Слайд 21 “Б” сынып оқушысы
Бақыт Маржан
Слайд 3 Басты мақсатым
Балдың пайдасын зерттеу,
адамдардың оны қандай жағдайларда пайдаланылатынымен кеңірек танысу.
Міндеттері:
Балдың пайда болу
тарихы мен танысу;
Балдың жасалу технологиясымен танысу;
Балдың құрамын оқып-білу;
Балдың түрлерін анықтап білу;
Балдың қалай және қай жерде қолданылатынын оқып-білу.
Слайд 8
Түйебұршақ (донник)
Бірінші сортты балға жатады. Ақ немесе ашық – янтарь
түсті болып келетін хош иісі бар балдың бұл түрі глюкозаға бай. Түйебұршақ балы ішек ауруларына пайдалы.
Слайд 9Мөлдір жасыл сары түсті сұйық бал. Балдың бұл түрін әлсіздікке,
жараны қайтаруға пайдаланылады.
Шайқурай (кипрей)
Слайд 10Жақсы сортқа жатады. Сары жасыл түсті балдың бактерияға қарсы қасиеті
бар. Жөке балының тамақ ауруларына пайдасы мол. Сондайақ, тыныштандыратын, ұйқыны
жақсартатын қасиеті бар.
Жөке (липа)
Слайд 11 Бірінші сортты балға жатады. Сары қоңыр немесе алтын
түсті балды шабындықтағы түрлі гүлдерден алады. Бұл бал арқылы тыныс
алу, жүйке, жүрек және ас қорыту жүйесін емдеуге болады
Шабындық (луговой)
Слайд 12Ақ түсті болады. Жоғары сортқа жататын балдың бұл түрі суық
тигенде тұмаудың алдын алу үшін пайдаланылады.
Таңқурай (малина)
Слайд 13Қою қызыл немесе қоңыр түсті болады. Жоғары сортқа жататын бұл
балдың ерекше иісі бар. Қарақұмық балы темірге, магний, мысқа бай
болғандықтан, түрлі қан ауруларын емдеуге пайдаланылады. Жүйке жүйесіне де қарақұмық балы бірден-бір ем. Сондай-ақ, тері ауруларын да балдың осы түрімен емдеуге болады.
Қарақұмық (гречишный)
Слайд 15- асқазанда тез қорытылуы. Балдың құрамында глюкозаға, фруктозаға айналатын көмірсу
молекулаларының түрлері болады. Олар бауыр мен бүйректің жақсы жұмыс атқаруына
көмектеседі.
- каллориясы төмен болғанымен, көп энергия беретіндігі. Бұл жерде айта кететін жайт, егер бір ыдыстағы бал мен келесі ыдыстағы қанттың құрамын салыстырсақ, балдың 40% мөлшерде төменірек нәрлілік беретінін көреміз. Бірақ мұңда таңғаларлығы, адам ағзасына бал қуат-күш бергенімен, дене салмағын көбейтпейді екен;
- ағзаға тез сіңірілуі; Балды қабылдаған адам миының жұмыс істеу қабілеті жақсарады, дененің қан айналымы дұрыс болуы үшін, керекті қуатты беріп тұрады. Сонымен бірге, қанды тазартады, әртүрлі қан-тамыр ауруларынан сақтайды, жүрекке оң әсер береді;
бактерияға қарсы сипаты. Белгілі мөлшерде суға араластырылған күйінде қабылданған бал түрлері, антибактериялық сипатқа ие болады. Ғалымдар жаңа туылған араларға аналары таза бал бермей, оны сумен араластырып беретінін анықтаған.
– иммунитеттің күшеюіне себеп болып, мешелдік, алапес ауруларының алдын алады.
Слайд 162.3. Балдың құрамы
Ара балының химиялық құрамы шырын жинаған
өсімдіктердің түріне, ол өскен топыраққа, сол жердің ауа-райының жағдайына және
балдың түрлеріне тығыз байланысты.Гүл балының құрамында 12-13 пайыз су, 0,4 пайыз белок, 0,3 пайыз күл, көмір сутегі, глюкоза, жүзім қанты, сахороза, мальтоза, т.б. бар. Және де В3, В5, А, С, Н, Е, К дәрумендері, минералды тұздар, ферменттер, сон-дай-ақ, химиялық элементтер (калий, кальций, фосфор, хлор, күкірт, натрий, темір, марганец, мыс, т.б.) кездеседі.
Слайд 17
Бал аралары өте еңбекқор
жәндік. Бал жинауда жыл мезгілі, ауа райы, ара ұясының күйі,
өсімдік түрі және оның омартаға қашықтығы, шірненің бөліну дәрежесі маңызды рөл атқарады. Бал арасы балға қажетті гүл шірнесі мен тозаңын жинау үшін тынбастан гүлден гүлге қонады.
Балды жинау
Слайд 18Олар ұясын алты бұрышты геометриялық пішінде жасайды. Математиктердің есептеуінше, бал
ұяшығын алты бұрышты етіп жасауда үлкен тиімділік бар екен. Алты
бұрышты ұяға материал өте аз жұмсалып, балдың сыйымдылығы мейлінше артатын көрінеді.