АНТИКА ФИЛОСОФИЯСЫ

анықтауға талпыныс;
онтологизм – философиялық проблеманың негізі ретінде болмыс қарастырылды;

философияның негізгі екі бағыты қалыптастырылды– идеалистік (Платон) және материалистік (Демокрит)

ғ.ғ.). Бұл кезеңде натурфилософиялық көзқарас басым болды. Милет, Элей, Пифагоршылдар,

Софистер мектебінің қалыптасуымен қатар атомдық көзқарастың негізі қаланады.
Классикалық кезең (б.д.д. 4ғ.). Платон мен Аристотель философиялық еңбектерімен ерекшеленеді.
Римдік-эллиндік кезең (б.д.д 3ғ. соңы мен б.д. 3ғ. басы). Стоиктер, скептиктер және эпикуршілдік мектептер басымдылық танытқан кезең.

мектебі (Ксенофан, Парменид, Зенон);
Атомистер (Левкипп, Демокрит)

– апейрон
Анаксимен – ауа
Гераклит – от
Пифагор - сан
Левкипп, Демокрит -

атом

12 айға бөліп, Күнтізбенің (календарь)
жасаудың алғашқы бастамасын көрсетуші ретінде

және стихиялы-материалистік Милет мектебінің негізін қалаушы ретінде танымал. Ол заттардың алуандылығынан бірегей бастапқы негіз іздеп, оны материалды, нақты зат деп есептеді. Дүниенің, барлық нәрсенің түп негізі, алғашқы бастамысы – су деген пікірді ұстанады. Өйткені бәрі судан пайда болады, бәрі қайтадан суға айналады дейді.

ежелгі гректің материалист – философы, стихиялы диалектик, Фалестің бас шәкірті.

Грециядағы «Табиғат туралы» атты тұңғыш ғылыми шығарманың авторы, бірақ бұл шығарма бізге жеткен жоқ. Анаксимандр дүниенің негізі, бастамасы ретінде – «архе» («негіз») ұғымын енгізді, дүниенің негізі - апейрон (шексіз нәрсе) деп есептеген.

шәкірті.Оның ілімінше, барлық нәрсенің бастамасы материядан – ауадан пайда болған,

қайтадан ауаға айналады. Ауа шексіз, мәңгі, қозғалыстағы зат. Қоюланғаннан кейін – бұлтқа, суға, жер мен тастарға, сейіліп – отқа айналады. Мұнда санның сапаға ауысу идеясы көрініс тапқан.

диалектик. Гераклиттің шығармасы- «Табиғат туралы». Гераклиттің пайымдауынша дүниенің негізі -

от, ол әрдайым өзгеруде әрі қозғалыста. Барлық әлем, жекелеген заттар, тіпті адам жаны да оттан жаралған, оны Гераклит «логос» деп атайды. Әлемдік процесс ұдайы қайталанып отырады. Бәрі өзгере отырып жаңарады. Соған орай Гераклиттің атақты тұжырымдамасы қалыптасады: «Бір өзенге екі қайтара түсе алмайсың».

математик және астраном. Пифагор-
шылдар бастапқы негізді санмен таңбалап, осы бағытта

жұмыс жасайды.

философиялық мектеп. Элей мектебінің негізгі мәселесі-болмыс болды.
Өкілдері:
Элеаттар философиясы
Ксенофан
Парменид
Зенон
и

Мелисс

ежелгі грек философтарын осылай атаған.
Софистика – дауласу немесе дәлелдеу

кезінде қисын-
сыз пікірлерді, софизмдерді, яғни сырттай ғана дұрыс
болып көрінетін айлаларды саналы түрде қолдану.
Софистер екі топқа бөлінді: «Аға софистер»-табиғат-
ты материалистік тұрғыда түсіндірді.
Бұл топтың өкілдері-Протагор, Гиппий, Продик,
Антифондар-алғашқы ағартушылар.
Екінші тобы- «Кіші софистер» (ақсүйектер тобы)-
Гипподам, Критий-философиялық идеализмге
ден қойғандар.

гүлденген кезі болды. Себебі, Платон мен Аристотель өздеріне дейінгі философияны

біртұтас ғылымға айналдырып, жүйелендіре түсті.

ауысу кезеңін бейнелейді. Cократ әлем құрылымдарын, заттардың физикалық табиғатын танып

білу мүмкін емес, біз өзімізді ғана танып білуіміз мүмкін дейді. Танымның мұндай түсінігін Сократ «Өзіңді танып – біл» формуласы түрінде өрнектеді. Сократ этикалық ұғымдарды анықтаумен жалпыландырудың үлгісін жасап, майевтика (сөйлесу өнері) әдісін ұсынады. Сократтың этикасы рационалды: жаңсақ әрекеттер білместіктен жасалады, ешкімде өз еркімен зұлым болмайды. Адам өзіне үңілген сайын, өзінің білімсіздігін аңғармақ. Сократқа жүгінсек «Менің білетінім ештеңе білмейтіндігім»

алған оның ілімін әрі қарай жалғастырушы, өзінің терең де мағыналы

философиялық ойларымен жалпы философия ғылымының дамуына үлкен әсер еткен ғұлама-ойшыл

негізін қалап, өз еңбектерінде басқа ғылымдардың мәселелерін философия тұрғысынан қараған

алғашқы ойшыл-философ