Жоба ж?мысы Бастауыш сынып о?ушыларыны? шы?армашылы?ын дамытуда?ы математикалы? ж?мба?тар, (си?ырлы фигуралар ж?не ?ызы?ты ?оршаулар) логикалы? ой ?орытулар

және қызықты қоршаулар) логикалық ой қорытулар
Орындаған;Туечиева Ажар

тапсырмалардың (математикалық жұмбақтар,
(сиқырлы фигуралар, қызықты қоршаулар) маңызын және логикалық

ойлау қабілеттерін арттыру

білуге бейімдеу, олардың логикалық ойлауын, байқағыштық қабілетін дамыту;
Оқушыларды салыстыру операциясы

негізінде тиісті қорытынды жасай білуге үйрету;
Есептердің   шығару жолын        өздігінен таба білу, тапқырлыққа, қиындықты жеңе білуге, өзіне және өзінің маңайындағыларға сын көзбен қарауға , өз жұмысына шығармашылық тұрғыдан қарауына, жаңашылдықты қабылдауға тәрбиелеу

негізінде қорытынды жасауды үйренеді.
3. Өздігінен есеп шығаруды үйренеді, қиындықты жеңе

білуге тәрбиеленеді.

және көз жеткіліксіз қиырларына апаратын кең
жол мектеп берген математикалық

білімдер
арқылы өтеді.
Маркушевич А.И.
«Ғылым математиканы пайдалану арқылы жетіледі» деп Карл Гаусс айтқандай, математика пәнінің ғылымға қосар үлесі өте зор. Мектепте оқытылатын барлық пәндердің математикамен тығыз байланысты екенін бәріміз де білеміз. Ал мектеп бағдарламасы анықтайтын математикалық білімін, іскерлік пен машықтың барлық жүйесін оқушылардың терең және саналы меңгеруін қамтамасыз ету; математикалық тілді меңгеруге үйрету; оқушылардың нәрселер мен құбылыстардың арасындағы қатынастарды өздігінен орнату, іскерліктерін шыңдау, стандарт емес есептерді шығаруға, проблемалық ахуалдарға бағдарлануды үйрету, оқушылардың нақтылы шындықты математикалық әдістермен меңгеруіне көмектесу екенін ескерер болсақ, онда оқушыларды логикалық ойлауға үйрету маңызды мәселе.

қоршаулар
сиқырлы
фигуралар
геометриялық
басқатырғы
геометриялық
басқатырғы

қолданылмайды

Логикалық есептер
өзінше

талдау жасауды
қажетсінеді

тапқырлықты
талап етеді

түсіндірілуі жеңіл,
тұжырымдалуы қысқа

оқушылардың жас
ерекшелігі ескеріледі

математикалық
инициативасын арттырады

мәліметтер, ізделетін шамаларды салыстырады

математикалық сөйлем
түрінде өрнектеуді, табылған нәтижелерді
бақылайды, зерттейді

есептің қарапайым
моделін жасайды,
мәліметтерін синтездеуді,
график, кестені сызуды үйренеді

- Асқар мен Мұраттың кыздары. Айжан Асқардың кызынан үш жас

кіші болса, бұлардың әрқайсысының әкелерінің аты кім?
Жауабы: Айжан - Мұраттың қызы. Маржан - Асқардың қызы.
Сиқырлы фигуралар оқушының геометриялық фигуралар туралы түсініктерін кеңейтуге, байқағыштыққа, танымдық қабілеттерін арттыруға, тиімді іс- әрекеттер орындауға машықтандырады.
Мысалы, математикалық жұмбақтар, сөзжұмбақтар, ребустар










1. Қосудың компоненті
2. 37 – 27 өрнегінің мәні
3. Амал
4. Үш ондық

о

о

о

о

өзіндік ерекшеліктерін ажырата білуге төселдіреді.
Мысалы, қарындаштың ұшын көтермей, үш

кесінді жүргізу арқылы үш шаршыны алты
үшбұрышқа бөлу керек.


1














М

терминдер енеді. Жұмбақтар өлең-ұйқас түрінде де, ребустар, викториналар түрінде де

келтіріледі, салыстыру, теңеу, сипаттау арқылы ұғымның қасиеттерін ажыратуға тәрбиелейді. Оқушы қиялының дамуына елеулі әсер етеді.
Мысалы, Жиырма төрт батыр,
Бірін – бірі жеп жатыр.
(Шешуі: дойбы)

М , 7 , Р

Мақсаты: салыстыру операциясы негізінде фигураны құрайтын үшбұрыштар саны қалай өзгеретінін

анықтау
Сабақтың түрі  дамытушылық
Сабақтың көрнекілігі: тактаға ілінетін суреттер. кестелер
Сабақтың барысы. I. Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылардың назарын сабаққа аудару
II. Негізгі бөлім. 1. Оқушыларға тапсырма бойынша қажетті заттар таратылып беріледі.Әр оқушы көрнекі құралдарын алып, шығармашылық, логикалық, ізденіс  жұмыстарын орындауға тиіс. Сабақ барысында оқушылардың геометриялық фигура туралы түсініктері кеңейеді, салыстырады, тиісті қорытынды жасайды

Алдымен суреттегі сол жақта бірінші орналасқан фигура жеке қарастырылады. Ол

үшін қалған фигураларды қағазбен жауып қою ұсынылады. Оқушылар мұғалімнің басшылығымен мұнда барлығы неше үшбұрыш бар екендігін табады. Келесі кезекте ол екінші фигурамен салыстырылады да, ненің өзгергендігі анықталады. Оқушылар бұлардың айырмашылығын көрсетіп берулері тиіс (Екінші фигурада 1 таяқша алынып тасталған). Енді екінші фигурада неше үшбұрыш бар екендігі анықталады.
Қалған фигуралардың әрқайсысы осылайша бірінші фигурамен салыстырылып, тиісті қорытындылар жасалады.
Жауабы: 1-інші фигурада 4үшбұрыш, 2-інші фигурада 3 үшбұрыш, 3-іншіде 3 үшбұрыш, ал 4-інші фигурада 2 үшбұрыш бар.
  ІІІ. Қорытынды бөлім
Тапсырманың дұрыстығын сынып бойынша тексеріп, қорытындылау, мадақтау

бойынша әр топқа логикалық есептер беріледі
1 – топ. 1.

Төрт таяқтың 8 ұшы бар. Алты жарым таяқтың неше ұшы бар? (18)
2. Бөлменің әрбір бұрышында бір мысықтан отыр. Әр мысықтың алдында 3 мысықтан отыр. Бөлмеде неше мысық бар? (4)
2 – топ.1. Бір қарт адамның жасын сұрағанда «Мен 100 жастамын, бірақ туған күнім 25 рет болды» деген екен. Сонда қарттың туған күні қашан? (29 - ақпан)
2. Аулада қойлар мен тауықтар жүр. Олардың 5 басы, 14 аяғы бар. Тауық пен қой нешеу? (2 қой, 3 тауық. Өйткені: 4+4+2+2+2= 14 аяқ, 5 бас)
3 – топ. 1. Әсем пойыздың басынан есептегенде жетінші вагонға отырды. Мадина пойыздың соңынан есептегенде жетінші вагонға отырды. Сонда қыздар бір вагонда болды. Пойызда неше вагон болған ? (13)
2. Сағат 22. 00 – де жаңбыр жауып тұрса, 24 сағаттан кейін күннің жарқырап тұруы мүмкінбе ? (Жоқ, 1 тәулік өтті)

оқушысын белгілі бір қажетті біліктер мен дағдылардың иесі, оқу әрекетінің

субъектісі, әр түрлі мәдениеттермен өз көзқарасы тұрғысынан диалогқа түсетін автор және жас ерекшелігіне сәйкес өз жолын қалыптастыруға күш жұмсап еңбектенетін бала" - деп қарау міндеті анықталған.
Логикалық есеп шығару барысында анализ синтезді қолдану мүның одан әрі байытып, өрістету немесе оған қатысты дербес жағдайларды тұжырымдау, сөйтіп, оқушылардың танымдық қабілеттерін қалыптастыруда, математикалық ойлау дербестігін дамытуда айрықша роль атқарады.
Логикалық есеп шығару математикалық ұғымдарды терең қалыптастырып байытуға оқушылардың математикалық ойлауын өрістетуге, білімдерін практикада қолдануға, табандылық, ізденгіштік, еңбек сүйгіштік қасиеттерін тәрбиелеуге жол ашады.

М.И. Моро, Н.Ф. Вапняр Алматы «Мектеп» 1990 жыл
2.

Оқушының анықтамалығы 1 – 4 Алматыкітап 2007жыл
3. Математика 3 сынып Алматы «Атамұра» 2010 жыл
4. «Бастауыш мектеп» республикалық ғылыми – әдістемелік және
педагогикалық журнал №2 2006 жыл, №2 2011 жыл
5. «Білім көкжиегі» республикалық ғылыми – әдістемелік журнал №2(20)
2012 жыл