Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті

университеті

Кафедра: Педагогика және психология
Экология және тұрақты даму

Тақырыбы: Антропогендік факторлар әсерінен туындайтын “экологиялық аурулар“
Тапсырма:Диоксин улы заттары қалай түседі және қандай ауру тудыратынын нақты деректермен сипаттаңыз







Орындаған:ПФИЯ. 107группа
Сағат Жансая Қанатқызы
Тексерген: Кенжебаева Ш.К
 

Алматы 2013

елдеріндегі диоксинге қатысты жаңалықтар, Алдын алу шаралары
Қорытынды
Глоссарий
Пайдаланылған әдебиеттер

туғызады.  Адамның денсаулығына зиянды әсер ететін факторлардың ішінде әр түрлі

ластаушы заттар бірінші орын алады. Материалдық (химиялық) ластағыш заттардың жіктелуі. Токсиканттар ,мутагендер ,онкогендер ,тератогендер және ксенобиотиктер (гр. ―xenos – бөтен, ―bios - өмір) – жасанды жолмен алынған, әрі табиғи орта мен адамға зиян келтіретін, яғни, ―өмір үшін жат (бөтен) заттар.Оған: 1) Ауыр металдар. Hg, Pb, Cd, Co, Ni, Zn, Sn, Sb, Cu, Mo, V, As сынды 40 шақты химиялық элементтер жатады. ) Пестицидтер - ауыл шаруашылығы өсімдіктерін зиянкестерден, аурулар мен арам шөптерден қорғау үшін қолданылатын улы химиялық препараттар. 3) Диоксиндер – арнайы өндірілмейтін, басқа химиялық заттар өндірісі кезінде қосалқы өнім ретінде түзілетін күрделі органикалық қосылыстар жатады.

Cl- атомы кіретін ароматты органикалық қосылыстар). оны «ХХІ ғасырдың суперэкотоксиканты»

деп те атайды. Себебі ол өте аз концентрацияда болған күннің өзінде тірі материяның барлық формаларына (бактериялардан бастап – жылы қандыларға дейін) өз зардабын тигізе алады. Диоксиннің канцерогенді, мутагенді, тератогенді әсері де анықталған. Сонымен қатар «химиялық СПИД» деп атаған диоксинді жер жүзіндегі ең қатерлі заттардың тізіміне енгізді. Өйткені бұл – ағзаны бірте-бірте жеп құртатын зат. Оның мөлшері көбейген сайын онкологиялық аурулардың туындау қаупі көбейе түсетіні мәлім.
 

бағыттағы үміткер Виктор Ющенко қатты ауырған еді. Ол деру Вена

ауруханасына жеткен- ді. Дәрігерлер оған көп мөлшердегі диоксинмен уланған, деген диагноз қойған болатын. Әлемде 3 зертханада ғана диоксин өндіріледі. Олардың екеуінен удың нұсқасы алынған. “Әлемдегі барлық зертханалардағы диоксин сараптамасы жасалды. Тек Ресейден ғана алынған жоқ. Ющенко Ресейді айыптады,бірақ Ресей одан хабарсыз.
Енді,міне ағзасындағы уды шығару үшін Ющенко тұрақты түрде Швейцария ауруханасына қаралып тұрады екен.

Мұндағы мамандар мал мен құсқа арналған азықтан диоксин тауып, мыңнан

астам құс фабрикасының өнімдерін сатуға тыйым салды. Бір қызығы, билік тарапынан ресми мәлімдеме болмаған. Себебі «тұтынушының денсаулығына ешқандай қауіп төнбепті». Ал ақпарат құралдары 120 мыңдай диоксинді жұмыртқаның дүкен сөрелеріне түсіп үлгергенін жариялады. Бүгінде осы елдегі әрбір бесінші тұрғын жұмыртқа жеуден тартынып отыр. 

Азық-түлікке қатысты дау-дамайға өзге елдердің бейжай қалмайтыны белгілі. Әсіресе құс еті мен жұмыртқаны сырттан алдыратындар бірінші кезекте секемденіп қалды. Өйткені зиянды өнімдер бұған де­йін жететін жеріне жетіп алмағанына кім ке­піл? Мұны Еурокомиссияның өзі рас­тай­ды – Тұманды Альбионға жұмыртқа қо­сыл­ған 14 тонна қауіпті өнім әкелінген. Оның ішінде майонез, нан өнімдері, тіпті су­сабын да бар. 

Ал Роспотребнадзор таратқан ха­бар­лама бойынша, Германияның батысынан шық­қан өнімдер Ресейге әкелінбеген. Алайда қайсыбір тағамнан диоксиннің та­былуы да ғажап емес. Мәселен, улы жем­ді жеген малдың сүтінен шығуы мүмкін. Әл­гі сусабынның құрамында жоқ екеніне ке­пілдік беретіндер де табылмайды. Қанша айт­қанмен, жұмыртқа қосылатын өнім көп.

диоксин қышқылы бөлінеді екен. Бірақ қоқысты өртеп, тазалық сақтаймын дегендер өз

денсаулығын ғана емес, айналадағыларды да улап жатқанын түсіне қоймайды.Көше мен аулаларды қыстан шыққан қалдықтардан арылтудың маңызы зор. Бірақ сол тазалық шаралары тәртіпке сай жүргізілуі керек. Кейде жиналған қоқыс қаланың басқа аудандарына төгіліп жатады. Қоқыстан тазарту кезінде ауа ластануда. Қалдықтарды өртеуден қоршаған ортаға химиялық қышқыл бөлінеді, ауаны ластамаудың бірден бір жолы қоқысты полигонға шығару дейді экологтар. 

күшейетініне күмән жоқ. Алайда азық-түлік қауіпсіздігін алдыңғы қатарға шығару қажеттігі

– бұрыннан айтылып жүрген әңгіме. Өзге елдер қауіпсіздік мәселесін дереу қолға ала бастады. Мәселен, Чехияның Аграрлық және Азық-түлік палатасы «диоксинсіз тағамдардың арнайы белгісі болуы қажет» деген пікірде. Палата төрағасы Ян Велебтің айтуынша, мұндай шаралар отандық азық-түлік нарығын қорғау мен тұтынушы денсаулығын сақтау үшін тиімді болмақ. Еурокомиссия да таяу арада азық-түлік тізбегінде диоксиннің таралуын бақылауды күшейтуге бағытталған механизм әзірлеуді қолға алмақшы.  Соңғы уақытта қытай халқының 70 пайыздан астамы азық-түлік қауіпсіздігіне мән беруге ыңғай таныта бастапты. Әсіресе олар жеміс, көкөніс, теңіз өнімдері, сондай-ақ май мен суда дайындалған тағамдар – барлығы 24 түрлі азыққа секеммен қарайды екен. Сондай-ақ мұндағылардың ет пен ет өнімдері, консерві, жылдам даярланатын асқа және сүт өнімдеріне деген қорқынышы күшті. 2008 жылдан бері осы елдегі сүт өнімдерінен меламин шыққаны отқа май құя түсті. Сол себепті қытай халқы азық-түлік қауіпсіздігіне мемлекет тарапынан мықты бақылау қажет дейді.  Аспан асты елі осылай шала бүлінгенде, денсаулық жағына қатты ден қоятын америкалықтардың асқа байланысты жаңа заң қабылдағаны тосын емес. АҚШ-тың денсаулық сақтау саласының өкілдері әрбір алтыншы америкалықтың ауруы астан екенін анықтаған. Әлгі заң өткен жылдың аяғына таман қабылданды. Ол азық-түлік өндірушілерге талапты күшейтуді көздейді. Сарапшылардың пікірінше, бұл заң азық-түлік қауіпсіздігін бақылау механизмін түбегейлі өзгертеді. Тағы қай жерден ши шығады деп қауіптеніп, шу шыққанда қауіпті тағамды саудадан алып әуре болғанша, алдын алу шаралары арзанға түсетіні анық.

Ауыл шаруашылығы министрлігі баспасөз қызметінің жетекшісі Талғат Маханов хабарлағандай, құрамында

диоксині бар тағам елімізге өте алмайды екен. Оның айтуынша, таяу арада Германиядан ауыл шаруашылығы өнімдерін әкелу жоспарланбаған. «Егер ондай әрекет жасалса, біз азық-түлік қауіпсіздігін бақылауды қамтамасыз ете аламыз» дейді ол.

соң ол ешқашан сыртқа шықпайды. Диоксин қатерлі ісік тудырады, жүйке

ауруына ұшыратады, иммунитетті әлсіретіп, диабетке шалдықтырады, ер адамды белсіз, әйелді бедеу ететін қасиетке ие. Диоксиннің көп бөлігі (шамамен 200 кг) қоршаған ортаға американдықтардың Вьетнамда қолданған дефолианттары түрінде шығарылды. Нәтижеде тек вьетнамдықтар ғана зардап шеккен жоқ шамамен 20 мың американдықтарды да қамтыды. Сондықтан Оның алдын алу шараларын жүргізу бүкіл әлемде әлі де болса үлкен мәселеге айналып отыр.

жолмен алынған, әрі табиғи орта мен адамға зиян келтіретін, яғни,

―өмір үшін жат (бөтен) заттар
Канцерогенді- (латын тілінен аударғанда cancir — рак, генезис — шығу тегі) қатерлі ісіктер туғызады. Қазіргі уақытта шамамен 500 осындай заттар белгілі.
Мутагендер -(латын тілінен аударғанда mutasio — өзгеру) – хромосомалар саны мен құрылымының өзгеруіне әкеліп соқтырады. Оларға: рентген сәулелері, гамма-сәулелер, нейтрондар, бензо(а)пирен, колхицин, кейбір вирустар және т.б. жатады; 
Тератогендер- (грек тілінен аударғанда teras, teralos — құбыжық) — жеке дамуда кемістіктерге әкелетін, кемтарлықтардың пайда болуына әкелетін заттар. Тератогендерге әсер ететін мөлшерінен артып кететін кез келген фактор жатады.

Нұрбаева Ф.К. “Қоршаған ортаны ластайтын улы заттар мен өндіріс қалдықтары”

– Ақтау: КМТжИУ, 2010 ж
• Жатқанбаев Ж. Ж. «Экология негіздері». Алматы – 2003
Бродский А. К. «Жалпы экология». Алматы – 1997