Слайд 1Сабақтың тақырыбы
Қашаған Күржіманұлы
Дайындаған: Дузанова Шынаргүл
Слайд 2Өмірбаяны
Қашаған Күржіманұлы 1841 жылы қазіргі Түркімен Республикасының Ташауыз облысы Мырзабасы
ауылында туып, 1929 жылы Маңғыстау түбігендігі Қырықкез деген жерде қайтыс
болған. Ол өзі жастайынан жетімдікті көп көрген. Ақынның жырлары ел ішіне ауызша тараған. Қашаған Маңғыстау, Хорезм аймағы, Еділ, Жайық, Жем, Сағызелді мекендерде болып; Ақтан, Мұрат, Бала Ораз, Қоспақ, Құрманғазы, Нұрым, Өмір, Ығылман ақын-күйшілермен кездесті.
Слайд 3Қашаған өлеңдері
Қашаған өз өлеңдерінде надан, дінбұзар, дүмше молдалар мен
сараң байларды аяуысыз әшкерелеп («Есқали сұпыға айтқаны», «Оразалыға» ), адамгершілік,
ізгелік қасиеттерді («Берекет ақынға», «Сақыпқа айтқаны» ), дәріптейді, елдік пен ерлікті, халық мұратын («Ізім шайырмен айтысы», «Ізбасқа айтқаны») жырлайды. «Атамекен», «Топан», «Адай тегі», «Әзірет Ғали» дастандарында халықтың көне шежіресі мен тарихын, Атырау өңіріне үлкен қасірет әкелген табиғат апатын толғайды. Қашаған заман сырын сезіне алды, халық келешегіне сенді, әйел-ананың қоғамдағы рөлін түсінді, дүниенің мәңгі дамуда екенін, уақыттың өтпелілігін ұғына білді. Ол халық тарихын, дін-шариғат қағидаларын мол білген.
Слайд 4«Бұл өмірдің мысалы», «Бұл дүниеде не жетім?» сияқты өлеңдерінде өзіндік
ой-пікірін, өмірден түйгендерін тұжырымдап ашық көрсетеді.
Бұл дүниеде не жетім?
Бұл дүниеде не жетім?
Кім қажетсіз болса, сол жетім.
Хакімі әділ болмаса,
Бұқара байтақ ел жетім.
Ел қонбаған жер жетім.
Жетпістен жасы асқанда,
Сексенге аяқ басқанда,
Жастар елеп келмесе,
Қартайған күнде ер жетім…
Слайд 5Өлең-толғаулар жинақтары
Ертедегі әдебиет нұсқалары» (Алматы, 1967)
Ақберен» (Алматы, 1972)
19 ғасырдағы
қазақ поэзиясы» (Алматы, 1985)
Бес ғасыр жырлайды» (Алматы, 1984, 2-т., 1989)
Қашаған
Күржіманұлы: Топан» (Алматы, 1991)
Алқаласа әлеумет» (А.лматы, 1991)
Жыр-дария» (Ақтау, 1995) жинақтарында жарық көрген.
1991 жылы Маңғыстауда ақынның туғанына 150 жыл толуына арналған той халықтық мереке ретінде атап өтілді. Ақын бейітіне сәулетті күмбез – кесене (бас шебері М.Нұрқабаев) орнатылды.
2009 жылы Маңғыстау облысының орталығы Ақтау қаласында ақынның жаңа мүсіні орнатылды (бас шебері ).
Слайд 6
2011 жылы Қашаған Күржіманұлының туғанына 170 жыл толады. Осыған орай Маңғыстау облысының
орталығы Ақтау қаласында ақынның жаңа мүсіні орнатылды.