ХАЛЫҚ ӨМІРІНІҢ ИНТЕГРАЛЬДІ НЕГІЗГІ КӨРСЕТКІШТЕРІ

анықтамасы.
Денсаулық туралы дәстүрлі ақпарат көздерінің артықшылығы мен кемшілігі.
Денсаулықтың интегралды көрсеткіштері.
Денсаулық

сақтауға қолданылатын өмір сапасының ұлттық стандарттың анықтамасы.
III.Қорытынды

Кіріспе
Халық денсаулығын кешенді бағалау демографиялық үдерісті, ауруды, дене

бітім тұрғысынан дамуды және мүгедектікті сипаттайтын сапалық көрсеткіштердің жиынтығы ретінде танылады. Әдетте тұрғындар денсаулығын кешенді бағалау демографиялық үдерісті, ауруды, дене бітім тұрғысынан дамуды және мүгедектікті сипаттайтын сапалық көрсеткіштердің жиынтығы ретінде танылады.
Тұрғындар денсаулығының жай-күйін бағалауда қолданылатын әдістемелік тәсіл санақ есептерінің аясында әзірленетін әр түрлі ақпарат көздерін пайдалану болып табылады.
Негізгі мәселе біркелкі көрсеткішті таңдаудан тұрады, ол денсаулық сынды көп қырлы құбылыстың әр түрлі қырын жеткілікті дәрежеде көрсететіндей болуы тиіс. Қазіргі таңда денсаулықты толығымен сандық тұрғыдан бағалаудың әдістері әлі әзірлене қойған жоқ, ол жеке сипаттары бойынша қарастырылуда. Оларға тұрғындар өмірінің орташа ұзақтығы, өлімі, ауруы, дене бітімдік дамуы және т.б. жатады.

көрсет
кіштері:
Антропометриялық
Функционалдық
Мүгедектік көрсеткіштері:
Ересек халық
Балалар
Демографиялық
көрсеткіштер:
Статика
Динамика
Механикалық қозғалыс
Табиғи қозғалыс
Медициналық-санитарлық мекемелер торабы

және жұмысы

дамуы туралы ғылым. Демография статика (халықтың сандық және сапалық құрамын), динамика –халықтың өзгерушілігін: механикалық (миграция)

және табиғи (көбею) зерттейді.

факторлардың әсерін зерттейтін және тұрғындар денсаулығының көрсеткіштерін жақсартуға арналған ұсыныстарды

өңдейтін ғылым

және ажырасулар тәрізді демографиялық құбылыстардың жиынтығы
Туу көрсеткіші календарлық жылда тірі туылғандардың

санын бір жылдағы халықтың орташа санына бөліп, 1000 көбейту арқылы есептейді

шығарылуға немесе алынуға дейінгі өлімін есептейді.
Өлім көрсеткішін бір жылдағы өлгендер санын

халықтың орташа жылдық санына бөліп, 1000 көбейту арқылы есептейді. Өлім көрсеткішін талдағанда, жалпы көрсеткіштермен бірге арнайы көрсеткіштер де есептеледі, мысалы жасына , жынысына, кәсібіне және т.б. байланысты өлім көрсеткішін есептеген кезде белгілі бір жастағы (немесе жынысы, кәсібі) өлгендер санын сол жастағы (немесе жыныс, кәсіп) халықтың орташа жылдық санына бөліп, 1000 көбейту арқылы есептейді. Қазіргі кезде экономикалық дамыған елдердегі халық өлімі себептерінің құрылымында қан айналым жүйесі аурулары, қатерлі ісіктер, жарақаттар басым..

және педиатриялық көмектің тиімділігін бағалайтын оперативті критерий және индикатор болып

саналады. Сәбилер өлім көрсеткіші осы календарлық жылдағы 1 жасқа толмай өлгендер санын осы жылдағы тірі туылғандар санына бөліп, 1000 көбейту арқылы есептейді

туу көрсеткіші өлім көрсеткішінен басым болса оң деп бағаланады; теріс,

егер өлім туу деңгейінен жоғары және нольдік. Егер туу көрсеткішінің төмендеуі фонында өлім көрсеткішінің деңгейі артса, онда депопуляция процесі немесе «демографиялық қиылысу» деп атайды

жайттардың әсеріне байланысты адамдар денсаулығының жалпыланған жай-күйінің белгілі деңгейін көрсететін

интегралды көрсеткіш.

және жұмысқа деген қабілетінің қорын анықтауға мүмкіндік беретін оның морфологиялық

және қызметтік белгілерінің жиынтығы түсініледі.

санына мүгедек деп алғаш танылған санының қатысы.

life years);
QALY (quality of life outcome/endpoint);
DALE (disability adjusted

life expectancy);
HALE (healthy life expectancy);
Мүмкін болатын өмірдің жоғалған жылдары;
Еңбекке жарамдылықтың медициналық-әлеуметтік мүмкіндігі;
Медициналық-демографиялық игіліктердің көрсеткіші.

өмір деңгейін көрсететін үш негізгі компоненттерден тұратын интегралды көрсеткіш.

отырып, түзетілген өмір жасының саны) сапалық интеграциялық бағалау көмегімен аурудың

жаһандық ауыртпалығын өлшеу үшін қолданылады.

индекс

күтілетін орташа ұзақтығы

салдарынан жоғалған өмір жасының санын анықтауға мүмкіндік беретін көрсеткіш.

санының еңбек қызметі жылдарының мүмкін болатын санына пайыздық қатысы, егер

ол аурулармен немесе жарақаттанулармен шектелмеген болса.

дәрежелік бағалау әдісіне лайықталған индекс.

әдептік және басқа да сұраныстарын қанағаттандыру дәрежесін байқататын интеграциялық көрсеткіш.

қоғамның әлеуметтiк бағдарлылығының, мемлекеттiң өз азаматтарының алдындағы жауапкершiлiк дәрежесiн сипаттайтын

әлеуметтiк кепiлдiктерiнiң интегралды көрсеткiшi болып табылады. Қазақстан, мемлекеттiк қалыптасуы кезеңiнде елеулi экономикалық құлдырауға ұшырап, әлеуметтiк салада, соның iшiнде кеңес уақытында құрылған және негiзiнен жұмыстың сандық көрсеткiштерiне бағдарланған медициналық ұйымдардың икемсiз жүйесiнен тұратын денсаулық сақтау жүйесiнде елеулi оңтайландыру жүргiздi. Соңғы жылдары Қазақстан едәуiр экономикалық өсуге қол жеткiздi, осының нәтижесiнде денсаулық сақтау саласын қаржыландыру елеулi өстi, сондай-ақ олардың одан әрi дамуының перспективалары жасалды. Әлеуметтiк бағдарлана отырып мемлекет бұдан әрi де саланың дамуына елеулi түрде көңiл бөлуге ниеттенедi.