Слайд 1
МЕЛАНИН ТҮЗУШІ ТІНДЕРДІҢ
ЖӘНЕ НЕРВ ЖҮЙЕСІНІҢ ІСІКТЕРІ
Слайд 2 Меланинтүзуші тін ісіктері – меланин түзуші жасушалар (меланоциттер) теріде,
көздің нұрлы қабықшасында және ми қабықтарында дамиды. Осы жерден өсетін
ісіктер біріншілік ісіктер болып есептелінеді. Басқа жерде кездесетін меланин жасушаларының ісіктері метастаз болып саналады. Меланин түзуші жасушалардың ісіктері: пигменттік невустар (тума ақаулар) және меланомалар (нағыз ісіктер) деп бөлінеді.
Слайд 4Невустар – теріде жекелеген қоңыр түсті қал түрінде көрінеді.
Түрлері
Дермаішілік;
Шекаралық;
Күрделі;
Эпителиоидты;
Ұршық
тәрізді жасушалы (ювенилді);
Көгілдір.
Слайд 5Көгілдір невус – бетте, аяқ-қолда, жамбаста, белде көгілдір түстегі тегіс
дақтар немесе қатпарланған табақшалар түрінде көрінеді. Невус жасушалары дерма ішінде
жайғасқан. Құрамында пигмент көп. Сирек жағдайда жасушаларда полиморфизм белгілері, атипиялық ядролар кездеседі. Ол тез өсетін жасушалы көгілдір невусқа тән.
Слайд 7Дермаішілік невус– жиі кездеседі, ұяшықтардан және тарамдалған. Невус жасушалары дерма
ішінде ғана жайғасқан. Құрамында пигмент көп. Жиі көп ядролы алып
жасушалар кездеседі.
Шекаралық невус, эпидермиспен дерма шекарасында жасушалар ұяшықтар құрайды.
Күрделі невус – дермаішілк және шекаралық невусқа тән қасиеттері болды.
Слайд 9Дермаішілк невус
гематоксилин-эозин х200
Слайд 10Эпителиоидты невус- ұршық жасушалы невус деп те атайды, бетте орналасады,
ювенилді деп те аталады, ұршық тәрізді жасушалар және ашық цитоплазмалы
эпителиоидты жасушалардан тұрады. Алып жасушалар кездеседі, меланин аз немес мүлдем болмайды, жасушалар ұясы дерманың терең бөліктерінде, эпидермис шекрасында орналасады.
Слайд 12Қатерлі ісіктер – меланома
беткей таралатын;
түйінді;
пигментсіз.
Меланома – аса қатерлі ісіктер
қатарына жатып, меланоцит жасушаларынан дамиды. Меланоманың түсі қара-қошқыл немесе қап-қара.
Көлденеңі бірнеше см-ге жетеді. Беткей меланома – ісік жасушаларының жайлы өсуімен сипатталады. Түйінді меланома – радиалды және дерма ішіне қарай түйін түрінде өседі. Пигментсіз меланомада тері ақшыл қызыл түрде болып, тек метастаздарда ғана меланин пигменті анықталады.
Слайд 16Меланоманың түрлері:
Эпителийге ұқсас жасушалы;
Ұршыққа ұқсас жасушалы;
Майда жасушалы;
Алып жасушалы;
Баллонға ұқсас жасушалы.
Меланома
- өте тез гематогендік және лимфогендік метастаздар береді. Организмде меланин
көбейіп кетіп, тері қараяды (меланодермия) және меланин зәрмен шыға бастайды (меланоурия).
Слайд 17Меланоманың лимфа түйініне метастазы
гематоксилин-эозин х200
Слайд 19Нерв жүйесінің және ми қабықтарының ісіктері
Жіктелуі:
Орталық нерв жүйесінің және
жұлынның ісіктері
Вегетативтік нерв жүйесінің ісіктері (ганглионеврома, хемодектома)
Шеткі нерв ісіктері (неврилеммома,
шваннома, нейрофиброматоз – болезнь Реклингхаузен ауруы)
Слайд 20Орталық нерв жүйесінің ісіктері
Нейроэктодермалық ісіктер
1. Глия элементтерінен:
- астроцитома;
- астробластома;
- олигодендроглиома;
- олигодендроглиобластома.
Слайд 21Астроцитома – жас балаларда көбірек кездеседі. Ол мишықта, ми бағанында
және үшінші қарыншада жайылмалы немесе түйін түрінде өседі.
Түрлері:
фибриллярлық;
протоплазмалық;
фибриллярлық-протоплазмалық.
Олигодендроглиома ісігі – мидың ақ затынан немесе қарыншалардан өсіп шығады. Ядролары ірі, домалақ, бір-біріне өте жақын орналасқан жасушалардан түзілген.
Слайд 252. Эпендиманың және хориоидты өрімнің ісіктері
- эпендимома;
эпендимобластома;
хориоидты папиллома;
хориоидкарцинома.
Эпендимома ісігі –
негізі төртінші қарыншадан өсетін, көлденеңі 4-6 см қатты ісік. Эпителий
жасушалары қан-тамырларының айналасында радиалды өсіп, жалған розеткалар түзеді.
Хориоидты папиллома – бүйірлік қарыншадан өсіп, сыртқы беті бүртіктеніп тұрады. Жасушалары цилиндрлік немесе текшелі эпителий.
Слайд 293. Нейрондық ісіктердің түрлері:
- ганглионеврома;
ганглионейробластома.
Нейрондық ісіктер өте сирек кездеседі. Ганглионеврома
ісігі – жетілген ганглиоздық жасушалардан түзілген. Ганглионейробластомада жасушалар арасында атипизм
және полиморфизм көп.
4. Жетілмеген және эмбриондық ісіктер
- глиобластома;
- медуллобластома.
Слайд 31Миқабықтарының ісіктері
- менингиома;
менингиалды саркома.
Менингиома ісігі – көлденеңі 5-6 см-ге жететін,
түйін түрінде өсетін ісік. Ол мидың қатты қабығынан немесе арахноидэндотелий
жасушаларынан өседі.
Түрлері:
Менинготелиалдық менингома;
Қат-қабат құрылымды менингиома;
Ангиоматоздық менингома;
Фиброздық менингиома.
Слайд 33Менингиома
гематоксилин-эозин х200
Слайд 34Астроцитома
гематоксилин-эозин х200
Слайд 35
Глиобластома
гематоксилин-эозин х200
Слайд 36Глиобластома
гематоксилин-эозин х400
Слайд 37Шеткі нерв жүйесінің ісіктері
неврилеммома (шваннома);
нейрофиброма;
нейрофиброматоз;
қатерлі шваннома (нейрогендік саркома).
Вегетативтік нерв
жүйесінің ісіктері
ганглионеврома;
параганглиома;
нейробластома.
Слайд 39Гипофиз аденомасы
гематоксилин-эозин х400