Мектепке дейінгі балаларды интеллектуалды дамыту

ақыл-ой қабілеті. Ақыл-ой сезімі адамның таным әрекетімен байланысты. Алғашында бұл термин

адам психикасының орынды ойлау функцияларын белгілесе, казіргі кезде оған барлық танымдық үрдістер кіреді. Интеллект - адамның болмысты тануының негізгі нысаны. Интеллект - ақпаратты мақсатты бағытта қайта өңдеуге, реттеуге, оқуға қабілеттіліктің күрделі жүйелерінің танымдық іс-әрекеті.

Интеллект

белсенді меңгеруге қабілеттілік. Бірқатар психологиялық тұжырымдамаларда интеллект ақыл-ой операцияларының жүйесімен

теңестірледі.

Интеллект функциялары:

және күрделі миы бар организмдердің психикалық қызметінің айрықша функциясы; ақпар

алуға, оны сақтауға, өңдеуге және беруге, жаңа білімдер қорытып шығаруға, жеткілікті негізделген шешімдер қабылдауға, алға қойылатын мақсаттарды тұжырымдап, соларға жетуге бағытталған іс-әрекеттерді қадағалауға, қоршаған ортада болатын хал-ахуалдарды дұрыс бағалауға қабілеттілік.[1]
Ақыл-ой өңдейтін хабардың аса маңызды қайнар көзі және ол қорытып шығаратын білімдерді, шешімдер мен мақсаттарды қолданудың объектісі объективтік дүние. Осы тұрғысында адамның ақыл-ой немесе интеллектілік қызметі объективті шындықты өзгертуге бағытталған қызметтің негізінде бейнелендіру болып табылады.
Қазіргі уақытта компьютерлердің кеңінен қолданылуына және "жасанды интеллекттің", яғни ЭЕМ-де бірқатар ақыл-ой жұмыстары мен операцияларын (логикалық қорытынды жасауды, диагностикаға эксперттік баға беруді, математика есептеулерді, мәтінді оқуды, бейнелерді тануды, т.б.) орындай алатын күрделі бағдарламалар жүйесінің жасалуына байланысты ақыл-ой қабілеттерін зерттеудің маңызы ерекше артып отыр.

Ақыл немесе интеллект

ойлау, сананы жетілдіру, ой-өрісінің кеңдігі т.б.
Адамгершілік бағыты: жеке тұлғаның қасиеттері:

сыйлау, мейірімділік, әділдік, т.б, адамгершілік ұстанымдар: қадір – қасиет, ұқыптылық т.б.
Әлемдік бағыт: азаматтық, партиотизм, белсенді өмірлік позиция, ұйымшылдық, адам құқықтары т.б.
Ұлттық бағыт: салт-дәстүрді, тілді, дінді, әдет-ғұрыпты құрметтеу, ұлттық сана, ұлтжандылық, елін, жерін сүю және т.б.
Саламатты өмір салты: экологиялық мәдениет, спорт, санитарлық- гигиеналық нормаларды сақтау, жағымсыз қылықтардан арылу, дене шынықтыру т.б.
Дүниетаным бағыты: ғылыми, білімділік дүниетаным, танымдық дүниені қабылдау, дүниені түсіну, әлем туралы ойлану, ой- толғаныс т.б.
«Теңіз тамшыдан құралады» дегендей, интеллектуалды, жан-жақты жетілген тұлғаларды қалыптастыру арқылы ғана біз бүкіл ұлтты интеллектуалды ұлтқа айналдыруға қол жеткіземіз.
 

Интеллектуалды тұлғаны төмендегі көрсетілген құндылықтарды бойына сіңіру арқылы қалыптастыруға болады:

Логика
Танымдылық
қызығушылық
Дүние танымының
кеңейуі

Кезеңдері

Әдістері

Қызығушылықтарын ояту Топтастыру

Ассоциация

Мағынаны ашу ( ажырату) Джик –Со
Инсерт
Ой қозғау

Толғаныс Венн диаграммасы
Кубизм
Бес жолды өлең
Ой толғау

қыры бар:
Сипаттаңыз
Салыстырыңыз
Зерттеңіз
Талдау жасаңыз
Қолданыңыз
Дәлелдеңіз
Кубик қырлары бойынша жұмыс ауызша,аралас түрде жүруі мүмкін

Белсенділіктері артады

Практикалық Қарым-қатынас іс-әрекетте болады жасауға үйренеді


Сын тұрғысынан ойлау


Құрбыларын тыңдай Ортаға шығып өз
білуге үйренеді ойларын айтуға үйренеді


Өз ойларын тұжырымдай біледі

талдау, жіктеу, жалпылау және т.б.;
Логикалық тапсырмаларды шешу іскерлігін қалыптастыру;
Қарапайым алгорикалық

мәдени ойлау дағдыларын меңгеру;
Танымдылық процестесі - қабылдау, ес, зеиін, қиялдары дамыту;
Шығармашылық қабілеттері дамыту.

Міндеттер:

көк

сары

қызыл

біркелкі
2 пішіні, түсі, көлемі жағынан әртүрлі,
ал жуанықтары бірдей

блоктар 4 сұрақ қойылады 1. қандай блоктар Екі құрсаудың ішінде? 2. Қандай блоктар

Көк құрсауда, қызыл құрсауда емес? 3. Қандай блоктар қызыл құрсауда , көк құрсауда емес? 4. Қандай блоктар Екі құрсаудың сыртында?

қарастырылады.
Монтессоридің әдісі: баланы өзін-өзі тәрбиелеуге, өздігінен білім алуға, өзін

–өзі дамытуға бағыттайды.Әдістегі бастысы-балалар мен ересектердің әлемі-мүлдем әр түрлі әлем екенін ұғыну