Слайд 1
Sakarya
Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
29 Şubat 2015
BİLİMSEL ARAŞTIRMA
ARAŞTIRMA YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
Yrd. Doç. Dr. Bilgen Aydın Sevim
Слайд 2Bilim
Bilim, “kanıtlanmış düzenli bilgi”, “sistematik bilgilerin birikimi”dir.
Bilimin işlevi
Anlama
Açıklama
Kontrol
Слайд 3Bilimsel Yöntem
Bilimsel yöntem, “kanıtlanmış bilgiye ulaşmak için izlenen yoldur.”
Bilimsel Yöntemin
Basamakları
Güçlüğün sezilmesi
Problemin tanımlanması
Çözümün tahmin edilmesi
Gözlenebilir sınayıcıların belirlenmesi
Deneme ve değerlendirmenin
yapılması
Raporlaştırma
Kısaca,
Tanılama
Sınama
Raporlaştırma
Слайд 4Bilimsel yöntem, açıktır, denetlenebilir, tarafsızdır, eleştiricidir, deneyicidir, seçicidir, akılcıdır, en
güvenli problem çözme yöntemidir.
Ölçme ve istatistik bilimlerinden yararlanır.
Bilimsel yöntem,
tüm güvenirliliğine karşın kanıtlanmamış ya da kanıtlanamayan önemli varsayımlara dayalıdır.
Bu varsayımların bazıları şöyledir;
Olaylar arasında sistemli neden-sonuç ilişkileri vardır.
Olaylar eşya gibi incelenebilir.
Tümevarım ve tümdengelim sentezi ile geçerli ve güvenilir bilgi toplanabilir ki bu yolla elde edilen bilgiler denetlenebilir.
Sosyal olayları anlayabilmek için nihai ya da ilk sebeplerini bilme zorunluluğu yoktur.
Слайд 5Araştırma
Karşılaşılan bir güçlüğün giderilmesi için bilimsel yöntemin uygulanması.
Araştırma
Tarihsel: Ne idi?
Betimsel:
Nedir?
Deneysel: Neden?
Слайд 6Araştırmada Nitelikler ve Tutumlar
Araştırma, yeni bilgiyi içerir.
Tarafsız olarak tanımlamayı hedefler.
Uzmanlık
gerektirir.
Eleştirilere dayanıklı bir sonuç elde etmeyi amaçlar.
Sayısal veriler toplar ve
elde eder.
Araştırmanın dayanakları herkes tarafından sınanmaya açık olmalıdır.
Elde edilen veriler yorumlanmalıdır ve bu subjektif bir süreçtir.
Başkaları tarafından da yapılabilir nitelikte olmalıdır.
Başka araştırmacılar tarafından da anlam taşımalıdır.
Tüm süreç ve sonuçlar rapor halinde yazılmalıdır.
Слайд 7Araştırmada Nitelikler ve Tutumlar
Araştırmalar hakkında bazı hatalı
tutumlar söz konusu olabilir:
Önemini anlamamaktan kaynaklı hatalı tutumlar
Sınırlılıkları bilememekten kaynaklı
hatalı tutumlar
Слайд 8Önemini anlamamaktan kaynaklı hatalı tutumlar
Alışkanlıklara aşırı bağlı olmak nedeniyle araştırmayı
reddetmek.
Kendi kişisel görüşünün tek doğru olduğuna inanmak.
Gelişmenin araştırma yoluyla değil
kendiliğinden ya da başka sebeplerle olacağına inanmak.
Слайд 9Sınırlılıkları bilememekten kaynaklı hatalı tutumlar
Araştırmanın sınırlılıklarını bilmeden araştırmacının her dediğine
inanmak.
Hemen sonuç beklemek.
Doğa bilimleri ile toplum bilimleri arasında kuram oluşturmaya
yönelik çalışmalar arasında farklılıklar olduğunu düşünmek. Toplum bilimleri kuram geliştirici çalışma yapamaz gibi.
Слайд 10Problem
Bireyi fiziksel ve düşünsel yönden rahatsız eden bir kararsızlık durumu.
Birden çok olası çözüm yolu olasılığı gösteren her durum.
Problemin
seçilmesi, yerel mi evrensel mi olacak önemlidir.
Problemin seçiminde üç aşama vardır:
Bütünleştirme
Sınırlandırma
Tanımlama
Слайд 11Problemin Seçimi ve Ölçütler
Genel Ölçütler
Çözülebilirlik:
Problem, bu araştırma ile çözülebilir
mi?
Bilimsel bir veri elde edilebilir mi?
Kanı, inanç, tutum
belirlenebilir; ama Tanrı’nın varlığı tartışmasında olduğu gibi herkesi bağlayıcı bir karar verilmez.
Önemlilik:
Problem önemli mi?
Problemin çözümü ile sağlanabilecek yarar nedir?
Yenilik:
Problem yeni mi?
Daha önce çözülmemiş mi?
Önceki yaklaşımlara göre yenilik var mı?
Слайд 12
4. Yerleşik Etik Kurallara Uygunluk
1. Araştırmaya katılanların gizlilik
hakkı,
2. Sağlık ve esenliğin tehlikeye atılmaması,
3. Pişmanlık duyabileceği davranışlara zorlanmaması,
4. Araştırma amacının gizlenmemesi,
5. İzin alınması
Слайд 13Özel Ölçütler
Alanda yeterlik
Yöntem ve teknikte yeterlik
Veri toplama izni
Zaman ve olanak
yeterliği
İlgi yeterliği
Слайд 14Amaç
Problem, amaç cümlesinde somutlaşır.
Ne? Nasıl? Niçin? gibi sorularla ilgilidir.
Слайд 15Amaç
Örnek:
Bu araştırmanın temel amacı, kültür endüstrisi bağlamında televizyon ana
haber sunucularını yıldızlaştıran etkenleri ortaya koymak ve yıldızlaştırılan ana haber
sunucularının haberin izlenmesine etkilerini saptamaktır. Bu amaç çerçevesinde yanıtı aranan sorular şunlardır:
Ana haber sunucuları, kültür endüstrisi bağlamında nasıl yıldızlaştırılmaktadırlar?
Yıldızlaştırılan ana haber sunucuları, haber bültenlerinin izlenirliğinde ve inandırıcılığında nasıl etkili olmaktadırlar?
Yıldızlaştırılan ana haber sunucuları, haberin içeriğini nasıl etkilemektedirler?
Yıldızlaştırılan ana haber sunucularının, popüler kültürün diğer yıldızlarıyla benzerlikleri ve o yıldızlardan farklılıkları nelerdir?
Elektronik kültürün yıldızlaştırılan ana haber sunucularını, sözlü kültürün öykü anlatıcılarına yaklaştıran ve onlardan ayrı kılan özellikler nelerdir?
Слайд 16Denence (Hipotez)
Belli kuramsal temele dayalı olarak geliştirilen ve değişkenler arasında
varlığı öne sürülen belli ilişkilerin sınanmasını sağlar.
Olaylar ve değişkenler
arasında var olduğu söylenen ilişkiye “denence” denir.
Örnekler:
İnsanlar ödüllendirildiklerinde daha iyi öğrenirler.
Müzik, ameliyatlardaki ağrının hissedilmesini önemli ölçüde azaltır.
Sigara, akciğer kanserine neden olur.
Veri toplamayı sistemleştirir.
Araştırmanın yansızlığını artırır.
Kuram geliştirmeye yardım eder.
Слайд 17Varsayım
Kanıtlanmasına gerek görülmeden doğru olarak kabul edilen,
Sayıltı,
Faraziye,
Denenmeyen yargı,
Bir
olayı açıklamada yararlanılan ilke.
Слайд 18Sınırlılıklar
Araştırmacının ideal gördüğü ve normal olarak yapmak isteyip de çeşitli
nedenlerle vazgeçmek zorunda kaldığı şeyler.
Слайд 19Tanımlar
Araştırma dili terimlerden oluşur.
Terimler açık, anlaşılır olmalı.
Konuya yabancı
olan biri tarafından anlaşılmalıdır.
Слайд 20Önem
Araştırmanın önemi, bir tür araştırmacının kendi amacıdır.
Örneğin:
Bu araştırma
sonucunda elde edilen bulgulardan şu şekilde yararlanılması öngörülmektedir:
Türkiye’deki televizyon haberciliğinin
vitrini olarak görülen ana haber sunucularının değişen konumunu ortaya koymak, bu konudaki literatüre katkı sağlayacaktır.
Televizyon ana haber sunucularını “yıldız” olgusu etrafında irdelemek, bugüne kadar daha çok müzik, sinema ve spor gibi sektörlerde yıldızlaşanların dâhil olduğu kuramsal bağlamı genişletecek ve “yıldız” olgusuna daha geniş bir çerçeveden bakılmasını sağlayacaktır.
Слайд 21Yöntem
Yöntem, en genel anlamda “problemi çözmek için izlenen düzenli yol”dur.
Araştırma
yöntemi, problem çözümü için gerekli verilerin toplanması, analizi ve yorumlanması
işlemleri içerir.