Тыуған еремдә, туған телемдә

ҡәҙерле  нәмәне хазина  тиҙәр. Ул берәмләп, бөртөкләп йыйыла. Мәҫәлән, алтын,

көмөш – ер байлығы. Ә тел – халыҡ байлығы. Ул быуаттар буйына тупланған, халыҡты халыҡ итеп, милләт итеп туплаған.
Х.Назар

тел; үҙ телем – үҙ әйберем булған өсөн ярата күңел.

(М.Ғафури) Ил менән тел төшөнсәһе миңә бер бөтөн. Мин әсәмдең телен уның үҙенән йолҡоп алып ҡарай алмайым. Ул тел минең үҙ телем һәм ул минең иң тура ата торған ҡоралым. (Р.Ғарипов) Тел үҙенең ҡулланыу өлкәһе ниндәй булыуға ҡарамаҫтан, йәмғиәттең иң ҡиммәтле хазинаһы һанала. (Ж.Кейекбаев) Телдәрҙе күп белеү эске донъяны байыта. (Б.Рафиҡов) Телен һаҡлаған халыҡ – илен яҡлаған халыҡ. (Р.Шәғәлиев) Тел – халыҡтың йән һулышы, йәшәйеш ысулы. Тел бар икән, тел йәшәй икән – халыҡ та бар, халыҡ та йәшәй. (Ш.Анаҡ)
 

Үҙ туған теле барҙың, үҙ туған рухы бар.
Әсә телендә

кеше донъяны, донъя матурлығын белә башлай.
Уның шул телдә фекерләү ҡеүәһе,
зауығы формалаша.
Уй күрке- тел икән,тел күрке-һүҙ.
Һүҙе яғымлының үҙе лә яғымлы, теле матурҙың күңеле лә матур.
Ғ. Хөсәйенов

әсәйемде, Туған халҡымды ҙурлау. (Р.Ниғмәтуллин)

Тел аңлатмаҫ мөғжизә юҡ, Телдәр үтмәҫ ара юҡ. Шундай телем

- башҡорт теле - Тиңгә тиң - дәүләт теле. Халҡым менән бергә тыуған Меңләгән йылдар элек. Тел тамыры - ил тамыры, Телем тамыры тәрән, Гүйә нескә гөл тамыры, Уны белеү ҙә кәрәк. Яҙмышыбыҙ - тел яҙмышы, Беләм уның хаҡында. Әгәр телем йәшәй икән, Йәшәйәсәк халҡым да. Ирек Кинйәбулатов

1831 йыл — 8 октябрь 1895 йыл) — күренекле башҡорт шағиры,

мәғрифәтсе. Башҡорт шиғриәтенә тос өлөш индергән, милләттең XIX быуаттағы иң атаҡлы һүҙ оҫтаһы тип һанала.
Аҡмулла башҡорт теле үҫешендә ҙур роль уйнай, уның ижады ҡаҙаҡ һәм татар әҙәбиәттәре үҫешенә әһәмиәтле йоғонто яһай, уның исеме төркмәндәр, ҡарағалпаҡтар һәм башҡа төрки халыҡтарҙа киң билдәле була.

кәрәк! Арабыҙҙа наҙандар күп, уҡыу һирәк. Аңғыра айыуҙан Уралдағы ҡурҡҡандай,

Эй, туғандар, наҙанлыҡтан ҡурҡыу кәрәк! Илтифат ит: уҡыуҙалыр шәрафәттәр, Яһиллектән килә ятыр ҙур афәттәр. Уҡығандар күктә осор, һыуҙа йөҙөр, Юҡтыр унда әүлиәлек, кәрамәттәр. Уҡығанға был донъяла жәләл булыр, Харам тигән күп шәйҙәр хәләл булыр. Ырыҫ, дәүләт шишмәһен асам тиһәң, Ғилем-һөнәр берҙән-бер әмәл булыр. Алтыға берҙе ҡушып, һан ун булмай, Сәғәтте алға бороп, төн көн булмай. Белемлелек — арыҫландан көслө батыр, Шуға атланмай, һинең төшөң һис өн булмай.

Йыр булырлыҡ һүҙҙәр биргән
Матур телем, туған телем
Рәхмәт һиңә!