"?арыш?а 53- жыл атты ?неге са?аты" сыныптан тыс шара

адамзат баласындағы
тұңғыш ғарышкер

тіршілік иесі.
1957 жылдың 3-қарашасында ғарышқа салмағы алты келі, жасы екі

жастан асқан Лайканы «Спутник-2» ғарыш кемесімен ғарышқа аттандырып жіберді. Ғарыш кемесі ұшырылғаннан кейін, шамамен, 5-7 сағаттан соң Лайка ғарыштағы температураның күрт артуы мен стресстің салдарынан өледі. Сынақты ұйымдастырушылар о бастан-ақ Лайканың жерге қайтуын күткен жоқ. Олардың жоспарлауынша Лайка ғарышта бір аптаға жуық уақыт өмір сүруі керек болатын.
Кеңес Одағының ғалымдары Лайкамен бірге тағы екі итті жаттықтырған болатын. Олар:  Белка мен Стрелка. Осынау үлкен сынақты іске асыру үшін Лайканың ұшырылуынан біраз жылдар алдын ала арнайы коммисия құрылып нақты шараларды анықтап отырды.
Кеңестік ғалымдар ғарышқа иттерді жіберген болса, өз кезегінде, АҚШ ғалымдары сынақ жасау үшін шимпанзелерді пайдаланды.
Аты әлемге тарап, атаққа кенелген Лайканың құрметіне әндер жазылап, сигарет шығарылды. Тіпті, топтарының атын өзгерткен әншілер де болды. Ғарыш күніне орайластырылып әр түрлі ашықхаттар әзірленді.

ұжымшарында дүниеге келген қазақ. Жоғары білімді. Техника ғылымдарының докторы, профессор,

академик, авиация генерал-майоры.

1991ж 2 қазанда Байқоңыр ғарыш алаңынан “Союз ТМ - 12” ғарыш кемесімен ұшып, “ Мир” орбиталдық комплексінде өзге ғарышкерлермен бірге сегіз тәулік бойы ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізді.

Тоқтар Әубәкіров зерттеуші ғарышкер есебінде, Александр Волков және аустрия ғарышкері Франц Фибек, «Союз ТМ-13» ғарыш кемесімен ғарышқа ұшуға кірісті. Апта бойы «Мир» орбиталды кешенінде жұмыс істеді. 1991ж  ж. қазанның 10-ында ғарыш кемесімен Жерге қайтып қонды. Ғарышта өтеген мерзімі — 7 күн 22 сағат 13 минут.

Әубәкіров Тоқтар Оңғарбайұлы — Қазақстанның тұңғыш ғарышкер ұшқышы

(Құрмет Белгісі) ордені (1987)
«Герой Советского Союза» (Кеңес Одағының Ері) атағы

(1988),
«Золотая Звезда» (Алтын Жұлдыз) медалі (1988)
«Ленин» ордені (1988),
«Заслуженный Летчик-испытатель СССР» (КСРО еңбегі сіңірген сынаушы ұшқыш) (1990)
«Летчик-космонавт СССР» (КСРО ғарышкер-ұшқышы) (1991)
«Октябрьская революция» (Қазан революциясы) ордені (1991)
Ресейдің:
«Золотая Звезда» (Алтын Жұлдыз) медалі (1995)
Аустрия Республикасының:
«Алтын Крест» ордені 1988)
«Алтын Крест» ордені (1993)

Тоқтар Әубәкіров — мәжілісмен

жердің бір уыс топырағын, көк байрақты ала ұшқан.
19941994 ж. ғарыш1994 ж.

ғарышқа 1-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-191994 ж. ғарышқа 1-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-19) 126 күн ғарышта өткізген.

19981998 ж. ғарыш1998 ж. ғарышқа 2-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-271998 ж. ғарышқа 2-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-27) 208 күн ғарышта өткізген. Гиннестің үздік табыстар кітәбінде бір айдың ішінде 5 рет не бары 30 сағат 8 минөт ұзақтығымен ашық ғарышқа шыққанны жазылып алынған.
Ұшқанда американ ғарышкері Л. Эйартс пен ресей ғарышкері (шуваш ұлтынының өкілі) Николай Бударинмен бірге.
Қонғанда ресей ғарышкерлері Николай Бадурин мен Юрий Батуринмен бірге.
20012001 ж. ғарыш2001 ж. ғарышқа 3-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-322001 ж. ғарышқа 3-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-32) 8 күн ғарышта өткізген.

Ғарышкер - Талғат Мұсабаев Амангелдіұлы

(1998)
«Барыс» 1-ші дәрежелі ордені
«Астана» медалі (1999)
Ресей Федерациясы:
«Дружба народов» ордені (1991)
«Герой

Российской Федерации» атағы (1994)
«Лётчик-Космонавт РФ» (1994)
«За заслуги перед Отечеством» 3-ші дәрежелі ордені (1998)
«За заслуги перед Отечеством» 2-ші дәрежелі ордені
Аустрия Республикасы:
Аустрия Республикасының ордені
Америка Құрама Штаттары:
«Ғарышқа ұшқан үшін» NASA медалі (1998)

Союз ТМ-32 экипажы –
Деннис Тито (Dennis Tito),
Талғат Мұсабаев, Юрий Батурин

Марапаттары:

деген сөзі бар қандай өлең жолын білесіз?

- 9
Ғарышқа адамзат ұшқанға
дейін не жіберді,
аттарын білесіңдер ме?

айлағынан ұшырылады?

Терешкова

керек пе?

салынбаңдар!

Сәттілік тілеймін!