Презентация урока: Сила Архимеда

Мұғалімі: Сыйхымбаева Н.М.

түрлерін ата?
2. Үйкеліс күшінің түрлерін ата?
3. Күшті қандай құралмен өлшейміз?

4. Бірқылыпты қозғалыс деген не?
5.Бірқалыпсыз козғалыс деген не?
6.Неге жаңбыр жауар алдында адамның
сүйек буындары сырқырайды.
7. Қатынас ыдыстарды бөліп ал.

g кг/м3


Тұрақты шамалар V 9,8Н/кг
Дене көлемі

ρ м3

2)

1. Жылдамдық
2. Күш
3. Уақыт
4. Ұзындық
5. Тығыздық
 

кг/м3
м/с
м
с
Н

түбінде тиын жатыр.
Қақпақ, сіріңке, қағаз, пинцет, стақан
сияқты құралдардың

қайсысын пайдаланып,
қолды су қылмай, тиынды қалай алуға болады?

бола ма?
Мұз қандай күйге жатады?
Егер кеседегі

судың бәрін ішіп қойсақ не қалады?
Ауа қандай күй?
Қандай ыдысқа су құйылмайды?
Ал су қандай күйге жатады?
Орнынан қозғалмай не өтіп бара жатыр?

Нәтижеге жеткен уақытта, мынандай сұрақ мазалайды. Неліктен?»

Піскен жұмыртқа, қағаз,

сіріңке. Қағазды жағып, бөтелкенің ішіне саламыз да, үстіне жұмыртқаны қоямыз. Жұмыртқа бөтелкенің ішіне кіреді. Неліктен?

арқылы,
өткен сабақтағы білімін нақтылап,
оны өз дәрежесінде көрсетеді.

тұрған нәрсе?
Астрономияда өшпес із қалдырған Ұлықбектің аты?
Дененің сапалық тектілігін сипаттайтын

материя түрі?
Аспан денелері туралы ғылым?
Киімге жаққан әтір иісінің ауаға жайылуы қандай құбылыс?
Табиғат туралы ғылым?
Термометрдің өлшем бірлігі?

арқылы,
өткен сабақтағы білімін нақтылап,
оны өз дәрежесінде көрсетеді.

үйрете отырып білім және білік дағдыларын қалыптастыру.
Архимед күші.

Ол Сицилия аралындағы Сиракуз қаласында туып, сонда өмір
сүрген. Архимед

астроном Фидийдің баласы деген жорамал бар. Архимед
сол замандағы ірі мәдениет орталығы - Мысырды аралап,
александриялық ғалымдардан, солардың ішінде Конон мен Эратосфеннен
білім алған. Оның математикалық еңбектері өз заманынан озық болған.
Архимедтің көптеген математикалық еңбектерінің ішінен қисық
сызықтардың ұзындықтарын, әр түрлі фигуралар мен денелердің көлемін
және беттердің ауданын есептеу ерекше орын алды. Архимед рычаг заңын,
суда өлшеу арқылы қорытпаның құрамын анықтау тәсілін тапқан, өз
атымен аталған гидростатика заңын ашқан, жер суаратын механизмдерді,
жүк көтеретін рычаг жүйелері мен блоктарды, тас ататын, қамал бұзатын
соғыс қондырғыларын, т.б. ойлап шығарған. Рычагтың математикалық
заңын тапқанда, Архимед “Тіреу нүктесін берсеңдер, Жерді де төңкеріп
тастаймын” деп айтқан екен. 9-11 ғасырларда Архимедтің еңбектері араб
тіліне, ал 13 ғасырда олар араб тілінен латын тіліне аударылып, Батыс
Еуропа елдеріне тараған.

АРХИМЕД ...

болған сиракуз патшасы Гиерон болған екен. Ол Архимедке
өзінің тәжінің

таза алтыннан жасалғанын біліп беруді тапсырады.

өлшеп, алынған мәндерінің өзгерісін анықтаймыз.

осы дене
ығыстырып шығарған сұйықтың салмағына тең болады.

бетіне шығады.
Мұғалім: доп неге су бетіне ытқып шығады?
Жауап: өйткені допқа

күш әсер етті.
Мұғалім: жауап дұрыс, допты судан ығыстырып шығатын күш әсер етті. Бұл күшті біз ығыстырушы күш деп атаймыз.
Мұғалім: сол ыдысқа цилиндрді салайық. Дене батып кетті. Бұл жағдайда ығыстырушы күш әсер ете ме?
Жауап: оқушылар әр қилы жауап беруі мүмкін.
Мұғалім: цилиндрге ығыстырушы күш әсер ете ме екенін тексеру үшін, цилиндрді динамометрге іліп, динамометрдің көрсеткішін жазып аламыз. Содан кейін цилиндрді сол тұрған күйінде суға батырамыз да, динамометрдің кқрсетуін жазып аламыз. Екі жағдайдағы динамометр көрсеткішін салыстырамыз. Тәжірибе жасалады. Не байқадыңдар:

қорытынды жасауға болады?
Жауап: Су салынған кез келген денеге ығыстырушы күш

әсер етеді.
Мұғалім: бұл күш қалай қарай бағытталған?
Жауап: Сұйықтықта тұрған денеге әсер ететін ығыстырушы күш жоғары қарай бағытталған.

әсер ететін
ығыстырушы күшті анықтаңдар. Судың тығыздығы - 1000кг/м3.

анықтаңдар. Темірдің тығыздығы-7900кг/м3, ал керосиннің тығыздығы
- 800кг/м3.