Слайд 1“Жүйелі мониторинг бастауыш мектептегі тиімді оқыту құрал ретінде”
Слайд 2
ҚР Президенті Н. Ә. Назарбаев 2007 жылғы «Жаңа әлемдегі жаңа
Қазақстан» атты Қазақстан халқына жолдауында «Біз бүкіл еліміз бойынша әлемдік
стандарттар деңгейінде сапалы білім беру» қызметін көрсетуге қол жеткізуіміз керек деп атап көрсетті.
Сапалы білім беру қызметін көрсету – білім мекемелері мен педагогтар алдында тұрған міндет. Білім сапасы ең алдымен мақсаттың және нәтиженің сапасы, одан кейін басқарудың, ұстаздың, педагогикалық іс - әрекеттің, оқушының сапасы, ең соңында педагогикалық үрдістің сапасы. Осындай сапалылықты қамтамасыз ететін сапалы мұғалімдер шығармашыл болуы керек.
Слайд 3. Педагогикалық-психологиялық көрсеткіштер жиынтығына келесілерді жатқызуға болады:
Білім алу мотивациясы мен
оның динамикасы.
Оқушыларда ақыл-ой дамуы мен оқу әрекеттерінің қалыптасуы.
Оқушылардың құндылықтарға бағытталуы
және оның даму динамикасы.
Оқушылар мен мұғалімдердің оқыту процесіне қанағаттануы.
Аталған әрбір көрсеткіштерден сандық ақпараттарды алуға болады:
оқушының қандай да бір сипаттамасының даму деңгейі;
белгілі бір мерзімдегі оқушы сипаттамасындағы «өсу» дәрежесі;
оқушы жетістігінің нақты деңгейін бағалау.
Білім беру сапасын басқарудың оқу үрдісіндегі негізгі тетіктері:
*Бақылау
Талдау,
*Бағалау,
* Бағдарлау және нәтижелердің динамикалық үрдістерін салыстыру болып табылады. Бүл үрдісте оқу - тәрбие сапасына жасалатын жүйелі бағалаудың бірден - бір көзі – мониторинг.
Слайд 5Мониторинг дегеніміз белгілі бір нәрсенің жай - күйін бақылау, бағалау,
талдау және болжау жүйесі, белгілі параметрлерді анықтаудағы бақылау құралы.
Мониторинг
бұл – оқушының оқу үрдісін, оқу материалын игеруін, “мұғалім-оқушы” жүйесінде, оқыту мен тәрбиелеуде сапалы нәтижеге жету үшін жүргізілетін үздіксіз бақылау тәсілі. Басқаша айтқанда, мониторинг оқушы мен мұғалім іс-әрекетінің нәтижесін талдау мен мектептің даму болашағын болжаудың динамикалық желісі.
Слайд 6Мониторинг не үшін қажет?
Мониторингтің мәні әр тоқсанның не әр тараудың
соңында шыққан графиктен осы тұстағы алған білімнің кем тұстары, жетістіктері
айқын көрініп тұрады. Даму мониторингіне қарап білім деңгейін оқушы өзі бақылап отырады. Бағалаудағы әділетсіздік мәселесі шешіледі
Слайд 7 Мониторингтің түрлері өте көп:
өткізу жиілігі бойынша( бір рет,
мерзімді, жүйелі);
ұйымдастыру формалары бойынша( жеке, топтық, фронтальді);
қарым- қатынас формалары бойынша
( сырттай байқау, бірін- бірі бақылау, өзіндік талдау);
оқыту кезеңдері бойынша ( кіріспе, аралық, қорытынды).
Слайд 8Мониторинг ерекшеліктері:
1. Оқушының белгілі бір тақырыпты төмендеу меңгергенің, аздау
алғанын байқап, білімдегі олқылықтарды жою мақсатында тапсырмалар жүйесі ұсынылады.
2. Шәкірт
өз кемшілігін байқайды, өз қатарласынан қалмау үшін не істеу керектігін аңғарады.
3. Өз зейінін тәрбиелейді.
4. Білім жүйелігі мен тізбекті байқайды.
5. Ойланып оқуға дағдыланады.
Слайд 9Білімділік мониторинг көп деңгейлі жүйе
1 - деңгей (жеке, дара және
дербес) оны мұғалім жүзеге асырады.
2 - деңгей – мектепішілік. Мұнда
оқушы білімінің дамуын мекеменің әкімшілігі жүзеге асырады.
Сыныптардың даму динамикасы бақыланады. Тоқсан, жартыжылдық, жыл бойында анықталған критерий бойынша бақылау жүргізіледі
Слайд 10Мониторингтік зерттеудің әдісі:
Әуелі зерттеуге бағытталған оқу пәндері таңдап алынып, мониторингті
жүргізу мерзімі анықталады.
Оқушыларға берілетін тесттер мен бақылау қималары мектептің
әдістемелік бірлестік жетекшісімен бірлесіп таңдап алынады.
Бұл жұмысты жүргізу кестесі алдын ала ілінеді.
Слайд 11 Білім беру үрдісін құруда педагогикалық мониторинг ақпараттық,
қозғаушы және ынталандырушы, қалыптастырушы, түзеушілік қызметтер атқарады.
Мониторингтің қалыптастырушы қызметінің
нәтижесінде оқушының «дамуға жақын аймағына» ықпал ете отырып оқушы тұлғасының әлсіз және күшті жақтарын анықтайды . Әрбір оқушыға қозғау салу әрекетінің әдістері мен тәсілдерін жеке талдауға, оқушының педагог назарынан түсіп қалу мүмкіндігін шығарып тастауға көмектеседі.
Слайд 12Оқу үрдісінде болжанбаған, кездейсоқ нәтижелерді табу және белгілеу, оқушылардың жат
әрекеттеріне әсерді күшейту жөнінде шара қабылдау мониторингтің түзетушілік қызметі арқылы
жүзеге асады.
Алғашқы кезеңде мониторингтің мақсаты мен міндеттерін анықтаудан бастаймыз.
Келесі кезектегі кезең негізгі көрсеткіштер мен критерийлерін анықтау, диагностика әдістерін таңдаумен жалғасады.
Диагностика әдістерін дәстүрлі (тестілер, сауалнамалар, сұрақтар, бақылау жұмысы, диктант, т.б.) және дәстүрлі емес әдістер (бақылау, пікірлесу, т.б.) деп бөлуге болады. Педагогикалық мониторингтің екінші талдау – диагностикалық кезеңінде ақпараттар жиналып, мәліметтер сандық және сапалық өңдеуден өткізіледі. Өңдеу кезінде алынған нәтижелерді салыстыру барысында педагогикалық диагноз қою, себеп-салдарға тәуелділікті дәлелдеу және талдау жүзеге асырылады.
Слайд 13Алдағы негізгі ой - мақсатты, даму мүмкіндіктерін болжай отырып жоспар
жасау, болжау кезеңінің әрекеті болып табылады.
Әрекеттік-технологиялық кезеңінде педагогикалық үрдісті
түзету іске асырылып, баланың дамуын тежейтін немесе оның ынтасын әлсірететін себептерді және кемшіліктерді жою қажет.
Аралық-диагностикалық кезеңде нормативті көрсеткіштермен салыстыру және логикалық талдауға негізделген нормативті көрсеткіштерден ауытқу себептері анықталып, түзету-даму жұмыстарының стратегиясы жасалады.
Слайд 14Соңғы қорытынды – диагностикалық (аяқтаушы) кезеңінде мониторинг нысаны жағдайына баға
беріліп, алынған нәтиже алғашқысымен салыстырылады. Мониторингтен алынған мақсат және міндеттер
сәйкестігі, логикалық талдауға негізделіп жүргізілген жұмыс нәтижесі анықталады.
Мұғалім өз мақсатына жеткен, жетпегеніне көзін жеткізетін тек сенімді әдісі бар болса ғана өзінің әдістерінің дұрыстығына, өз еңбегінің нәтижелігіне сенімді бола алады, ал керісінше жағдайда өз жұмысын жөндеуді қажет ететін анық мәлімет ала алмайды.
Слайд 15Қорыта айтқанда, бастуыш мектептегі білім беру оқу жетістіктерін бағалау және
мониторинг жасау – ұстаз шеберлігін шыңдау және оқушы мен мұғалім
біліктілігін арттыру деген сөз. Жетістікке жеткізетін бірден-бір жол – ізденіс, талапты еңбек екенін уақыт дәлелдеді. Олай болса, бастауыш мектептегі оқу жетістіктерді бағалау, педагогикалық мониторинг жүргізу арқылы жеткен жемісті жолдар жалғасын табатынына сенімдіміз.