Гук за?ы. Динамометр

орта мектебі. Ақтөбе қаласы
Сабақтың тақырыбы: Гук заңы. Динамометр

динамометр туралы оқушыларға жан-жақтылы түсінік бере отырып, оқушылардың ізденістерін жетілдіру.

Дамытушылық. Оқу процесінде оқушылардың шығармашылық, танымдық қабілеттерін дамытуға қолайлы жағдай жарату. Өз ойын ашық айта білетін жеке тұлға қалыптастыру.
Тәрбиелік. Оқушыларды сүйіспеншілікке, мейірімділікке, адамгершілікке, қарапайым, кішіпейілділікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, құрал-жабдықтармен және тестпен жұмыс
Құрал-жабдықтар: Плакаттар, үлестрмелер, диномометр, сызғыш, резинка, шар

сұрақтар
Физикада күш деген сөзді біз қалай түсінеміз?
2) Күш немен

сипаталады?
2) Күш бірлігі ретінде нені қабылданған?
3) Деформация деп нені айтады?
4) Деформация нешеге бөлінеді?
5) Инерция дегеніміз не? Мысал келтір.

түсірілген күштің арасындағы байланысты
1660 жылы ағылшын физигі Роберт Гук

(1635-1703) анықтаған болатын.
Кейінірек бұл анықталған байланыс бізге Гук заңы деген атпен белгілі болды.

Бұл заң бойынша: серпімді деформацияның шамасы (созылуы немесе сығылуы) түсірілген күшке тура пропорционал, яғни:

деп аталатын пропорционалдық коэффициент. SI жүйесінде қатаңдық нъютонның метрге қатынасымен

(Н/м) өрнектеледі.
k-қатаңдық дене материалына және оның өлшемі мен пішініне байланысты

кезекпен Ғ1 =1Н; Ғ2 =2Н ; Ғ3 =3Н күш түсіре

отырып, әр жолы серіппенің түсірілген күшке пропорционал ұзаратынын байқауға болады.
2Н күш серіппені біріншіге қарағанда екі есе, ал 3Н күш үш есе көбірек созады

болып табылатынын байқаймыз. k-қатаңдық дене материалына және оның өлшемі мен

пішініне байланысты .
Мысалы, ұзындықтары мен диаметрлері бірдей жіңішке сым мен резеңкені алайық та, оларға бірдей жүктерді ілейік. Резеңке көбірек созылады, өйткені оның қатаңдығы сымдікінен төмен.Сондай-ақ әрқайысыларың жуан сымды жіңішке сымға қарағанда созу немесе қысу үшін әлдеқайда көп күш жұмсау қажет екенін білесіңдер.
Әр түрлі материалдардың серпімділік қасиеттері де түрліше болады.Сондықтан Гук заңын кез келген материалға қолдануға болмайды.Ол тек серпімді денелер үшін және деформация шамасы аз болған жағдайда ғана қолданылады.Деформация шамасы едәуір көп болғанда, бұл заң орындалмайыды, ал тіпті үлкен деформацияларда дене серпімділік қасиетін жоғалтады.

метро-өлшеймін) қолданылады. Динамометрлердің негізгі бөлігі серпімді деформацияның әрекет ету аралығында

созылатын серіппе болып табылады.

күштерді өлшейтін арнайы динамометрлер.

1.Есептер шығару
№393
Шиыршық серіппенің ұзындығын 3,5 см-ге қысқартқанда 1,4 Н

серіпімділік күш пайда болады.
Оны 2.1 см-ге ұзартқанда серпімділік күші қандай болады?
№394
Есікті ашқанда оның серіппесі 12 см-ге ұзарады; сонда серіппенің серпімділік күші 0,004кН, серпімділік күші 10Н-ға тең болуы үшін серіппені қаншаға ұзарту керек?

толтыру
-Бүгінгі сабақтан не білдіңіз?
 
-Пікіріңіз.
 
-Кімге рахмет айтамыз?