СӨЖ Тақырыбы: ДЕМЕНЦИЯ Орындаған: Дүйсен Арайлым Группа: 301 А

дағдыларының жойылуы мен жаңа мүмкіндіктерді игере алмайтын жүре пайда болатын

кемақылдылық.Олигофрениямен айырмашылығы,бұл дерт туа пайда болған психиканың толық дамымауы,ал деменция — мидың зақымдалуына байланысты дамитын,жиі қарттық кезеңде пайда болатын психикалық қызметінің ыдырауы.

келуі мүмкін.Көбінесе үлкен жастағы қарт адамдарда кездеседі.

фиксациялық амнезия. Эмоциональді-тұлғалық сфера қатты зақымдалмайды:тұлғалық ядро өзгерістерінен күйгелектік,жылағыштық,эмоционалды тұрақсыздық

болуы мүмкін.Мысалы: Альцгеймер ауруы

Лакунарлы

ойлаудың бұзылысы) және тұлғалық қасиетіндегі (адамгершілік қасиеттерінің:борышкерлік,сыпайылық,әдептілік,ізеттілік, ұяңдық қасиеттері,тұлғалық ядро

бұзылысы)дөрекі бұзылыстар.Себептері:маңдай бөлігінің ошақты атрофиялық және тамырлық зақымдалулары.

Тотальді

алып келеді.
Бұл дертте бас ми бөлімдері дегенерацияға ұшырайды,яғни жасушалар құрылымы

бұзылады,қалған жасушалардың нейромедиаторларға әсері төмендейді
.Патологиялық тін пайда болады(сенильді табақшалар және нейрофибриллярлы шумақша тәрізді табақшалар жиналуы)және дәрігер мидың биопсиясы кезінде анықтайтын аномальді белоктар.

мультиинфарктты деменцияға жатады.Ол жиі жоғары қан қысымында немесе қант диабетінде

бас миының қан тамырлары зақымдалуынан болады.

Деменцияның таралуы бойынша екінші себептері

кіші аймағын зақымдайды,баяу дамиды.
Паркинсон ауруында ерте ме кеш пе 15—20%

деменция дамиды.
ЖИТС және Крейтцфельдт—Якоб ауруларында сирек,тез өрістеумен жүреді.Оның қоздырушысы прион деп аталатын вирустәрізді агент.(сонымен қатар сиыр құтыруын шақырады(кеуекті энцефалит)).

Деменцияның басқа себептері

дамиды.
Cонымен қатар бас ми жарақаты кезінде немесе жүрек тоқтауында дамиды.
Үнемі

бастан соққы алатын адамдарда,мысалы боксшыларда ”жұдырықтық деменция”болады.

байланысты пайда болады.

3 сатысы бар
Ерте сатысы
Аралық сатысы
Кеш сатысы

Симптомдары

олар былай көрінеді:
ұмытшақтық
уақытты есептеу бұзылысы
таныс мекен жайды дұрыс емес бағдарлау.
Ерте

сатысы

тарылуы.Тұрмыстық мәселелер мен күнделікті белсенді жұмыс атқаруда басқа адамның көмегі

қажет.
Бұл сатының белгілері:
жақын арада өткен оқиғаның ұмытылуы
жаңа ақпаратты меңгеру мен есте сақтай алмауы
өз үйін бағдарлау қабілетінің төмендеуі
өзіне күтім жасауға қажеттілік
мінез құлық өзгерісі(мән мағынасыз жүру,бір сұрақты қайталап қоя беру т.с.с)

Аралық сатысы

қасиеті жоғалады.Келесі белгілер анықталады:
Уақыт және кеңістікте бағдарлаудың жоғалуы
Достарын және туыстарын

танымау
Қозғалудың қиындығы(төсек орнынан тұрудан бас тартуға дейін)
Кахексия
Апатия
Мінез құлықтық және көңіл күй бұзылысы(өте жоғары агрессияға дейін)
Сөйлеудің жоқтығы
Айтылған сөзге реакция болмауы
Кішігірім болса да мұқтаждықтарына басқа адамның көмегі қажет

Кеш сатысы

өткен шақты еске ала береді)
Сенильді көріністің аса сілтемелеушілікпен нашарлануы(ой өрісінің

тарылуы,сөздерінің бір сарындылығы,бұрынғы қызығушылықтарының жоғалуы,мылжыңдық,ызаға тигіштік)
Жыныстық бұрмаланушылыққа бейімділік

Сенильді деменция үшін тән белгілер

қажет.Тексеру жоспары бойынша:
Анамнез жинау
Неврологиялық тексеру(психометриялық тесттер)
Инфекциялық немесе метоболизмдік бұзылыстарды анықтау

мақсатында лабораториялық анализдер жасау(ЖҚА,БхА,гармональді зерттеу,қандағы қант деңгейңн анықтау т.б.).
Аспаптық зерттеу(ЭЭГ,рентген,КТ,МРТ,позиционды томография т.б.)

сатыларында анықталады және науқастағы когнитивті бұзылыстарды отбасындағы жақын туысқандарынан ,яғни

науқастың ұмытшақтығын,сөздерді шатастыруын,әлеуметтік ортамен байланыс үзгендігі сұрастыру арқылы анамнезді жинастырамыз.Науқастың жас ерекшелігін,басынан өткізген ауруларын ескеру керек.

Анамнез

– дементтікалды когнитивті бұзылыстар 20 – 23 балл – жеңіл дәрежелі

деменция 11 –19 балл – орта дәрежелі деменция 0 – 10 балл – ауыр деменция

Талдау қорытындысы

уақытты сызып көрсетуін өтінеді.
10 балл – норма, шеңбер сызылған, сандар

дұрыс орналасқан, стрелкалар айтылған уақытта орналасқан. 9 балл – стрелкалар аздап анық орналаспаған. 8 балл – стрелкалар орналасуында айқын қателік 7 балл – стрелкалар уақытты мүлдем дұрыс көрсетпеген 6 балл – стрелкалар дұрыс сызылмаған (мысалы, қажетті уақыт дөңгелектенген) 5 балл –циферблатта сандар дұрыс орналаспаған: кері ретімен орналасқан (сағат тіліне қарсы) немесе сандар арасы әркелкі. 4 балл– сағат бүтіндігі жойылған,немесе шеңберден тыс орналасқан. 3 балл – сандар мен циферблат бір бірімен байланыссыз.
2 балл – науқас тапсырманы орындауға тырысады бірақ сәтсіз. 1 балл – науқас тапсырманы орындауға талпынбайды.

Сағат салу тесті

зерттеу.
Альцгеймер ауруын анықтау үшін ми биопсиясын тексеру.Сенильді табақшалар анықталады.
Инсульт,гидроцефалия, ми

ісігін анықтау мақсатында КТ,МРТ қолдану.

Аспаптық және лабораториялық зерттеулер

(«Арисепт»), ривастигмин («Экселон»), галантамин («Реминил»), ипидакрин («Нейромидин»).
Нейролептиктер
Антидепрессанттар
Комплексті витаминдер(В тобының)

деменцияның даму барысын біршама төмендете аламыз.Ми қан тамырлық аурулардың алдын

алу керек,егер ол аурулар дамып үлгерген болса әрі қарай асқыну болдырмау жолдарын қарастыру қажет.
Деменцияда есте сақтау қабілеті төмендеуіне байланысты әртүрлі мидың жұмысын жақсартатын ми жаттықтыру тапсырмаларын орындату керек.Көп кітап оқу,жаттау,есте сақтау,қайталап еске алып тұру.

Диагностика деменции. Методические рекомендации Научная информация № 4 В. В.

Захаров, Н. Н. Яхно Клиника нервных болезней им. А. Я. Кожевникова
http://memini.ru/tests/23789/
http://www.medicalj.ru/symtoms/head/234-mental-debility
http://psychoreanimatology.org/modules/articles/article.php?id=36

Пайдаланылған әдебиеттер