Слайд 1Семей Мемлекеттік Медицина Университеті
Жалпы Фармакология
Неврогенді кома
Слайд 2Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Неврогенді кома.Түрлері.
2.Дәрілік препараттарды тыс қолданғанда туындайтын комалар
3.Комаларды басу үшін
қолданылатын емдік шаралар,дәрілік заттар
Жоспар:
Слайд 3Кіріспе
Бас миы глюкозамен, оттегінің келіп тұруына тәуелді. Адам бас миының
мөлшері дене массасының 2 % құраса да ,ондағы қанайналымға қан
мөлшерінің 30 % кетеді.Мидың энергиямен қамтамасыз етілуі 95-96 % Эмбден –Мейергофа аэробты гликолизімен,Кребс циклында жүреді.
Слайд 4Бас миы аэробты гликолиздің бүлінуімен жүретін гипоксияға сезімтал келеді.Гипоксия нәтижесінде
гиперкапния ,ацидоз,ми тіндерінің ісінуімен ,веноздық қанның мидан ағуының баяулауын шақырады,осыдан
күрделі биохимиялық бұзылыстар туындайды.
Слайд 5Бас миы бүкіл организм қызметін реттейді.Қанайналымның,тыныс алудың ,метаболизмнің бұзылуы өз
кезегінде гипогликемиялық және метоболитикалық бұзылыстарға әкеледі.Осылайша мидың тіршілігімен бсақа органдармен,
тіндермен байланысқан тұйық шеңбер пайда болады.
Слайд 6Коматоздық жағдайлардың маңызды патофизиологиялық механизмі болып белгілі ми құрылымдарының анатомиялық
және биохимиялық өзгерістері болып табылады. Қайтымсыз анатомиялық бүліністер биохимиялық бүліністерге
әкеледі.Қауіпті биохимиялық бүліністер ми тінінің деструктивтілігіне әкеледі.
Слайд 7Осындай ми тінінде,орталық нерв жүйесінің зақымдануы бар науқастар неврологиялық қараудан
өткізіледі.
Слайд 8Коматоздық жағдайлар
Коматоздық жағдайлар әртүрлі аурулардың себебінен дамуы мүмкін.Бұл жағдайлардың патогенетикалық
механизмі өте күрделі болып келеді.Қалыпты жағдайда адамның есі ми жарты
шарларының мен ми бағана арасындағы өзара байланысқа тәуелді.
Слайд 9Бұл жүйе орталық жүйке жүйесі бөліктерінің анатомиялық және функционалдық түрде
байланысқан.Бас миының өзін-өзі реттеу қызметінің бұзылысы болып ми жарты шарларының
,көпір,сопақша ми бұзылған кезде байқалады.Орталық нерв жүйесінің екі немесе одан да көп құрылымдардың бұзылысы кезінде де байқалады.
Слайд 10Көп жағдайларда жарты шарлардағы ошақ келесі жарты шардың компрессиясына немесе
би бағаны бұзылысына әкеледі.Коматоздық жағдайлардағы адам есін анықтау үшін Глазго
шкаласы қолданылады.Көбінесе реаниматологияда,неврологияда,басқада бөлімшелерде қолданылады.
Слайд 11Кома
Грек тілінен аударғанда «терең ұйқы” деген мағынаны береді.Бұл адам ақыл-есінің
толық жойылуымен, организм ішкі факторлардың бұзылыстарымен,Мыс:неврологиялық,физиологиялық рефлекстердің жойылуымен,соматикалық бұзылыстармен сипатталады.
Слайд 12Түрлері:
Науқастардың жағдайының ауырлығына байланысты кома:
1.Теңгерілген
2.Терең
3.Мөлшерден тыс кома
деп бөлінеді
Слайд 13Теңгерілген кома
Бұл кома кезінде координациялық қозғалыстар және ауру тудыратын факторларға
жауап реакциясы сақталады.
Слайд 14Терең кома
Ерікті қозғалыстың болмауы ,тыныс алу жүйесінің,жүрек-қантамыр жүйесінің бұзылыстарын тудырады.Мысалы:тұншығу
,қанайналым бұзылысы,өте күшті ауру тудырушы факторларға жауап реакциясы сақталмауымен сипатталады.
Слайд 15Мөлшерден тыс кома
Бұл кома түрі тотальды плегия ,атония,арефлексия,екіжақтылы мидриаз,организмге қажет
жүйелердің зақымдануы.Мысалы:апноэ,тахикардия,артериялық қысымның төмендеуімен сипатталады.
Слайд 16Дәрілік препараттарды(гипно-седативті,аналгетиктерді,антипсихотикалық,антидепрессантарды мөлшерден тыс қолданғанда болатын комалар.
Антипсихотикалық заттарды қолданғанда
яғни кома жағдайында бұл топ препараттары психозға қарсы және айқын
седативті әсерін көрсетеді яғни тыныштандырғыш әсерімен сипатталады.
Слайд 17Психоседативті әсер аффектілі кернелудің жойылумен,мазасыздықтың,үрейдің тынышталумен сипатталады.Психозға қарсы заттардың жанама
әсерлері кезінде кома туындауына бірден-бір себеп болады. Жанама әсерлері:Жұлынның альфа
–мотонейрондары белсенділігінің күшеюімен,бұлшықеттер тонусының жоғарлауымен,құрысу,дірілдеу сияқты жанама әсерлері бар.
Слайд 18Психозға қарсы «типті» заттарына Фенотиазин туындылары жатады.
Аминазин өкіліне келетін болсақ:кең
әсер ету спектрі кең .Препарат ОЖЖ-не ,сондай –ақ шеткі иннервацияға
,атқарушы мүшелерге,зат алмасуға айқын әсер көрсетеді.Миотропты әсерлі спазмолитик
Слайд 19Фенотиазин қатары препараттары әртүрлі жанама әсерлер тудыруы мүмкін.Бұл жалпы әлсіздік,апатия,ұйқышылдық,ауыз
қуысының құрғауы,жүрек тұсындағы,асқазан тұсында дискомфорт болуы мүмкін.Психозға қарсы заттарды ұзақ
қолданғанда беттің,тіл бұлшықеттерінің ,қол-аяқтың еріксіз жиырылуымен сипатталады.Бұл команың теңгерілген команы шақыруы мүмкін.
Слайд 20Сирек жағдайларда қатерлі нейролептикалық синдром дамиды.Бұлшықеттің құрысуы,дене температурасының күрт жоғарлауы,жүрек-қантамыр
жүйесі зардап шегеді,ақыл-есі бұзылады.Бұл терең кома туындауы мүмкін.
Слайд 21Команы басу үшін қолданылатын емдік-шаралар,дәрілік препараттар.
Коматоздық жағдайдағы науқасты емдеу
үшін ең бірінші кезекте екі үлкен жүйені қолға алуымыз қажет,өйткені
кома кезінде осы екі жүйеге қатты зақым келеді.Олар тыныс алу және қанайналым жүйесі болып табылады.
Слайд 22Тыныс алу жүйесін қалыпқа келтіру үшін ең бірінші жасанды вентиляция
жасаймыз оны эндотрахеалды трубка арқылы жүргіземіз.Қанайналым жүйесінде артериялдық қысымды,жүрек ырғағын
қалыпқа келтіреміз.Коматоздық жағдайдағы науқасқа күнделікті күтім шараларын жүргізуіміз керек.
Слайд 23Коматоздық жағдайдағы науқасты 1.2 сағат сайын бір бүйірінен келесі жаққа
жатқызу қажет.
2.8 сағат сайын науқас денесін комфор спиртпен сүртіп отыру
қажет.
3.4-6 сағат сайын ауыз –жұтқыншағын 5% ромашка ерітіндісімен жылылап шайып отыруымыз қажет.
Слайд 244.Трахеобронхиальды ағашты санациялаймыз
5.Бір тәулікте 1 кг массаға 30-35 мл сұйықтық
енгізіп ,ішкізуіміз керек.
6.Мұрын-жұтқыншақ зонд қойылу керек жасанды тамақтандырумыз ,сұйықтық енгізуіміз
керек.
7.Зәр шығару катетерларын ауыстырып отыруымыз қажет.
Слайд 25Комадағы науқасты реанимациялық бөлімде емдейді. Науқастың су-электролиттік балансын сақтайды,науқастың дене
температурасын қалыптыда ұстауға тырысады,ми ісігімен күрес шараларын жасайды,нейрохирургтан кеңестер алады.
Слайд 26Қолданылған әдебиеттер:
Харкевич Д.А Фармакология
Интернет желісі Google Yandex
Слайд 27Орындаған:Тлеубаева.М.Б ЖМФ 306 топ
Тексерген:Мусин.М.Н