Разделы презентаций
- Разное
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Тақырыбы: Қан жасау.Адамның жасына байланысты гистологиясы
Содержание
- 1. Тақырыбы: Қан жасау.Адамның жасына байланысты гистологиясы
- 2. Жоспар:КіріспеНегізгі бөлімҚан туралы жалпы ұғымдарҚанның формальды элементтеріПостэмбриональдық
- 3. КіріспеБіз кез келген жасушаның өмір сүру шеңберін
- 4. Қан туралы жалпы ұғымдарҚан – қан тамырларының
- 5. Қанның қызметіТыныс алуТрофикалықҚорғаныс-гуморальдіГомеозтазОттекті-өкпеден бүкіл мүшелерге,Ал көмірқышқыл газын мүшелерденөкпеге тасымалдайдыМүшелерді қоректікзаттарменқамтамасыз етедіЖасушалықиммунитеткеқатысып,жарақаттану кезінде қанныңұюына қатысадыІшкі ортаның тұрақ-тылығынсақтайды
- 6. Қан плазмасыныңқұрамында90-93 %су7-10 %құрғақ зат6,6 -8,5%белок1,5-3,5 %Органикалық жәнеМинералды тұздарҚан плазмасының негізгі белоктарыАльбуминГлобулинФибриноген
- 7. Қанның формальды элементтері1.Эритроциттер2.Лимфоциттер3.Моноцит4.Нитрофилді лейкоцит5.Эозинофилді лейкоцит6.Базофильді леикоцит7.Қан пластинкалары немесе тромбоциттер
- 8. Эритроцит Эритроциттер немесе қанның қызыл түйіршік-
- 9. Эритроцит құрылысы
- 10. Эритроцит пішінідискоцитПланоцитСтомацитсфероцитэхиноцитдиск тәрізді екі бүйірі ішіне кіріп орналасқанЕкі жақ беті де тегіскүмбез тәріздішар тәріздіТікенек тәрізді
- 11. Эритроциттер 60% судан,40%құрғақ қалдықтардан 95% гемоглобин құрайды.Эритроциттердің
- 12. ЛейкоцитЛейкоциттер немесе қанның ақ түйіршіктері.Адам қанындағы орташа
- 13. Лейкоциттер түйіршіктерінің бар болуына немесе жоқтығына айланыстыТүйіршікті немесе гранулациттерТүйіршіксіз немесе агранулоциттерЭозинофилдербазофилдернейтрофилдерлимфоциттермоноциттер
- 14. Базофильді гранулациттерЖалпы лейкоциттердің 0-1 % құрайды,d=11-12 мкм.Сегменттелген
- 15. Эозинофильді гранулоциттерЖалпы лейкоциттердің 0,5-5 %, d=12-14 мкм,ядросы
- 16. Нейтрофил құрылысыНейтрофилдер дөңгелек пішінді,қандағы мөлшері лейкоциттердің 65-75%
- 17. Нейтрофилдерді жасына,ядроның пішініне байланысты : ядросы сегменттелгенядросы таяқша тәріздіжас түрі60-65%0-0,5%3-5%
- 18. Ядросы сегменттелген1.Сегментті ядролы нейтрофил.2.Жыныс хроматині. Ядросы
- 19. Таяқша ядролы нейтрофилЖас және ядросы таяқша нейтрофилдердің мөлшерінің артуы лейкоцитарлық формуланың солға ойысуы.Ол қансыраған кезде байқалады
- 20. Тромбоцит1.Тромбоциттер 2.Таяқша ядролы
- 21. Тромбоцит түрлеріБазофилдігиаломерлі-бірнеше азурафилді түйіршікті жас түріЖетілген аз
- 22. ЛимфоциттерЖалпы лейкоциттердің - 20-30 % құрайды.Көлеміне байланысты
- 23. Орташа-жалпы лимфоциттердің 10-12 % құрайды,ядросы дөңгелек,бұршақ тәрізіді.Ядродағы
- 24. МоноциттерБасқа лейкоциттерге қарағанда ірілеу d=9-12 мкм.Жалпы лейкоциттердің
- 25. Эмбриональдық қан түзілуКанның тін немесе ұлпа ретінде
- 26. ҰрықЭмбриобластҰрықтан тыс мезенхимаЭктодермаМезодермаБауырГемопоэз 6аптадан басталадыБК 2- генерациясыСары
- 27. Постэмбриональді гемопаэзПостэмбриональді гемопаэз қан жасушаларының физиологиялық регенерациясы,яғни қан жасушаларының өзінің орынын-өзі толтыру процесі болып табылады.
- 28. Постэмбриональдық қан түзілу үлгісі Бағаналық жасушаЛимфопаэздіңжалпы ізашар жасушасыМиелопаэздіңжалпы ізашар жасушасы ТҚБ-МГЦЭ/Т-лимфоциттердіңізашар- жасушусы/пре-Т/В-лимфоциттердіңІзашар-жасушасы/пре-В/Т-лимфрбластТ-пролимфоцитПронормоцитТ-лимфоцитТ-ИммунобластАктивтенгенТ-лимфоцитВ-лимфобластВ-пролимфоцитПромегаВ-лимфоцитВ-ИммунобластПлазмобластПлазмоцитПроплазмоцитБ-ГМТҚБ-ГТҚБ-МГЦЭТҚБ-МТҚБ-БТҚБ-ЭОТҚБ-ГТҚБ-ЭТҚБ-МГЦМоно-бластБазо-фильдімиелобластЭозоноФильдімиелобластНейтроФильдіМиелобластЭритробластМекакариобластпромиелоцитттркариоцитпромонобластмиелоциттерметамиелоциттертаяқша ядролыМекакариоцитБазафильдінормоцитФильді нор моцитОксифильдінормобластРетикулоцитЭритроцитТромбоцит/ТҚБ/НейтрофилЭозинофилБазофил.МакрофагтарМоноцит
- 29. Ересек организмдегі қанның түзілуіЖоғарғы сатыдағы омыртқалылардың ересек
- 30. Ересек организмдегі қанның түзілуі1.Алғашқы гипотезалық клетка2.Гемоцитоласт3.Промиелоцит4.Нейтрофилдік миелоцит5.Жас
- 31. ГемопоэзҚанның түзілу процесі,немесе гемопоэз дегеніміз қан клеткаларының
- 32. Қан жасушаларының жасқа байланысты өзгеруіЖаңа туған нәрестелердің
- 33. Пайдаланылған әдебиеттер:Афанасьев Ю.И., Юрина Н.А. “Гистология” Москва
- 34. Назар аударғандарынызға рахмет !!!
- 35. Скачать презентанцию
Жоспар:КіріспеНегізгі бөлімҚан туралы жалпы ұғымдарҚанның формальды элементтеріПостэмбриональдық және эмбриональдық гемоцитопоезЕресек организмдегі қанның түзілуіҚан жасушаларының жасқа байланысты өзгеруіҚорытынды бөлімПайдаланылған әдебиеттер
Слайды и текст этой презентации
Слайд 1Тақырыбы:Қан жасау.Адамның жасына байланысты гистологиясы.
Орындаған: Қоразов Ғ.Қ
Қарағанды мемлекеттік медицина университеті
Гистология кафедрасы
Слайд 2Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Қан туралы жалпы ұғымдар
Қанның формальды элементтері
Постэмбриональдық және эмбриональдық гемоцитопоез
Ересек
организмдегі қанның түзілуі
Қан жасушаларының жасқа байланысты өзгеруі
Қорытынды бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер
Слайд 3Кіріспе
Біз кез келген жасушаның өмір сүру шеңберін нақты анықтау үшін
және оның қалыпты жағдайдан патологиялық жағдайға ауытқуын анықтау кезінде жасушаның
құрылысы мен қызметін білудің маңызы өте зор. Қазір біздің қарастыратынымыз адам организмі үшін ең маңызды сұйық тін-қан.Ал болашақ дәрігер үшін қанның маңызын,құрылысын,қызметін білуі маңызды.
Слайд 4Қан туралы жалпы ұғымдар
Қан – қан тамырларының ішінде болатын ағзадағы
сұйық тін,құрамында қан плазмасы мен қанның формальды элементтері,қан пластинкалары болады.
тұрады.Плазма қанның 55-66% құраса,қалған 40-45% пішіндік элементтер құрайды.Адам ағзасынының 5-9 % қан.
Слайд 5Қанның қызметі
Тыныс алу
Трофикалық
Қорғаныс-гуморальді
Гомеозтаз
Оттекті-өкпеден
бүкіл мүшелерге,
Ал көмірқышқыл
газын
мүшелерден
өкпеге
тасымалдайды
Мүшелерді
қоректік
заттармен
қамтамасыз
етеді
Жасушалық
иммунитетке
қатысып,
жарақаттану
кезінде қанның
ұюына қатысады
Ішкі
ортаның
тұрақ-
тылығын
сақтайды
Слайд 6Қан
плазмасының
құрамында
90-93 %
су
7-10 %
құрғақ зат
6,6 -8,5%
белок
1,5-3,5 %
Органикалық және
Минералды тұздар
Қан плазмасының
негізгі белоктары
Альбумин
Глобулин
Фибриноген
Слайд 7Қанның формальды элементтері
1.Эритроциттер
2.Лимфоциттер
3.Моноцит
4.Нитрофилді лейкоцит
5.Эозинофилді лейкоцит
6.Базофильді леикоцит
7.Қан пластинкалары немесе тромбоциттер
Слайд 8Эритроцит
Эритроциттер немесе қанның қызыл түйіршік-
тері адам мен
сүқоректілерде ядролары мен органеллаларын даму барысында жоғалтқан.Сондықтан жоғарғы дифференцияланған,бөлінбейтін постжасушалық
құрылым.Қызметі тыныс алуға қатысып,оттегі мен көмірқышқыл газын тасымалдайды.Бұл қызметті атқаратын құрамында арнайы пигмент гемоглобин бар. Ол темірден тұрады.Ер адамның қанындағы эритроциттердің мөлшері 3,9-5,5*10гр/л,ал әйел адамда 3,7-4,9*10гр/л..
Слайд 10Эритроцит пішіні
дискоцит
Планоцит
Стомацит
сфероцит
эхиноцит
диск тәрізді
екі бүйірі
ішіне кіріп
орналасқан
Екі жақ беті
де тегіс
күмбез тәрізді
шар тәрізді
Тікенек
тәрізді
Слайд 11Эритроциттер 60% судан,40%құрғақ қалдықтардан 95% гемоглобин құрайды.Эритроциттердің d-7,1-7,9 мкм.Ортасының қалыңдығы
1 мкм.Мұндай эритроциттер нормациттер деп аталады.
Слайд 12Лейкоцит
Лейкоциттер немесе қанның ақ түйіршіктері.Адам қанындағы орташа саны 4-9*10л.Қорғаныс қызметін
атқарады. Барлық лейкоциттер дөңгелек пішінді. Қандағы мөлшері 3,8-9,0*10гр/л.Лейкоциттердің мөлшері адамның
жасына,тамақтануына,еңбек етуіне байлансыты өзгереді.Лейкоциттер қозғала алады.Олардың санының артуы лейкоцитоз,жоғарлауы лейкопения деп аталады.
Слайд 13Лейкоциттер түйіршіктерінің бар болуына немесе
жоқтығына айланысты
Түйіршікті немесе
гранулациттер
Түйіршіксіз немесе
агранулоциттер
Эозинофилдер
базофилдер
нейтрофилдер
лимфоциттер
моноциттер
Слайд 14Базофильді гранулациттер
Жалпы лейкоциттердің 0-1 % құрайды,d=11-12 мкм.Сегменттелген ядросы бар,цитоплазмасында жасуша
органеллаларының бәрі кездеседі.Базофильдердің астма,анафилакция,бөртпе тері ауруларында дегранулациясы байқалады.Базофильдер суйек кемігінде
түзіледі,иммунды және аллергиялық реакцияға қатысады.Түйіршіктерінің құрамында – гепарин,вазоактивті гистамин,протеазалар,энзимдер.
Слайд 15Эозинофильді гранулоциттер
Жалпы лейкоциттердің 0,5-5 %, d=12-14 мкм,ядросы 2 сегметтен тұрады.Цитоплазмасында
гольджи аппараты.митохондрия бар.Гистаминннің метобализміне қатысып,оның қандағы мөлшерін төмендетеді.Ең негізгі қызметі
антипаразиттік ішек құрттары пайда болғанда саны көбейіп құрттардың жұмыртқаларын жояды.Цитоплазмасындағы түйіршіктері-азурофильді және эозинофильді болып бөлінеді.
Слайд 16Нейтрофил құрылысы
Нейтрофилдер дөңгелек пішінді,қандағы мөлшері лейкоциттердің 65-75% құрайды.Бұл жасушаның цитоплазмасында
өте ұсақ шаң тәрізді негізгі де,қышқыл да бояулармен боялатын түйіршікткрі
болады.Түйіршіктері цитоплазманың шеткері аймағында болмайды.Бұл аймақ нейтрофилдің қозғалуына қатысады.
Слайд 17Нейтрофилдерді жасына,
ядроның пішініне байланысты :
ядросы
сегменттелген
ядросы таяқша
тәрізді
жас түрі
60-65%
0-0,5%
3-5%
Слайд 18Ядросы сегменттелген
1.Сегментті ядролы нейтрофил.
2.Жыныс хроматині.
Ядросы сегменттелген нейтрофилдердің мөлшерінің
артуы лейкоцитарлық формуланың оңға ойысуы.Ол қабыну кезінде байқалады.
Слайд 19Таяқша ядролы нейтрофил
Жас және ядросы таяқша нейтрофилдердің мөлшерінің артуы лейкоцитарлық
формуланың солға ойысуы.Ол қансыраған кезде байқалады
Слайд 20Тромбоцит
1.Тромбоциттер 2.Таяқша ядролы
нейтрофил
Тромбоциттер қызыл жілік майында орналасқан мегокариоциттердің цитоплазмасының үзіндісі.Олар 5-8 күн
омір сүреді.Қан ұю жүйесіне кіеді.Әрбір тромбоциттер гиаломерлерден және грануламерлерден тұрады.
Слайд 21Тромбоцит түрлері
Базофилдігиаломерлі-бірнеше
азурафилді түйіршікті жас түрі
Жетілген аз оксифилді,гиаломері бар
Қартайған күңгірт
көк күлгін
түйіршікті түрі
Дегенеративті (бұзыла бастаған)
Гиганттық (тітіркенген)
Слайд 22Лимфоциттер
Жалпы лейкоциттердің - 20-30 % құрайды.Көлеміне байланысты 3 топқа бөлінеді.1.Кіші
2.Орташа 3.Ірі
Кіші лимфоциттердің құрамында Везикулалар,лизосомалар,бос рибосомалар,полисомалар,Гольджи аппараты болады.Бұлар ашық және
күңгірт болып жіктеледі.
Слайд 23Орташа-жалпы лимфоциттердің 10-12 % құрайды,ядросы дөңгелек,бұршақ тәрізіді.Ядродағы хроматин сирек орналасқан,ядрошығы
жақсы көрінеді.Құрамында жасушаларға тән органеллалардың бәрі бар.
Ірі лейкоциттер жаңа туған
сәбимен жас балалардың қанында кездеседі.Ересек адамда болмайды.
Слайд 24Моноциттер
Басқа лейкоциттерге қарағанда ірілеу d=9-12 мкм.Жалпы лейкоциттердің 6-8 % құрайды.Ядросының
пішіні әртүрлі.Ядросында гетерохроматиндер бар.Ядрошығы 1-еу.Қан ағымы 36 сағаттан 104 сағатқа
дейін.Цитоплазмасында базофильді түйіршікті лизосомалар бар.
Слайд 25Эмбриональдық қан түзілу
Канның тін немесе ұлпа ретінде дамуы ұрықта алғашқы
кезде сарыуыз қапшығының қабырғасында,сосын бауырда,сүйектің кызыл кемігінде және лимфоидты мүшелерде:тимуста,көк
бауырда,лимфа түйіндерінде өтеді.
Слайд 26Ұрық
Эмбриобласт
Ұрықтан тыс мезенхима
Эктодерма
Мезодерма
Бауыр
Гемопоэз 6аптадан
басталады
БК 2- генерациясы
Сары уыз қапшығы,харион
Және сабақшаның
мезенхи
Масы гемопаэз 9-тәуліктен
9 аптаға дейін жүреді.
Бағаналық клеткалардың
/БК/1-генерациясы
БК
сары уыз және аллантоис веналары
арқылы көшіп орын
алмастытады
Сүйек кемігі
Гемопоэз 10-апта
Дан басталады
БК 3-генерациясы
Тимус
Гемопоэз 10-апта
Дан басталады
Лимфа түйіндері
Гемопоэз 10-апта
дан басталады
Көк бауыр
Гемопоэз 12 апта
дан басталады
Бағаналық жасушалардың нәрестенің тамырлары арқылы орын ауыстыруы
Слайд 27Постэмбриональді гемопаэз
Постэмбриональді гемопаэз қан жасушаларының физиологиялық регенерациясы,яғни қан жасушаларының өзінің
орынын-өзі толтыру процесі болып табылады.
Слайд 28Постэмбриональдық қан түзілу үлгісі
Бағаналық жасуша
Лимфопаэздің
жалпы
ізашар жасушасы
Миелопаэздің
жалпы
ізашар жасушасы
ТҚБ-МГЦЭ/
Т-лимфоциттердің
ізашар- жасушусы
/пре-Т/
В-лимфоциттердің
Ізашар-жасушасы
/пре-В/
Т-лимфрбласт
Т-пролимфоцит
Пронормоцит
Т-лимфоцит
Т-Иммунобласт
Активтенген
Т-лимфоцит
В-лимфобласт
В-пролимфоцит
Промега
В-лимфоцит
В-Иммунобласт
Плазмобласт
Плазмоцит
Проплазмоцит
Б-ГМ
ТҚБ-Г
ТҚБ-МГЦЭ
ТҚБ-М
ТҚБ-Б
ТҚБ-ЭО
ТҚБ-Г
ТҚБ-Э
ТҚБ-МГЦ
Моно-
бласт
Базо-
фильді
миело
бласт
Эозоно
Фильді
миело
бласт
Нейтро
Фильді
Миело
бласт
Эритро
бласт
Мекакарио
бласт
промиелоцитттр
кариоцит
промонобласт
миелоциттер
метамиелоциттер
таяқша ядролы
Мекакарио
цит
Базафильді
нормоцит
Фильді нор
моцит
Оксифильді
нормобласт
Ретикуло
цит
Эритроцит
Тромбоцит
/ТҚБ/
Нейтро
фил
Эозино
фил
Базо
фил
.Макрофагтар
Моноцит
Слайд 29Ересек организмдегі қанның түзілуі
Жоғарғы сатыдағы омыртқалылардың ересек организмдерінде қанның түзілуі
түрлі органдарында жүреді.Эритроциттердің,лейкоциттердің бір бөлігінің түзілуі жіліктердің эпифизінде,төс пен бас
қанқасының сүйектерінде жүреді.Сонымен бірге лимфоциттер көк бауырда,лимфа түйіндерінде,тимуста,Пейер түйінінде,баданшалар мен аппендиксте түзіледі.
Слайд 30Ересек организмдегі қанның түзілуі
1.Алғашқы гипотезалық клетка
2.Гемоцитоласт
3.Промиелоцит
4.Нейтрофилдік миелоцит
5.Жас нейтрофил
6.Таяқша ядролы нейтрофил
7.Сегментті
ядролы нейтрофил
8.Эозинофильді миелоцит
9.Жас эозинофил
10.Таяқша ядролы эозинофил
11.Сегментті ядролы эозинофил
12.Базофильді миелоцит
13.Жас базофил
14.Таяқша
ядролы базлфил15.Сегмент ядролы базофил
16.Базофильді эритробласт
17.Полихроматофильді эритробласт
18.Нормобласт
19.Ретикулоцит
20.Эритоцит
21-23.кіші.орташа,үлкен лимфоциттер
24.Моноцит
25.Мегакариобласт
26.Мегакариоцит
27.Қан пластинкалары
Слайд 31Гемопоэз
Қанның түзілу процесі,немесе гемопоэз дегеніміз қан клеткаларының дамуы.Қан клеткаларын түзетін
ұлпаны гемопоэздік ұлпа дейді.Гемопаэздік ұлпаның 2 түрін ажырытады:
Миелиндік
Лимфалық
Эритрциттерді,түйіршікті лейкоциттер мен қан пластинкасын түзуші сүйек майының ұлпасын миелиндік деп атайды.Лимфоциттерге бай ұлпаларды-тимус,лимфалық түйіндерді біріктіріп лимфалық ұлпа деп атаған
Слайд 32Қан жасушаларының жасқа байланысты өзгеруі
Жаңа туған нәрестелердің алғашқы сағаттарында қанында
эритроциттердің саны 6,0-7,0*10.Кейін10-14 тәуліктерде бұл көрсеткіш ересектердікіне жетеді.Ал 3-6 айлық
нәрестеде эритроцит саны қайтадан азаяды.Ал жаңа туған нәрестеде лейкоцит саны 10,0-30,0,екі аптадан кейін 9,0-15,0 жетеді.
Слайд 33Пайдаланылған әдебиеттер:
Афанасьев Ю.И., Юрина Н.А. “Гистология” Москва 1989
Данилов И.А. “Гистологи”
Москва 2003
Лекциялар жинағы.
Гистология, цитология және эмбриология. Мушкамбаров, Кузнецов С.Л.
Цитология,эмбриология,гистология Ж.О.Аяпова
2007 Алматы
