Слайд 1Су- электролит және қышқыл- сілтілі баланстың бұзылысы кезінде көрсетілетін жедел
жәрдем алгоритмі.
Караганды Мемлекеттік Медицина Университеті
Караганда 2014 ж
Орындаған: Абдуалиева А.С.
Қабылдаған; Шошаева
А.А
Слайд 2 Су-электролиттік баланс- организмге су мен тұздың керек мөлшерде
түсіп, оның ішкі ағзаларға таралып, сіңірілуі және сыртқа шығуы.
Ересек адам организмінде судың мөлшері орташа есеппен алғанда 60%, дене салмағына байланысты семіз, кәрі адамдарда 45% тен 70%ке дейін (жас еркектерде) өзгеріп отырады. Судың көп мөлшері клетка ішінде болады, яғни интрацелюлярлы сұйықтық (35 — 45% дене салмағынан). Клетка сыртылық (экстрацеллюлярлы) сұйықтық 15 — 25% дене салма,ын құрайды және тамыр ішілік (5%), клетка аралық (12 — 15%) и трансцеллюлярлы 1 (1 — 3%) болып бөлінеді
Слайд 3Организмдегі су
интрацелюлярлы (35 — 45%).
экстрацеллюлярлы 15 — 25%
тамыр
ішілік
(5%),
клетка аралық
(12 — 15%)
трансцеллюлярлы 1 (1 — 3%)
Слайд 4Су-электролит алмасуының бүзылысы
Сусыздану (дегидратация)
Организмде судың ұсталып қалуы (гипергидратация)
изоосмолярлы
гипоосмолярлы
гиперосмолярлы
Слайд 5Сусыздану (гипогидрия, гипогидратация, эксикоз) организмге судың түсуінен, сыртқа шығарылуы жоғарылағанда
дамиды (теріс су балансы). Яғни организмге судың түсуінің бұзылуы (судан
ашығу, жұтудың бұзылуы, өңеш атрезиясы, комалық жағдай т.б.) немесе көп мөлшерде суды жоғалту салдарынан (понос, құсу, қан жоғалту, эксудатпен сұйықтық жоғалту —күйік т.б.), сонымен қатар екеуі араласып келгенде.
Слайд 6Сусыздану
Церкуляциядағы қанның азаюы (гиповолемия) және
қанның қоюлануы
Ауыр қан
айналым бұзылысы және коллапс.
Тіндердің гипоксиясы
Орталық жүйке жүйесіне әсер етеді
Тыныс алу
орталығына әсер етіп, тыныс ритмі өзгереді. Терморегуляция бұзып температура жоғарылайды. Естің бұзылуы, галлюцинация, коматозды жағдай туындайды. Айқын артериялық қысым төмендеуінен нефрон шумақтарының фильтрациясы төмендейді, содан, олигурия, гиперазотемия дамиды.
Слайд 7Судың организмде ұсталып қалуы
Организмге су көп мөлшерде енген кезде сонымен
қатар бүйректің және терінің сыртқа шығару қызыметінің бұзылысы немесе қан
мен тін арасындағы су алмасу бұзылысы салдарынан дамиды.
Слайд 8Гипергидротацияның түрлері
гиперосмолярлы
изоосмолярлы
гипоосмолярлы
Теңіз суын ішкенде
Гипертоникалық сұйықтық
енгізгенде
Физ раствор енгізгенде
Сулық интоксикация
Нәтижесінде осмотикалық
қысым экстрацелюлярлы ортада жоғарылайды,
және сұйықтық жасушалардан жасушааралық ортаға ығысыды.
Жасырын
немесе айқын ісіну
Слайд 9Қышқылды сілтілі тепе теңдік
—сутегілік және гидроксильді иондардың активті массасының белгілі
бір қатынасы.
Сутегі ионының концентрациясы [Н+] жасушаларда және биологиялық сұйықтықтарда
гемостазды қамтамасыз ететін негізгі фактор болып табылады.
Слайд 12Ацидоз – организмде қышқыл сілтілі тепе теңдіктің бұзылысымен жүретін патологиялық
жағдай. Организмнен шығарылуының бұзылысы және органикалық әртүрлі қышқылдардың қышкылдануынан. Лихораткалық
ауырулар, ішектік бұзылулар, ашығу кезінде организмде жиналады. Бұл зәрде ацетонның және ацетоуксусты қышқыл түрінде көрінеді. Ал ауыр жағдайда кома дамуы мүмкін.
Слайд 13АЦИДОЗ СИМПТОМЫ
Ацидоздың симптоматикасы көбіне жасырын түрде өтеді. Жеңіл түрінде шаршағыштық,жүрек
айну, құсумен көрінуі мүмкін. Ауыр формасында гиперпноэ, тыныстың жиілеуі (Куссмауль
тынысы)байқалады.
Диагностикалау әдісі
Ауыр формасында қан плазмасында бикарбонат-иондарыаз концентрацияда болады, ал рН зәрде керісінше 5,5,, рН қанда 7,35 белгісіне дейін төмендейді.
Емі
Ацидозды шақырған негізі себебін жояды. Сонымен қоса симптоматикалық ем— ас содасын ішкізеді. Немесе бикорбанат натриді қан тамырға енгізеді.
Слайд 14
Алкалоз -сілтілік заттардың жиналуынан қанда pH жоғарылауы.
Слайд 15АЛКОЛОЗ симптомы
алколоз кезінде жалпы және жергілікті гемодинамикада өзгерістер болады:
милық және тәжтік қан айналымның төмендеуі, артериялық қысымның төмендеуі байқалады.
Нерв-бұлшықет қозғыштығы жоғарылайды, бұлшықеттік гипертонус дамиды, тетания, тырысу болуы мүмкін. Ішек перистальтикасы төмендеп запор дамиды. Тыныс алу орталығының төмендеуі байқалады. Алколоздың газдық түрінде бас айналу, ойлау қабілетінің төмендеуі, естен тану болады.
Емі
Алколоз емі комплексті болады. Газды түрінің емі себебін жоюмен басталады. Сонымен қатар қанда газдың құрамын қалпына келтіруге бағытталады. Оған құрамында көмірқышқыл газы бар барлық сместерді қолданады. Газсыз алколозды емдеу үшін онын нақты түрін анықтап алу керек. Көбіне карбоангидраза ферментін төмендететін дәрілік заттар калий хлориді, аммония, кальций, инсулин қолданады.