішілеу келген ат. 50-ші жылдарға дейін бұл жануар Қазақстанда
болмаған. Тек 1953 жылы Арал теңізіндегі Барсакелмес аралына Оңтүстік Түркімениядан
құланның басқа түрінің бірнешеуі әкелінген. Құлан Қазақстан және Халықаралық Қызыл кітаптарға енгізілген.Құлан
Слайд 88Қазақстан шөлінің эндемигі. Сирек эндемик, әрі зерттелмеген түр ретінде Қазақстан
Қызыл кітабына енгізілген. Мұның атымен Қазақстан зоология журналы аталып отыр,
онда жаңа және аз зерттелген жануарлар туралы мақалалар жарияланады.Жалман
Слайд 90Жекдуадақтың ең сүйікті мекендейтін жері – балшықты жазықтың құммен шектескен
жиегі, бірақ ол құмның ортасында. Қыста Арабия, Иран, Ирак, Пакистан
шөлдеріне ұшып кетеді. Ол жақта олар атақты араб қыран аң аулауының қызығушылық нысаны болады. Осы аулаудың зардабынан бұл құстың саны азайып, Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген. 2001 жылы – Қазақстанда арнайы мұндай аң аулауға арнайы ерекше жер бөлініп берілген, олар “қорықты аймақтар” деп аталады. Бұл жерде жекдуадақтар көбейеді және басқа аңшылардан қорғалады.Жекдуадақ
Слайд 91Бұлдырықтар – нағыз шөл құстары, сусыз, әрі ыстық жағдайларға үйренген.
Ешқандай төсенішсіз, жердегі шұңқырға 2-3 шұбар жұмыртқаларын салады. Балапандарына ата
– анасы тек қорек емес, құрсақ қауырсындармен су да әкеледі. Суды бірнеше километрден тасиды. ХХ ғасырдың 70-ші жылдары бұлдырықтың саны азайып кетті, сондықтан сақтап қалу мақсатында Қазақстан Қызыл кітабына енгізілгенҚарабауыр және
ақбауыр бұлдырық
Слайд 92Өте жақсы ұшады. Аяғы қысқа, тіпті жерде жүре алмайды, ұшқанда
сымдар мен ағаштардың бұтағында қонақтап дем алады. Ұшып жүріп, жарқанаттыларды
ұстайды. Ол омарта орналасқан бар араларын жеп, омарта шаруашылығына үлкен зиянын келтіреді. Қазақстанда оңтүстік пен шығыстағы шөл – шөлейтті аласа тауларда кездеседі. Қазақстанда 4 ай – мамырдан қыркүйекке дейін болады.Сарыалқым аражегіш
