Слайд 1Орындаған: Шыхыева М.А.
Топ: ЖМ16- 026-2
Қабылдаған: Дакенова Қ.Т.
СӨЖ
Алматы 2017
Слайд 2Аяқ ұшының күмбезі,
аяқ ұшы күмбезін бекітетін механизмдер.
Жалпақтабандылық.
Слайд 3Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Аяқ күмбезінің құрылысы
Аяқ күмбезінің ауытқуы
Жалпақтабан ауруы,дамуы, себептері
Жалпақтабан ауруының алдын
алу жолдары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Слайд 4Кіріспе
Адамның денесіне түсетін барлық салмақ белгілі кедергілермен аяқ күмбезіне
түседі.Сонымен қатар аяқ күмбезі адмның жүру қимылын қамтамасыз етді.Аяқ күмбезіне
көптеген физиологиялық күш түскендіктен ондағы тіреуіштер жақсы дамиды.Кейде ол тіреуіштерінің ауытқулары байқалады.Аяқ күмбезіндегі ауытқулар әр түрлі себептерден болады.
Слайд 5Табан
Табан (pes) – аяқтын еркін бөлігінің қанқасының дисталді шетінде орналасқан сүйек.
Адам денесінің тік қалпына байланысты аяқ ұшы бүкіл жоғарғы жатқан
дене бөлімінің салмағын көрсетеді, осыған байланысты жануарлармен салыстырғанда адам аяқ ұшы сүйектерінің құрылысында ерекшеліктер болады.
Слайд 6Асықты сүйек
Өкше сүйегі
Ладья тәрізді сүйек
Үш сына тәрізді сүйек
Куб тәрізді сүйек
Табан
сүйектері
Аяқ күмбезін құрайтын сүйектер
Слайд 7Аяқ күмбезін құрайтын бұлшықеттер
Қысқа бақайлар жазғышы (m. extensor digitorum
brevis)
Бақайды әкететін бұлшықет (m. abductor hallucis)
Бақайдың қысқа бүккіш б. (m.
flexor hallucis brevis)
Бақайды келтіретін б. (m. adductor hallucis)
Кішкене бақайды әкететін б. (m. abductor digiti minimi)
Кішкене бақайдың қысқа бүккіш б. (m. flexor digiti minimi)
Бақайлардың қысқа бүккіш б. (m. flexor digitorum brevis)
Шаршы табан бұлшықеті (m. quadratus plantae)
Құрт тәрізді бұлшықеттер (musculi lumbricales)
Сүйек аралық бұлшықеттер (m. interossei plantares)
Слайд 9Аяқ күмбезінің буындары
Сирақ асық буыны (art. talocruralis)
Асық асты буыны (art.
subtalaris)
Асықты өкше ладья тәрізді б. (art. talocalcaneonavicularis)
Өкше текше тәрізді буын
(art. calcaneocubeidea)
Сына ладья тәрізді буын (art. cuneonaviculares)
Тілерсек табан буындары (art. tarsometatarseae)
Табан бақайшық буындары (art. metatarsopha langeae)
Бақайшықаралық буындар (art. interphalandeae pedis)
Слайд 11Аяқ күмбезінің ауытқуы
Табан күмбезінің дұрыс қалыптасуына тар аяқ киім, ауыр
жүк тасу, үзақ уақыт табанға күш түсіріп, кішкентай баланың түрегеліп
тұруы, сол сияқты мешел ауруыңда да кері әсер етеді. Мұндайда жалпақ табан пайда болады. Бойжеткендерге 17-18 жасқа дейін биік өкшелі аяқ киімді киюге болмайды. Себебі ондай аяқ киімдер табан күмбезінің дұрыс қалыптаспауына байланысты аяқты тез шаршатады.
Слайд 12Жалпақ табан
Жалпақ табан — адам табанындағы түгелдей немесе жартылай тегістеліп, жалпайып кетуі.
Табан ойысының жалпаюына байланысты: көлденең жалпақ табан және ұзына бойлай
жалпақ табан болып ажыратылады
Слайд 13Жалпақтабандылық себептері:
Балаларда мешел ауруының салдарынан тым көп салмақ қосқаннан
болса, ал ересек адамдарда, әсіресе, күні бойы тік тұрып қызмет
істейтін (шаштараз, сатушы, т.б.), ауыр дене еңбегінен (жүк тасушы, т.б.), аяқ киімді дұрыс таңдап кимеуден, табанның, тілерсек пен табанның қосылған буынының, жіліншіктің, т.б. жарақаттануынан болады.
Жалпақтабандылық түрлері
Жалпақ табанның іштен туа біткен және жүре пайда болған екі түрі болады. Туа біткен жалпақ табан сирек кездеседі, жүре пайда болған себебі, ол табан сүйектері мен жіліншіктің жетілмеуінен болады. Жиі кездесетін түрі — статикалық жалпақ табан болып табылады
Слайд 15Жалпақтабан ауруының алдын алудың бірнешежолдары
1. Ауруды емдеу емес, оның бетін
қайтару жеңіл екені бәрімізгі мәлім. Сол себепті жалпақ табанның алдын
алу үшін 2-3 массаж кілемшелерді үй ішіндегі өзіңіз көбірек жүретін жерлерге төсеп қойыңыз.
2. Күніне бірнеше рет жалаң аяқ әлгі кілемшеге тұрып, келесі қимылдарды жасаңыз:
• аяқтың ұшымен тұрыңыз;
• аяқтың ұшымен өкшеге қарай сырғанаңыз;
• табаныңыздың сыртымен тұрыңыз.
3. Табиғат аясында жүргенде, жерде, дымқыл шөпте, таста жалаң аяқ жүруге тырысыңыз. Сондай-ақ жүрісіңізге назар аударыңыз: аяқты қатар қоюға тырысыңыз, ал жүрген кезде табанның сыртына сүйеніңіз.
Слайд 16Қорытынды
Аяқ күмбезі жалпы тірек-қимыл жүйесіндегі негізгі қызметтерді атқаратын аяқтың
негізгі бөлігі болып табылады.Аяқтың бұл бөлігіне көптеген жүктемелер түсуінің нәтижесінде
көптген ауытқулар пайда болуы мүмкін.Оның ішіндегі ең сирек кездесетіні жалпақтабандылық.Елімізде жалпақ табанының кесірінен әскер қатарынан шеттетіліп, азаматтық борышын өтей алмай жүрген азаматтар көп.Сол себепті аяқ күмбезіне көп жүктеме түсірмей,Алғашқы сатыларынан емдеуге тырысу қажет,егерде асқынатын болса адамның тірек-қимыл жүйесіне көптеген кері әсерін тигізеді.Әр адамның денсаулығы өзінің қолында.
Слайд 17Қолданылған әдебиеттер тізімі:
А.Р.Рақышев Адам анатомиясы, том 1 Мәскеу 2014
А.А.Идрисов Астана
“Фолионт” баспасы 2008
info-health.kz
saryarka-samaly.kz
www.medweb.ru
www.kazedu.kz
www.bibliofond.ru/
www.0zd.ru/