Слайд 1Monoartritlere ve Poliartritlere Yaklaşım
Dr. Fatih ÖZÇİÇEK
Erzincan ÜTF İç Hastalıkları AD
Слайд 2Monoartritli Hastaya Yaklaşım
Tek eklemde ağrı ve şişlik
Monoartrit
Eklem çevresi yapıların
inflamasyonu
Tendinit
Bursit
Osteomiyelit
Kırık
Tümör
Yumuşak
d. inf.
vb….
Слайд 3Monoartrit ayırıcı tanısında ipuçları
Başlangıç şekli:
Akut mu, kronik mi?
< 6 hafta
AKUT
> 6 hafta KRONİK
Слайд 4Monoartrit ayırıcı tanısında ipuçları
İnflamatuvar mı,
non-inflamatuvar mı?
Sabah tutukluğu?
Aktivite- dinlenme ilişkisi?
Sistemik
hastalık belirtileri?
Eklem dışı bulgular?
Üveit
Aşil tendiniti
Слайд 5Monoartrit ayırıcı tanısında ipuçları
Eklem lokalizasyonu?
Travma öyküsü?
Tutulum paterni?
İntermittant?
Yaş ve cinsiyet?
İmmünosüpressif ilaç
öyküsü?
İmmün sistemi baskılayan hastalık?
Kanama diyatezi?
Слайд 6Akut monoartrit nedenleri
İnflamatuvar
Septik artrit !
Kristal artritleri
Gut
Yalancı gut
Spondiloartrit
FMF
Behçet hastalığı
Palindromik rom.
Kronik artritlerin
başlangıç formu
RA
JIA
Non-inflamatuvar
Travmatik artrit !
Eklem içi yırtıklar
Eklem içine akut kanama
Osteoartrit
Osteonekroz
! Acil
tedavi gerektirir.
Слайд 7 Akut monoartritler
Septik artrit
Sıklıkla stafilokok, streptokok vb gram (+) koklar
ve hematojen yayılım
Yatkınlığı arttıran faktörler:
İmmünosüpresyon
Önceki eklem hasarı veya protez
IV ilaç
kullanımı
Sık eklem aspirasyonu ve eklem içi tedavi
Akut monoartritle gelen hastada aksi kanıtlanıncaya kadar
septik artrit düşünülmelidir.
Слайд 8 Akut monoartritler
Septik artrit
Yüksek ateş
Sıklıkla büyük eklem tutulumu (Diz, kalça)
Tutulan
eklem şiş, kızarık, sıcak ve son derece ağrılı
Слайд 9 Akut monoartritler
Septik artrit
Septik artrit düşünülen her hastada mutlaka eklem
ponksiyonu yapılmalıdır !
Eklem sıvısında;
Pürülan görünüm
Lökosit: 50 000/mm3 , PNL:%90
Gram
boyama
Kültür ve antibiyogram
Слайд 10 Akut monoartritler
Septik artrit
Tedavi:
Mutlaka hastaneye yatırılmalı
Uygun antibiyotik tedavi
Eklem drenajı
Gerekirse
cerrahi
Слайд 11 Akut monoartritler
Gonokoksik artrit
Gençlerde; cinsel ilişki öyküsü
Erkeklerde üretrit, kadınlarda inf.
silik
Gonokoksik artritin lokalize formu
Genellikle sistemik belirtiler yok
Sinovyal sıvıda septik artrit
özellikleri
Слайд 12 Akut monoartritler
Akut gut artriti
Sıklıkla 40 yaş üstü erkeklerde ve
postmenopozal kadınlarda
Sıklıkla 1. MTF eklem (podogra), tarsal eklemler, ayak bileği
ve dizde akut monoartrit
Слайд 13 Akut monoartritler
Akut gut artriti
İntermittant artrit atakları
Saatler içinde ani başlangıç
Genellikle
3-10 gün içerisinde spontan düzelme
Kolaylaştırıcı faktörler:
Alkol, ağır yemek, travma, operasyon,
diüretik, düşük doz aspirin gibi ilaçların kullanımı
Diyabet, hiperlipidemi, hipertansiyon
Слайд 14 Akut monoartritler
Akut gut artriti
Tanı:
Eklem sıvısında PNL’ler içinde fagosite edilmiş
monosodyum ürat kristalleri
Serum ürik asit düzeyleri akut atak sırasında yüksek,
normal veya düşük bulunabilir !
Kolşisine iyi yanıt tanısaldır.
Слайд 15 Akut monoartritler
Yalancı gut
Yaşlılarda
Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristallerinin depolanmasına bağlıdır
Akut monoartrit
veya kronik dönemde semptomatik eklemde tekrarlayan akut artrit atakları
Eklem sıvısında
kalsiyum pirofosfat kristallerinin gösterilmesi veya kondrokalsinozis tanısal
Слайд 16 Akut monoartritler
Travmatik artrit
Travmadan hemen sonra
Hemartroz
Eklem sıvısı non-inflamatuvar
Слайд 17Kronik monoartrit nedenleri
İnflamatuvar
Mikobakteri inf.
Fungal inf.
Romatoid artrit
Spondiloartritler
FMF
Behçet hastalığı
Lyme artriti
Sarkoid artriti
Non-inflamatuvar
Osteoartrit
Eklem içi
yırtıklar (diz)
Kemiğin avasküler nekrozu
Pigmente villonodüler sinovit
Sinovyal kondromatozis
Слайд 18 Kronik monoartritler
Tbc monoartrit
Diz, kalça gibi büyük eklemlerde
Sinsi seyir
AC grafisi normal
olabilir
Tüberkülin testi (+)
Eklem grafisi: Destruksiyon
Tanı sinovyal sıvı kültürü ve sinovya
biyopsisi ile
Слайд 19Monoartrit
Ayrıntılı öykü ve FM
Açık travma veya fokal kemik ağrısı
Sinovyal sıvı
BK>2000
PNL>%75
Kanlı
Koagülopati
Tümör
Travma
Non-inflamatuvar
Yumuşak
d. incinmesi
Osteoartrit
Osteonekroz
Eklem içi yırtık
İnflamatuvar artrit
Kültür (+)
Kristal (+)
Steril inflamatuvar
sıvı
İnfeksiyöz artrit
Kristal artriti
RA,
JIA, SpA, FMF,
Behçet, SLE vb
(-)
(+)
Radyoloji
Kırık, tümör
(-)
(+)
Слайд 20Poliartritli Hastaya Yaklaşım
Yaygın Ağrı
Poliartralji (5 ve eklemde ağrı)?
Poliartrit
(5 ve eklemde artrit)?
Diğer nedenler?
Fibromiyalji
İnfeksiyon
Malignite
Hipotiroidi-hipertiroidi
Osteomalasi
Polimiyaljia romatika
Слайд 21Poliartrit ayırıcı tanısında ipuçları
Başlangıç şekli: Akut – kronik?
İnflamatuvar mı, non-inflamatuvar
mı?
Sabah tutukluğu?
Aktivite- dinlenme ilişkisi?
Sistemik hastalık belirtileri?
Eklem dışı bulgular?
Psoriazis
Deri vasküliti
Слайд 22Poliartrit ayırıcı tanısında ipuçları
Yerleşim yeri?
Periferik eklemler?
Aksiyel eklemler?
Simetrik/asimetrik?
Eklem tutulum şekli?
Eklenen (RA,
AS, SLE vb)
İntermittan (FMF, Behçet, gut)
Gezici (ARA, Lyme)
Слайд 23Poliartrit ayırıcı tanısında ipuçları
Diğer sistemlerle ilgili belirti ve bulgular
Deri döküntüleri,
oral, genital ülser?
Göz yakınmaları?
Raynaud fenomeni?
Fotosensitivite?
Plörezi, perikardit?
Bayılma, konvulziyon, depresyon?
İshal?
Üretral, vajinal akıntı?
Слайд 24Poliartrit ayırıcı tanısında ipuçları
Laboratuvar İncelemeleri
Hemogram, periferik yayma
Tam idrar incelemesi
Eritrosit sedimentasyon
hızı (ESH)
C-reaktif protein (CRP)
Gerekiyorsa RF, ANA, anti-DNA,
HLA-B27
Radyolojik
incelemeler (AC gr, el-el bileği, özel SİE grafileri)
Слайд 25Poliartrit nedenleri 1
İNFLAMATUVAR
AKUT
Viral inf.
Bakteriyel inf.
ARA
Serum hastalığı
HSP
Sarkoid poliartriti
Spondiloartritler
KRONİK
Romatoid artrit
Juvenil idiyopatik artrit
Spondiloartritler
SLE
ve diğer BDH
Kronik gut
Sarkoid poliartriti
Слайд 26Poliartrit nedenleri 2
NON-İNFLAMATUVAR
Osteoartrit
Metabolik kemik hastalıkları
Okronoz, hemakromatoz vb
Maligniteye sekonder artritler
Hipertrofik osteoartropati
Слайд 27 Akut Poliartritler
Akut romatizmal ateş
Gezici akut poliartrit
Streptokok infeksiyonundan 2-3 hf
sonra
Özellikle büyük eklemlerde, renkli artrit
Ateş, kardit, kore, eritema marjinatum ve
deri altı nodülleri
Tanıda (+) boğaz kültürü ve ASO titrasyonunda artış önemli
Aspirine iyi yanıt
Eritema marjinatum
Слайд 28
Akut Poliartritler
Viral poliartritler
Rubella, hepatit B, parvovirüs B19, kabakulak,
EMN, inflıenza, CMV ve infeksiyonlarında
Viral infeksiyon prodromunda veya aşılanma sonrasında
Sıklıkla
simetrik ve poliartiküler
İnfeksiyonla ilişkili diğer bulgular
Слайд 29 Akut Poliartritler
Bakteriyel poliartritler
Dissemine gonokok infeksiyonu
Genç erişkinlerde
Gezici veya eklenen
akut poliartrit
Ateş
Deri lezyonları (Eritematöz papül, peteşi, vezikül, püstül)
Tenosinovit
Meningokok infeksiyonu
Слайд 30 Kronik poliartritler
Romatoid artrit
20-40 yaş; K/E:3
Küçük eklemlerde
Sinsi başlangıçlı
Eklenen tipte
Simetrik
İnflamatuvar
Erozif
Deformiteler
Слайд 31 Kronik poliartritler
Romatoid artrit
Слайд 32 Kronik poliartritler
Romatoid artrit
Слайд 33 Kronik poliartritler
Romatoid artrit
Слайд 34 Kronik poliartritler
Romatoid artritte eklem dışı bulgular
Deri altı nodülleri
AC parankiminde
romatoid nodüller
Sklerit
Слайд 35 Kronik poliartritler
Romatoid artritte radyoloji
Слайд 36 Kronik poliartritler
Romatoid artritte radyoloji
Слайд 37 Kronik poliartritler
Osteoartrit
Слайд 38 Kronik poliartritler
Osteoartrit
Слайд 39 Kronik poliartritler
Romatoid artrit ve osteoartrit arasındaki farklar
Слайд 40 Kronik poliartritler
Sistemik lupus eritematozus
Doğurganlık çağında; K/E:9
Eklem tutulumu:
%90-95
PİF, dizler, el
bilekleri ve MKF eklemlerde simetrik, inflamatuvar artrit
Jaccoud artropatisi
Erozif artrit çok
seyrek
Jaccoud artropatisi
Слайд 41 Kronik poliartritler
Sistemik lupus eritematozus
Diğer belirti ve bulgular
Malar raş
Fotosensitivite
Diskoid lupus
Saç dökülmesi
Oral
ülser
Nöropsikiyatrik bulgular
Böbrek tutulumu
Plörezi, perikardit
Anemi, lökopeni, trombositopeni
ANA, anti-dsDNA, anti-Sm, AKA (+)’liği
Слайд 42 Kronik poliartritler
Psoriatik artrit
Asimetrik oligoartiküler tip
DİF tutulumu
RA benzeri poliartrit
Aksiyel
tutulum
Слайд 43 Kronik poliartritler
Psoriatik artrit
Asimetrik oligoartiküler
tutulum
Artritis mutilans
Слайд 44 Kronik poliartritler
Reaktif artrit/Reiter sendromu
Asimetrik oligoartrit
Diz, ayak bileği ve
ayak eklemlerinde renkli artrit
Entezit
Spondilit/tek taraflı sakroiliit
Üretrit, prostatit, sistit
Konjunktivit, üveit
Oral aft
Keratoderma
blenorajika
Sirsinat balanit
Epin kalkanei
Слайд 45 Kronik poliartritler
Juvenil idiyopatik artrit
16 yaş altında
Sistemik ve poliartiküler formda
kronik poliartrit
Sistemik formda, günde bir veya 2 kez yükselen
ateş ve kısa sürede kaybolan maküler deri döküntüleri tipik
Слайд 46Poliartrit-Poliartralji
Ayrıntılı öykü-FM
Poliartrit
Duyarlı noktalar
FMS, miyofasiyal ağrı,
bursit, tendinit
Viral artralji,
osteomalasi, hipotiroidi,
nöropatik
ağrı
malignite, PMR,
anksiyete, depresyon
Semptom süresi
>6 hafta
Sistemik
romatizmal hastalık,
osteoartrit
Viral artrit, ARA, sistemik
romatizmal hastalık
başlangıcı
Hemogram, TİT, ESH,
CRP, RF, HLAB27,
radyoloji
(-)
(+)
(-)
(+)
(+)
(-)
İNCELE
Hemogram, TİT, ESH, CRP, ASO, KCFT, Hepatit B, C, viral seroloji, boğaz kültürü