Разделы презентаций
- Разное
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Тістердің анатомиясы, қатты тіндерінің гистологиялық құрылымы. Тістердің
Содержание
- 1. Тістердің анатомиясы, қатты тіндерінің гистологиялық құрылымы. Тістердің
- 2. Адамның тістері өмірінде бір-ақ
- 3. Слайд 3
- 4. Сүт және тұрақты тістердің мынандай бөліктерін
- 5. Тістер сауыттарының бірнеше беті бар: алдыңғы тістердің
- 6. Ерін және тіл (немесе таңдай) жақ беттерінің
- 7. Азу тістердің беттерді : ұрт жақ, тіл
- 8. Әрбір тісте жақ сүйегінің оң
- 9. ұрт немесе ерін жақ бетінің дөңестеу
- 10. Алдыңғы тістердің медиальды (алдыңғы) беті тістеу қырымен
- 11. күрек және сүйір тістердің түбірлері тістердің
- 12. Слайд 12
- 13. Рентген сәулелерінің жолындағы тығыз тіндер сәулені өткізбей
- 14. Жұмсақ тіндерден рентген сәулелері өтіп кетеді де
- 15. - кіреуке (эмаль)- дентин- цементТістің қатты тіндерінің гистологиялық құрылымы
- 16. Тістің сауытын жауып тұрады да дентин мен
- 17. Кіреукенің тіс сауыты бетіндегі қылыңдығы әртүрлі, тістердің
- 18. Тіс кіреукесі өте жоғары минералданған қатты тін
- 19. Фосфорлы қышқылды кальцийКөмір қышқылды кальцийФторлы кальцийФосфорлы қышқылды
- 20. Кіреукенің минеральды негізі болып аппатит кристалдары келеді:
- 21. Кіреукеде клеткалар жоқ, зақымдалған кіреуке қайта қалпына
- 22. Кіреуке кіреуке призмалардан және призмаарлық заттардан
- 23. Кіреуке призмалары тығыз орналасқан кристаллдардан тұрады. Кіреуке
- 24. Көлденең кесіндісінде кіреуке призмаларының пішіні сопақша, полигональды
- 25. Кіреукеде тангенциальды бағытта орналасқан Ретциус жолақтарын анықтауға
- 26. Слайд 26
- 27. Кіреуке призмалары арасында органикалық заттар кіреуке шоғыры
- 28. Дентиннің құрамына сүйек сияқты 70-72% кальций тұздары
- 29. Дентиннің құрылымдық бірлігі болып дентин өзекшелері (түтікшелері)
- 30. Дентиннің ұлпаға қараған ішкі бетінде жұқа минералданбаған
- 31. Дентинді бөледі:Біріншілік дентин – тіс даму кезінде
- 32. Тіс түбірін жауып тұрады, сүйекке ұқсас тін.
- 33. Цементтің екі түрін ажыратады: клеткасыз және клеткалы.
- 34. Ол көп тінді құрылым, тіс қуысында орналасқан.
- 35. Ұлпада клеткалы, талшықты құрылымдар бар және негізгі
- 36. Периодонт тіс цементінің және альвеоланың арасында орналасқан
- 37. Слайд 37
- 38. Скачать презентанцию
Адамның тістері өмірінде бір-ақ рет ауысады. Ауысатын тістерді уақытша немесе сүт тістері деп атайды. Бес-алты жастан бастап тұрақты тістер шыға бастайды да 13 жаста сүт тістері толығымен тұрақты
Слайды и текст этой презентации
Слайд 1Дайындаған:
Доцент Сағатбаева А.Д.
Тістердің анатомиясы,
қатты тіндерінің гистологиялық құрылымы. Тістердің рентгенанатомиясы.
Слайд 2 Адамның тістері өмірінде бір-ақ рет ауысады. Ауысатын
тістерді уақытша немесе сүт тістері деп атайды. Бес-алты жастан бастап
тұрақты тістер шыға бастайды да 13 жаста сүт тістері толығымен тұрақты тістермен алмасады да тұрақты тістем қалыптасады. Тұрақты тістем қатарында 32 тіс болады.
Слайд 4 Сүт және тұрақты тістердің мынандай бөліктерін ажыратады: тіс сауыты,
мойны және түбірі. Әрбір тістің ішінде қуысы бар (полость зуба),
екі бөліктен тұрады: сауыт қуысы және түбір бөлігі немесе түбір өзегі (корневой канал), түбір ұшында түбірұшы тесігімен аяқталады.
Слайд 5Тістер сауыттарының бірнеше беті бар: алдыңғы тістердің беттері ерін жақ,
тіл немесе таңдай жақ, медиальды жақ және дистальды жақ.
Слайд 6Ерін және тіл (немесе таңдай) жақ беттерінің қиылысуынан пайда болған
түзу аймағы кесу (немесе тістеу) қыры деп аталады.
Слайд 7Азу тістердің беттерді : ұрт жақ, тіл немесе таңдай жақ,
медиальды жақ, дистальды жақ және шайнау беті.
Слайд 8 Әрбір тісте жақ сүйегінің оң жағына, сол жағына
жататындығын анықтайтын айрықша белгілері бар. Оларды ажырату белгілері деп атайды:
Слайд 9 ұрт немесе ерін жақ бетінің дөңестеу аймағы медиальды (алдыңғы)
бөлігінде орналасқан.
1) тіс сауытының дөңестік белгісі (признак кривизны коронки)
Слайд 10Алдыңғы тістердің медиальды (алдыңғы) беті тістеу қырымен өткірлеу бұрыш жасап
қосылады, ал дистальды жақ беті доғалдау бұрыш жасап қосылады.
2)
Тіс сауытының бұрыш белгісі (признак угла коронки). 
Слайд 11 күрек және сүйір тістердің түбірлері тістердің тік осінен артқа
және дистальды бағытта ауытқыған, кіші жіне үлкен азу тістердің түбірлері
артқа қарай немесе өздері тұратын жаққа қарай ауытқыған.3) Түбір белгісі (признак отклонения корня)
Слайд 12 Тістердің
рентгенанатомиясы
Тістердің рентгенанатомиясы рентгенографиялық зерттеу негізінде алынады. Зерттеу
әдісі әртүрлі тығыздықты тіндердің рентген сәулесін өткізуі және өткізбеу қасиеттеріне негізделген. 
Слайд 13Рентген сәулелерінің жолындағы тығыз тіндер сәулені өткізбей жұтып қояды. Сондықтан
сәулелер рентгенпленкаға (рентгенжарғаққа) жетпейді де тіннің суреті (негатив) ақшыл-жарық құрылым
немесе көлеңке түрінде түседі.
Слайд 14Жұмсақ тіндерден рентген сәулелері өтіп кетеді де олардан қараңғы құрылым
немесе көлеңке береді, дентин мен цемент тығыздығы аз ақ көлеңке
береді. Тіс қуысы сауыт ортасындағы тығыздығы аздау көлеңкенің контуры (шекарасы) арқылы анықталады.
Слайд 16Тістің сауытын жауып тұрады да дентин мен ұлпаны сыртқы тітіркендіргіштердің
әсерінен қорғайды.
Тіс кіреукесі өте жоғары минералданған ең қатты тін
(қаттылығын жұмсақ болатпен салыстыруға болады). Бірақ өте сынғыш.
Кіреуке (эмаль)
Слайд 17Кіреукенің тіс сауыты бетіндегі қылыңдығы әртүрлі, тістердің шайнау төмпешіктеріндегі кіреукенің
қалыңдығы – 2,3-3,5 мм. Шайнау төмпешіктерінен басқа аймақтардағы кіреукенің қалыңдығы
1,5-1,7 мм. Мойын бөлігінде кіреукенің қалыңдығы 0,01мм.
Слайд 18Тіс кіреукесі өте жоғары минералданған қатты тін -
95% минералды
заттар,
1,2% -органикалық заттар,
кристаллдармен және органикалық компоненттермен байланысқан және
бос су - 3,8 %. 
Слайд 19Фосфорлы қышқылды кальций
Көмір қышқылды кальций
Фторлы кальций
Фосфорлы қышқылды магний
20 микроэлементтер (фтор,
қалайы (олово), темір (железо), мырыш және т.б.).
Кіреукенің минералды компоненттері:
Слайд 20Кіреукенің минеральды негізі болып аппатит кристалдары келеді:
1) Гидроксиапатит –
75%
2) Карбонатапатит - 6 %
3) Фторапатит – 4 %
4)
ХлорапатитКіреукенің минеральды заттары
Слайд 21Кіреукеде клеткалар жоқ, зақымдалған кіреуке қайта қалпына келмейді, регенерация қабілеті
жоқ.
Бірақта кіреукенің екі жаққа да өткізгіштік қасиеті бар және
зат алмасу процесстер өтеді (көбінесе дентин, ұлпадан және сырттан, сілекейден иондар өтеді ). Иондардың кіреукеге енуін реминерализация деп атайды, кіреукеден шыққанды – деминерализация деп атайды. 
Слайд 22 Кіреуке кіреуке призмалардан және призмаарлық заттардан құралады. Олар тіс
бетіне тік (перпендикулярлы) орналасқан және бағыттары түзу емес, «S» әрпіне
ұқсас иілімдер құрады және шоғыр құра орналасады. Жұқа кесілген кіреуке шлифінде призмалардың көлденең және тік кесілуіне сәйкес жарық және қараңғы жолақтар қатарласа орналасады (Шрегер жолақтары-полосы Шрегера).
Слайд 23Кіреуке призмалары тығыз орналасқан кристаллдардан тұрады.
Кіреуке призмалары бір біріне
қосылып шоғырларды құрайды (10-20 дана)
Слайд 24Көлденең кесіндісінде кіреуке призмаларының пішіні сопақша, полигональды немесе көбінесе аркатәрізді
(құлыптың кілт салатын тесігі), диаметрі 3-5 мкм.
Призмалар қатарымен орналасады,
созылған жағы төмен жақта орналасқан призмаларының бастарының арасында жатады. 
Слайд 25Кіреукеде тангенциальды бағытта орналасқан Ретциус жолақтарын анықтауға болады.Тістің көлденең кесіндісінде
олар сары немесе қоңыр түсті шеңберге ұқсап орналасады және кіреукенің
минералдану реттілігін көрсетеді.
Слайд 27Кіреуке призмалары арасында органикалық заттар кіреуке шоғыры (эмалевые пучки), кіреуке
пластинасы (эмалевые пластинки) және кіреуке ұршықтары (эмалевые веретена) түрінде кездеседі.
Слайд 28Дентиннің құрамына сүйек сияқты 70-72% кальций тұздары кіреді. Дентиннің негізгі
затын коллаген құрайды да, кальций тұздары олардың бойын қуалай шөгеді
және ұсақ шар пішіндес құрылымдар түрінде орналасады. Шарлар арасында органикалық заттардан тұратын минералданбаған кеңістік шарлараралық кеңістік (интерглобулерное пространство) деп аталады.Дентин
Слайд 29Дентиннің құрылымдық бірлігі болып дентин өзекшелері (түтікшелері) саналады. Олар жіңішке
трубкаларға ұқсас, тіс ұлпасынан кіреуке мен цементке радиальды бағытта «S»
әрпіне ұқсас иілімдер құра және тармақтана орналасады. Дентин өзекшелерінде одонтобласттардың ұзын өсінділері орналасқан. Кейде дентин өзекшелері ондағы өсінділерімен бірге кіреуке қабатына өте аяқталады және ұштары қалыңдап ұршыққа ұқсас құрылым жасай бітеді және олар кіреуке ұршықтары (эмалевые веретена) деп аталады.
Слайд 30Дентиннің ұлпаға қараған ішкі бетінде жұқа минералданбаған белдеу бар және
ол предентин деп аталады.
Дентинде коллаген талшықтары екі бағытта орналасқан.
Сыртқы қабатында радиальды бағытта Корф талшықтары (жабынды дентин), ұлпаға жақын қабатында тангенциальды бағытта Эбнер талшықтары (ұлпа маңындағы дентин).
Слайд 31Дентинді бөледі:
Біріншілік дентин – тіс даму кезінде пайда болатын дентин,
Екіншілік
дентин (орынбасушы) – адамның өмір бойы пайда болатын дентин,
Үшіншілік
дентин (орынбасушы немесе иррегулярлы) – қысқа мерзімде пайда болады, ұлпада немесе тістің қатты тіндеріндегі патологиялық үрдістерге жауап ретінде пайда болатын дентинді үшіншілік дентин деп атайды. Коллаген талшықтары мен дентин түтікшелері ретсіз орналасуымен сипатталады. 
Слайд 32Тіс түбірін жауып тұрады, сүйекке ұқсас тін. Цементтің қалың қабаты
түбірлер айырығында және ұштарында анықталады. Негізгі заты коллаген талшықтары өтетін
органикалық зат. Талшықтар әртүрлі бағытта, көбінесе радиальды бағытта орналасқан. Радиальды бағытты талшықтар периодонтқа өтіп, альвеола сүйегінде аяқталады және Шарпив талшықтары деп аталады.Цемент
Слайд 33Цементтің екі түрін ажыратады: клеткасыз және клеткалы. Клеткалы цементте цементоциттер
кездеседі, ол түбір ұшында түбір айырықтарында орналасады
Слайд 34Ол көп тінді құрылым, тіс қуысында орналасқан. Қантамырлар шоғыры мен
нерв талшықтары ұлпаға түбірұшы тесігі арқылы енеді.
Тіс ұлпасы
Слайд 35Ұлпада клеткалы, талшықты құрылымдар бар және негізгі затқа бай. Ұлпада
төрт қабатты ажыратады:
шеткей немесе одонтобластық қабат;
клеткалар аз немесе
клеткасыз Вейл қабаты;3) клеткаларға бай қабаты;
4) орталық қабат. Орталық қабатта гистиоциттер, фибробластар және плазмоциттер орналасқан.
Слайд 36Периодонт тіс цементінің және альвеоланың арасында орналасқан тығыз дәнекер тін.
Коллаген талшықтарына бай. Коллаген талшықтары тістің мойын бөлігінде көлденең, түбірдің
орта бөлігінде қиғаш, түбір ұшында радиальды және тік бағытта орналасқан. Клеткалық құрылымдары дәнекер тіндерге тән. Сонымен қатар эпителиальды клеткалар шоғыры немесе Маляссе аралшықтары (островки Маляссе) кездеседі.Периодонт
