Слайд 1Кәсіпкерлік қызметтің тиімділігін талдау және бағалау
Тексерген:Искалинова И .Р
Орындаған:Арыстан Н.Б.
Слайд 2Жоспар:
Кәсіпкерлік қызметтің тиімділігін бағалау қағидалары, әдістері мен тәсілдер
Кәсіпорынның өндірістік – шаруашылық және қаржы-
экономикалық қызметін талдау
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау көрсеткіштері
Слайд 31 Кәсіпкерлік қызметтің тиімділігін бағалау қағидалары, әдістері мен тәсілдері
Кәсіпекерлік қызметтің
тиімділігін бағалау – ол кәсіпорынның қаржы – экономикалық жағдайын интегралды
( рейтингтік) бағалауды білдіреді. Кәсіпорынның қаржы- экономикалық жағдайын объективті бағалауға өндірістік – шаруашылық қызметке қатысушылырдың барлығы мұқтаж.
Слайд 4Кәсіпорынның менеджерлері үшін олар қабылдайтын шешімдердің , сондай- ақ ,
материалдық, еңбек, қаржы ресурстарын пайдалану тиімділігін және алынған соңғы қаржылық
нәтижелерді бағалау үшін маңызды.
Слайд 5Меншік иелеріне ( соның ішінде акционерлер) бизнеске салынған қаражаттың қайтымдылығы,
кәсіпорынның рентабельділігі, сондай- ақ экономикалық тәуекелдің деңгейі және капиталды жоғалту
ықтималдылығы қандай дәрежеде екендігін білу маңызды.
Слайд 6Жеткізушілер үшін олардың жеткізген материалдық ресурстары, орындаған жұмыстары мен көрсеткен
қызметтері үшін төлем жасау мүмкіншілігін бағалау маңызды.
Слайд 7Кредиторлар мен инвесторлар берілген несиелерді қайтару мен инвестициялық жобаларды іске
асыру мүмкіндігін бағалау қызықтырады.
Слайд 8Кәсіпорын тиімділігін анықтауға арналған құралдар ретінде әртүрлі көрсеткіштер кеңінен қолданылады.
Тиімділік көрсеткіштерінің құрамы кәсіпкердің алдына қойған мақсаттарымен анықталады.
Слайд 9Кәсіпкерлік қызметтің тиімділігін нәтижелердің шығындарға қатынасы көмегімен көрсетуге болады. Ол
үшін әртүрлі көрсеткіштер (қор қайтарымдылығы, материалқайтарымдылығы,
еңбек өнімділігі т.б.) қолданылады.
Слайд 102 Кәсіпорынның өндірістік – шаруашылық және қаржы- экономикалық қызметін талдау
Кәсіпорынның өндірістік- шаруашылық және қаржы- экономикалық қызметін талдау оның өндірістік
әлеуеті мен қаржылық жағдайын бағалау, сондай-ақ, қызметінің негізгі көрсеткіштеріне әртүрлі ішкі және сыртқы факторлардың ықпалын анықтау үшін қажет.
Слайд 11Шаруашылық қызметті талдаудың негізгі мақсаты кәсіпорын қызметтің даму стратегиясын таңдау,
дұрыс шешім қабылдау үшін менеджерлер мен басқа да мүдделі адамдарға
ақпарат беру болып табылады.
Слайд 12Талдау мынадай бағыттар бойынша жүргізіледі:
1.Өнім өндіру мен сатуды талдау. Мұнадай
талдаудың негізгі кезеңдері мыналардан тұрады:
- өнім өндіру көлемін талдау.
- өнім
ассортиментін талдау.
- өнім сапасын талдау.
- өндірістің ырғақтылығын талдау.
өнімді сатуды талдау.
Слайд 132.Негізгі өндірістік қорларды талдау. Мұндай талдаудың негізгі кезеңдері келесілер:
Негізгі құралдарың
құрылымы мен динамикасын талдау.
Негізгі құралдарды пайдалану тиімділігін талдау.
Негізгі құралдарға салынған
инвестициялардың тиімділігін талдау.
Құрал – жабдықтарды ұстау және пайдалану шығындарын талдау.
Слайд 143. Кәсіпорынның материалдық ресурстарын талдау. Материалдық ресурстары талдау кезінде мынадай
кезеңдері бөліп көрсетуге болады:
Материалдық – техникалық жабдықтау жоспарының сапасын талдау.
Материалдық
ресурстарды пайдалану тиімділігін бағалау.
Кәсіпорынның материалдық ресурстарға қажеттілігін бағалау.
Слайд 154. Кәсіпорынның еңбек ресурстарын талдау. Еңбек ресурстарын талдаудың негізгі кезеңдері:
жұмыс
күшін пайдалану жағдайын талдау.
Еңбек өнімділігін талдау.
Еңбек ақы төлеу жағдайын талдау
Слайд 165. Өнімнің өзіндік құнын талдау. Өзіндік құнды талдау кезінде келксі
кезеңдерді бөліп көрсетуге болады:
Өткізілген өнімнің 1 теңгесінен кеткен шығындарды талдау.
Тікелей
материалдық және еңбек шығындарын талдау
жанама шығындарды талдау.
Слайд 176. Пайда мен табыстылық ( рентабельділік) деңгейін талдау. Пайданы қалыптастыру
мен пайдалануды талдау төмендегілерді қамтиды:
Пайданың құрамы мен динамикасын талдау.
Негізгі қызмет
түрлерінің қаржылық нәтижелерін талдау.
Өзге де ызмет түрлерінің қаржылық нәтижелерін талдау.
Кәсіпорынның табыстылығын ( рентабельдігін) талдау.
Слайд 187. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау. Қаржылық жағдайды талдау келесі кезеңдерді
қамтиды:
Шаруашылық субъектінің экономикалық және қаржылық жағдайына алдын-ала шолу жасау.
Кәсіпорынның мүліктік
жағдайын бағалау
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау.
Бағалы қағаздар нарығындағы жағдайын бағалау.
Слайд 19Сонымен кәсіпорынның өндірістік – шаруашылық және қаржы – экономикалық қызметін
талдау оның қаржылық нәтижелерінің объективті және нақты көрінісін , экономикалық
ресурстарды пайдалану тиімділігін, өндірістік әлеуетінің мөлшерін көрсетеді. мөлшерін көрсетеді.
Слайд 203. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау көрсеткіштері
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы деп оның
өз қызметін қаржыландыру мүмкіншілігін (қабілетін) айтамыз. Ол кәсіпорынның дұрыс жасауы
үшін қажетті қаржылық ресурстармен қамтамасыз етілуін, оларды ұтымды орналастыру мен тиімді пайдалануды, басқа жеке және заңды тұлғалармен қаржылық өзара қарымө қатынасын, төлем қабілеттілігі мен қаржылық тұрақтылыған сипаттайды.
Слайд 21Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау кезінде бірқатар нақты көрсеткіштер жүйесі пайдаланылады.
Оларды төмендегідей топтарға бөліп қарастыруға болады:
1. Кәсіпорынның мүліктік жағдайын бағалау
көрсеткіштері;
2. Кәсіпорынның өтімділігін бағалау көрсеткіштері;
3. Кәсіпорынның қаржы тұрақтылығын бағалау көрсеткіштері;
4. Кәсіпорынның іскерлік белсенділігін бығалау көрсеткіштері;
5. Кәсіпорынның рентабельділігін бағалау көрсеткіштері
Слайд 22Кәсіпорынның мүліктік жағдайын бағалау көрсеткіштері
Көрсеткіштер
1. Негізгі қорлардың жаңару коэффициенті
2. Негізгі
қорлардың тозу коэффициенті
3. Негізгі қорлардың жарамдылық коэффициенті
Есептеу формуласы
1. Кезең ішінде
келіп түскен негізгі қорлар құны/ кезең соңындағы негізгі қорлардың бастапқы құны
2. Негізгі қорлардың тозу соммасы/ негізгі қорлардың бастапқы құны
3. Негізгі қорлардың қолдық құны/ негізгі қорлардың бастапқы құны
Слайд 234. Негізгі қорлардың істен шығу коэффициенті
5. Негізгі қорлардың активті
бөлігінің үлесі
4. Есепті кезенде есептен шыққан негізгі қорлар құны/ кезең
басындағы негізгі қорлардың бастапқы құны
5. Негізгі қорлардың активті бөлігі/ барлық негізгі қорлар құны
Слайд 24Кәсіпорынның өтімділігін бағалау көрсеткіштері
Көрсеткіштер
1. Абсолютті өтімділік коэффициенті
2. Жедел өтімділік коэффициенті
(аралық жабу коэфиценті)
3. Ағымдағы өтімділік коэффициенті
Есептеу формуласы
1. Кәсіпорынның ақшалай қаражаттары+
қысқа мерзімді қаржылық салымдары/қысқа мерзімді міндеттемелер
2. Ақшалай қаражаттар+қысқа мерзімді қаржылық салымдар ( бағалы қағаздар) + қысқа мерзімді дебиторлық берешек/ қысқа мерзімді міндеттемелер
3. Ағымдағы активтер/ Ағымдағы ( қысқа мерзімді) міндеттемелер
Слайд 25Кәсіпорынның қаржы тұрақтылығын бағалау көрсеткіштері
Көрсеткіштер
1. Меншікті капиталды шоғырландыру коэффициенті (
тәуелсіздік коэффициенті)
2. Қарыздық капиталды шоғырлагдыру коэффициенті
3. Қаржылық тәуелділік коэффициенті
Есептеу формуласы
1.
Меншікті капитал/ кәсіпорын капиталы
2. Қарыздық капитал/ кәсіпорын капиталы
3. Кәсіпорын капиталы ( баланс валютасы/ меншікті капитал
Слайд 264. Ағымдағы берешек коэффициенті
5. Қарыздарды меншікті капиталмен жабу коэффициенті
6. Қаржылық
леверидж коэффициенті
7. Тұрақты өаржыландыру коэфициенті
4. Қысқа мерзімді міндеттемелер/ кәсіпорын капиталы
5.
Меншікті капитал/ қарыздық капитал
6. Қарыздық капитал/меншікті капитал
7. Меншікті капитал+ ұзақ мерзімді міндеттемелер/ кәсіпорын капиталы
Слайд 27Кәсіпорынның іскерлік белсенділігін бығалау көрсеткіштері
Көрсеткіштер
1. Активтердін айналымдылық коэффициенті
2. Айналымнан
тыс активтердің айналамдылық коэффициенті
3. Ағымдағы активтердің айналымдылық коэффициенті
Есептеу
формуласы
1. Өнімді сатудантүскен табыс/ есепті кезендегі активтердің орташа жылдық құны
2. Өнімді сатудантүскен табыс/ есепті кезендегі активтердің орташа жылдық құны
3. Өнімді сатудантүскен табыс/ есепті кезендегі активтердің орташа жылдық құны
Слайд 284. Меншікті капиталдың айналымдылық коэффициенті
5. Тауарлы – материалдық қорлардың
(өндірістік қорлардың) ай
6. Дебиторлық берешектін айналымдылық коэффициенті налымдылық коэффициенті
7.
Кредиторлық берешектін айналымдылық коэффициенті
4. Өнімді сатудан табыс/ меншікті капиталдың орташа жылдық құны
5. Сатылған өнімнің өзіндік құны/ өндірістік қорлардың ( шикізаттар мен материалдардың, аяқталмаған өндірістің , дайын өнімнің) орташа жылдық құны
6. Өнімді сатудан түскен табыс/ дебиторлық берешектің орташа жылдық құны
7. Өнімді сатудан түскен табыс/ кредиторлық берешектің орташа жылдық құны
Слайд 29Кәсіпорынның рентабельділігін бағалау көрсеткіштері
Көрсеткіштер
1. Активтердің ( табыстылығы) рентабельдігі
2. Ағымдағы активтердің
рентабельдігі
Есептеу формуласы
1. Салық салынғанға дейінгі (таза пайда)/ есепті кезкңдегі активтердің
орташа жылдық құны
2. Салық салынғанға дейінгі пайда (таза пайда) / ағымдағы активтер құны
Слайд 303. Меншікті капиталдың рентабельдігі
4. Сатудың рентабельдігі
5. Өнімнің рентабельдігі
6. Өндіріс рентабельдігі
3.
Салық салынғанға дейінгі ( таза пайда) / меншікті капиталдың орташа
жылдық құны
4. Жалпы пайда ( таза пайда) / өнімді сатудан түскен табыс
5. Таза пайда ( операциялық қызметтен түскен пайда) / өнімнің толық өзіндік құнына
6. Таза пайда / негізгі өндірістік қорлар+айналым қарларының орташа жылдық құны