Слайд 1Ақиқат пен аңыз
Ә Нұршайықов
Слайд 5Білім шыңына жету үшін асулардан сүрінбей өту керек
І
ІІ
ІІІ
ІV
V
Іске сәт
Асу
алынды
VІ
«Кел, балалар, оқылық!» ,
«Өзен».
«Өнер – білім бар жұрттар»,
«Бұл кім?»
«Жаз» т.б.
Өлеңдері:
Ақындығын таныту
Слайд 8 Жазушы туралы не білетіндіктерін айқындау мақсатында «Жазушы туралы мәліметті»
толықтыру.
1.Туған жылы
2.Туған жері
3.Бітірген оқу орны
4.Шығармалары
5.Қ.Жұмаділов туралы
зерттеу еңбек жазған жазушы
Слайд 9 Жазушы туралы мәліметті
толықтыру.
Туған жылы:(1936)
Туған жері:(Шығыс Түркістан Қытай Халық Республикасы)
Бітірген оқу орны: (Қазақ
Мемлекеттік университеті қазақ тілі мен әдебиеті факультеті)
Шығармалары :(«Соңғы көш», «Тағдыр», «Таңғажайып дүние» ғұмырнамалық романы)
Қ. Жұмаділов туралы зерттеу еңбек жазған жазушы: (Әкім Тарази)
Слайд 11 1-тапсырма
Әңгіменің мазмұнын
ашу,тақырыбы,идея-
сын ұғыну сұрақтары
Жолға шыққан қарт қайда сапар шегіп келеді? Оның сапар шеккеніне
неше күн өтті?
2. Асудың ұшар басының табиғаты қандай екен?
3. Қарттың жол азығы қандай?
4. Неліктен жолаушы қиын да болса төте жолды таңдады?
Слайд 13 1. Қуғыншыдан қауіптенбей,
жолаушының көкжалдан қорқуы неліктен? Қарт көкжалдан қалай
құтылды?
2. Өзеннен өтіп демалып отырғанда адамның қу басын көрген
ол құдайға не деп жалбарынды?
3. «Өрттен қалған қу томардай болып жалғыз қалдым»деуінің мәнісі не?
4 . Қарттың басты өкініші неде деп ойлайсың?
II топ
1. Немересімен үйрек атуға барғанда қаздар туралы айтқан әңгімесінің түйіні не, қарт күрсінісі нені аңғартады?
2. Неліктен жолаушы шекара сызығын қыл көпірдей сезінді?
3. Туған жер топырағын аттаған қарттың сезім күйін, сағынышын, қуанышын автор қалай суреттеген?
4. Байтас қартты туған жерге жетелеген қандай құдірет, қандай күш?
Слайд 15
1. Әңгіме неліктен «Қаздар қайтып барады?» деп аталады?
2. Қарттың қырық
жыл бойы сақтаған бойтұмары туралы өз ойың мен көзқарасың қандай?
3.Төлеутай
тағдыры қалай аяқталды?
4.Сен жазушы болғанда әңгімені қалай аяқтар едің?
IV топ
Слайд 172-тапсырма
Әңгіме құрлысына талдау
жасау.
Слайд 187
6
5
4
3
2
1
Сөз тіркестері:
а) еркін тіркес (есімді, етістікті)
ә) тұрақты тіркес
8
І топ
Басталуы-
Байланысы –
Оқиғаның дамуы-
Шиеленісуі-
Шарықтау шегі-
Шешімі –
Идеясы-
Слайд 197
6
5
4
3
2
1
Сөз тіркестері:
а) еркін тіркес (есімді, етістікті)
ә) тұрақты тіркес
8
І топ
Байтас қарт, жазушы, қаздар арасындағы
байланысты айқындай отырып, ұқсастығы мен айырмашылығын табу:
Қаздар
Байтас қарт
Жазушы
Слайд 20
.
Қ. Жұмаділовтің «Қозыкүрең» әңгімесіндегі тұлпар мен «Қаздар қайтып барады»
әңгімесіндегі қартты салыстыруға арналған
«7 жолды өлең» стратегиясы.
1.
За есім ______
2. Сын есім _____ _____
3. Етістік ____ _____ _____
4. 2 тақырыпты байланыстыратын ортақ сөйлем
5. Етістік ____ _____ _____
6. Сын есім _____ _____
7. Зат есім ______
Слайд 21
.
Қ. Жұмаділовтің «Қозыкүрең» әңгімесіндегі тұлпар мен «Қаздар қайтып барады»
әңгімесіндегі қартты салыстыруға арналған
«7 жолды өлең» стратегиясы.
1.
За есім ______
2. Сын есім _____ _____
3. Етістік ____ _____ _____
4. 2 тақырыпты байланыстыратын ортақ сөйлем
5. Етістік ____ _____ _____
6. Сын есім _____ _____
7. Зат есім ______
Слайд 22Басталуы – Жалғыз жортқан жолаушы, жолда көрген қиыншылықтар
Байланысы –
Ойға оралған өткен күн немесе жалғыз немере Төлеутай
Оқиғаның дамуы –
Кінәсіз тағылған айып, күтпеген қасірет
Шарықтау шегі – Қырық жыл бойы көкірек түкпірінде жатқан ұзақ сыр
Шешімі – Тұмардағы бір уыс қиыршық тастың туған жер топырағына түсуі
Идеясы – Отан оттан да ыстық.
Слайд 243-тапсырма
Табиғат көрінісі жазушы тілімен…
Слайд 25 Тау, өзен, таңның атқан көрінісі қалай суреттелгеніне назар аудар.
Сөйлемдер құрылымын байқа және кестені толтыр:
Көріністер -----------------------әңгімеден мысалдар
1. Тау көрінісі
2.
Өзен көрінісі
3. Таңның көрінісі
Слайд 26
Төмендегі сөздерге өз сөзіңмен түсінік бер:
Титығы құру –
Таңдай жібітіп, талшық
қып келе жатқаны –
Көзі шырадай жану –
Қан қақсау –
Бармағын шайнау
–
Тілі аузына сыймау –
Жігері құм болу –
Ет жүрегі езілу –
Қайырымы тию –
Тырнағын жібіту –
Жыртылып айрылады –
Өзегі тала қоймаған –
Слайд 284-тапсырма
Бейнелі сөз тіркестерін ізде және нені бейнелейтінін жаз:
Бейнелі сөз тіркестері
,сөйлемдер нені бейнелейді.
Слайд 29Бейнелі сөз тіркестерін ізде және нені бейнелейтінін жаз:
Бейнелі сөз тіркестері
,сөйлемдер нені бейнелейді.
1.жаз жәрмеңкесі тарап, қоңыр күз қонақтаған.
2. Қарт
сезімі бұрауы жеткен домбырадай тырсылдап, шертіп тұр. Жаз өтіп, күз келгені
3. Жыртқыш аңдай өкіріп, долдана ағып жатыр.
4. Өне бойы ағаштай сіресіп қалыпты.
5. Сай - сала үңірейіп, жұтып қоятындай болып тұр.
6. Тағы бір түн қанатын жайып келе жатты.
7. Өрттен қалған қу томардай болып қалды.
8. Ауылдастарының тырнағын жібітіп, сорпа - судан кенде қылған емес.
9. Бейне бұрауы таусылған ойыншықтай буын - буыны босап, өне бойы салдырап бос қалды.
Слайд 31 Тағдыр талайымен жер шарының түкпір - түкпірінде,
атап айтқанда, 55 елінде біздің қандастарымыздың жүргендігін «Көші - қон
демографиясы» зерттеген екен
АҚШ - та 14 000
Украинада 15 000
Түркияда 25 000
Тәжікстанда 10 000
Иранда 12 000
Өзбекстанда 1550 000
Моңғолияда 100 000
Ресейде740 000
Қырғызстанда 45 000
Қытайда 1 500 000
Слайд 33
Қанша білсең, ізден тағы, тағы
да,
Білікті адам жетер тілек бағына.
Біле бер, қанша білсең де тағы біл,
Жетерсің мақсатыңа біле, біле!
Ж.Баласағұн.
Бір тамшы ой