Слайд 1Тақырыбы:Адамның репродуктивті функциясына кедергілердің этикалық проблемасы.Табиғи және жасанды отбасын құру.Жасанды
түсік.
Орындаған :Бисалиев Н.Р
Группа: 407
Тексерген:Абдикадирова И.Т
Ақтөбе 2019
Слайд 2Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Жанұя жоспарлау.Жасанды түсік
Түрлері
Жасанды түсік жасауға көрсеткіштер және қарсы
көрсеткіштер
Қорытынды
Слайд 3“Жанұяны жоспарлау” (ЖЖ) – бұл ерлі-зайыптылардың және индивидуумдардың ерікті және
аса жауапкершілік сезіммен баланың туылатын уақыты мен саны туралы сұрақтарды
шешуі және барлық диапазондағы қауіпсіз және эффективті әдістерді қолдана отырып, саналы түрде таңдау жасауға жол беретін ақпараттарды алу мүмкіндігінің болуы.
Слайд 4Жанұяны жоспарлау қалаулы балалардың туылуына бағытталған
Бізге белгілі, ЖЖ өзіне туылуды
ерікті түрде реттеу принциптерін енгізеді. Өкінішке орай, қазіргі таңда туылуды
реттеудің бірден бір әдісі, әйел мен болашақ ұрпақтың денсаулығына орны толмас зиян алып келетін “жасанды түсік” жасату болып табылады.
Слайд 5Жанұяны жоспарлау қалаулы балалардың туылуына бағытталған
Бізге белгілі, ЖЖ өзіне туылуды
ерікті түрде реттеу принциптерін енгізеді. Өкінішке орай, қазіргі таңда туылуды
реттеудің бірден бір әдісі, әйел мен болашақ ұрпақтың денсаулығына орны толмас зиян алып келетін “жасанды түсік” жасату болып табылады.
Слайд 6Қазақстан Республикасындағы түсіктер
2003ж - 127 180
2004ж - 129
495
2005ж - 129 …
2006ж – 134 …
Аймақ
бойынша 2005ж
Алматы қ. (17487) (2006г – 20 000 жуық)
Астана қ. (8113) (2006 г – 10 000 жуық)
Шығыс Қазақстан (17129)
Қарағанды обл (15997) (2006г – 13 565)
Ақмола обл. (11276)
Қостанай обл. (8794)
ОҚО (6963)
Жамбыл обл. (6422)
Слайд 7Контрацепция - жанұяны жоспарлаудың негізгі әдісі
Контраце́пция (contraceptio —ұрықтануға қарсы) — жүктіліктің
алдын алу.
Слайд 8Контрацепция
Экономикасы дамыған елдерде, әсіресе батыста 70%-ға дейін ерлі-зйыптылар контрацепт қолданады.
Дамыған елдердің 400 млн-ға жуық әйелдер орынсыз жүкті болып қалудың
алдын алу үшін әртүрлі әдістегі контрацепт қолданады. 30 жылдың ішінде жанұяны жоспарлау ұйымы 400 млн-ға жуық бала туудың алдын алуда.
Қазақстанда ерлі-зайыптыларды орташа есеппен, экономикасы дамыған елдермен салыстырғанда контрацепция қолдануы төмендеу, бірақ статистика бойынша бұған себеп жоқ. Статистикалық қажеттілік бойынша бізде жатыр ішілік спираль және гормональды контрацепция қолданады.
2000 жылдан бұлшықетішілік спираль бар 17% фертильді жастағы әйел адамдар және 7,5% гармональды контрацепцияны қолданады. 1990 жылмен салыстырғанда бұлшықетішілік контрацепі бар әйел адамдар саны өзгермесе, гармональды контрацептер қолданатындар 4,5 есе жиілегенін ескерген жөн.
Слайд 9Түсікті қазіргі заманғы контрацепция әдістерімен ауыстыру
- репродуктивті денсаулықты сақтаудың,
ана мен бала өлімін азайтудың бірден бір жолы!
Міндеттері:
Ақпараттандыруды жоғарылату
Қол жетімділігін
жоғарылату
Дұрыс қолдануды жоғарылату
Контрацепция әдістерін аса сақтықпен қолдануды жоғарылату
Слайд 10Аборт (abortus) – бұл жүктіліктің 22 аптасына дейінгі уақытта жүктілікті
үзу.
Аборттың түрлері:
Өздігінен болатын (түсік)
Жасанды –медициналық (хирургиялық жолмен немесе басқа араласулардың
әсерімен)
Слайд 11Жасанды түсік (аборт) -бұл хирургиялық немесе медикаментозды түрде жүктілікті 22
аптаға дейінгі тоқтату.
Жасанды түсік әйелдің қалауы бойынша және дәрігердің
қатысуымен, барлық асептика және антисептика әдістері сақтала отырып, қарсы көрсетілімдерді ескере отырып жасалады.
Слайд 12Әйел қалауы бойынша жүктілікті 12 аптаға дейінгі аралықта үзу жасанды
ерте түсік деп, ал 13-22 аптаға дейінгі аралықты жасанды кеш
түсік дейді.
12 аптага дейінгі түсік әйелдің қалауы бойынша жүргізіледі. Ал одан кеш мерзімдегі жүктіліктер көрсеткіштер бойынша:
Медициналық ( әйел денсаулығына қауіпті, нәрестенің даму ақаулықтарына байланысты)
Әлеуметтік жағдайына (күйеуі жоқ немесе 1 - 2 топ мүгедек, көпбалалы, тұрғын үйі жоқ, жұмыссыздық, зорланған жағдайда)
Слайд 13Жасанды түсік арасында қазіргі кезде кеңінен қолданылатыны:
Хирургиялық аборт
Ерте мерзімдегі мини
– аборттар
Медикаментозды аборт.
Слайд 14Бұл наркоздың көмегімен ең көп қолданылатын 12 аптага дейінгі мерзімде
жүктілікті үзу. Операциялық жүктілікті үзу стационарлық жағдайда жүргізіледі. Хирургиялық абортта
дәрігер жатыр мойнын ашып,өткір кюреткамен ұрықты қырып алып тастайды.
Операциялық аборттан кейін инфицирлену және басқа да қауіпті факторлар, жүктіліктің мерзімі ұлғайған сайын жоғары болады. Аборттың бұл түрі өте жарақаттылығы жоғары және қауіпті. Сол себепті кеш мерзімді түсіктер тек көрсеткіштерге бойынша, әсіресе медициналық көрсеткіштерге байланысты жүргізіледі. Алдын ала тексеру кезінде дәрігер аборт жасауға болатынын және қаншалықты қауіпті екендігін анықтайды.
Слайд 16Мини-аборт (вакуум-аспирация)
Мини - аборт – бұл ұрық диаметрі вакуум-аспираторға енетін,
тек ерте мерзімдегі жүктілікті үзу (5-6 аптаға дейін). Вакуумды жүктілікті
үзу кезінде дәрігер жатыр ішіне зондты енгізіп, кері қысыммен әсер етеді. Ұрық қысымның әсерінен жатыр қабырғасынан сылынып, жатыр қуысынан шығады.
Вакуум-аспирация әдісімен жасалатын түсік кезінде жатыр мойнын ашуды қажет етпейді және қаупі де аз. Мини – аборт жалпы наркозсыз жүргізіледі, тек жергілікті жансыздандырылады. Операция дайындыққы кететін уақытты есептемегенде 1,5 - 2 минутқа созылады. Аборттан кейінгі реабилитация да тез жүреді: 2-3 сағаттан кейін әйіел күнделікті өмірін жалғастыра береді.
Слайд 17Медикаментозды аборт (фармакологиялық)
Медикаментозды аборт – бұл арнайы дәрілік препараттар көмегімен
ерте мерзімді жүктілікті үзу. Медикаменттерді қолдану эффективті, ішке енетін инфекциялар
болмайды, вирусты гепатитпен жұқтырылмауы, жатыр қалпына келу уақыты да аз. Бұл хирургиялық араласу болмағандықтан анестезияны қажет етпейді. Медикоментозды аборт 7 аптаға дейінгі мерзімдегі жүктілікті үзуге арналған.
Бұл мақсатта арнайы препараттар – мифепрекс немесе мифепристон қолданылады. Препараттар жүктілік гормоны прогестеронға қарсы жатырға әсер етіп, жүктілікті үзуге әкеледі. Медикаментозды аборт алдында жүктілік бар екенін: экспресс-тест, УДЗ (вагинальді датчик арқылы), ХГЧ қан анализін анықтау керек. Сонымен қатар жүктілік жатырдан тыс емес екенін анықтау керек. Арнайы тексерулерден кейін әйелдің медикаментозды абортқа келісімі керек.
Слайд 18Медикаментозды аборт бірнеше этаппен жүргізіледі:
Әйелге қажетті мөлшердегі негізгі препарат беріледі.
Іштегі ауру сезімі және қанды бөліністер 36 - 48 сағаттан
кейін білінеді.
Осыдан кейін сақтап тұрушы препарат қабылданады (екінші этап). Бірақ әйел 7-14 күннен кейін ұрық қалдықтары қалмағанын анықтау үшін, әйел қосымша тексерілуі керек.
Соңғы тексерілу кезінде жіктіліктің үзілгені анықталады.
Осыдан кейін жіктіліктің алдын алу үшін контрацепциялық заттарды қолдану ұсынылады
Слайд 19Қорытынды
Жасанды түсіктен кейінгі асқынулар:
Жүктілікті ерте және кеш кездерінде үзу
келесідей өте қауіпті асқынуларға алып келеді:
Құрсақ ішлік қан кету.
Бұл жатырдың тесілуімен (перфорациясы), кейде жатыр қан тамырларының зақымдалуымен түсіндіріледі.
Жатырдан қан кету;
Кіші жамбас ағзаларының қабыну аурулары;
Етеккір цилінің бұзылуы;
Бедеулік
Слайд 20Қолданылған әдебиеттер:
http://www.mymummy.ru/
Г.М. Севельева “Акушерство” Москва – 2000
pharmabort.ru/
http://kazmedic.kz/