Сила Архимеда

Дүниедегі құбылыстың мәнін де
Табиғаттағы қозғалыстың бәрін де
Мүмкін емес физикасыз түсіну,
Физика - дүние кілті бүгін де

Лездік тапсырма

1. Атмосфераның негізгі қабаттары қандай?

Өткен тақырыпқа шолу

2. Неліктен реактивті ұшақтар атмосфераның жоғарғы қабаттарында үлкен жылдамдықпен ұша алады?

3. Қалыпты атмосфералық қысым неге тең?

4. Атмосфералық ауа қысымынан жоғарғы немесе төмен болатын қысымды өлшеуге арналған құралдар қалай аталады?

5. Стаканға су құйып, бетін бір парақ қағазбен жабамыз. Қағазды алақанмен басып тұрып, стаканды төмен төңкеріп, қолды тартып алу керек. Су неге төгілмейді.

6. Сұйықтың ішіндегі қысым қандай формула арқылы табылады?

АрхимедАр күші

Архимед күші

Архимед (б.з.б.287-212) Ежелгі Грецияның ұлы ғалымы, математигі, механигі. Ол Сицилия аралындағы Сиракуз қаласында туып сонда өмір сүрген.

Архимед
(б.з.б.287–212)

Тәжірибе қортындысы

Ығысқан сұйықтың көлемі дененің суға батырылған көлеміне тең.

Ығысқан сұйықтың салмағы денеге әрекет ететін Архимед күшіне тең.

Дененің үстіңгі бетіне төмен қарай бағытталған F1 күші әрекет етеді, оның модулі
F1=p1*S= c g h1 S
Мұндағы дененің үстіңгі бетіне сұйықтың түсіретін қысымы:
p1= c gh1

Дененің төменгі жағына жоғары қарай бағытталған F2 күші әрекет етеді, оның модулі
F2=p2*S= c g h2 S
Дененің төменгі жағына сұйықтың түсіретін қысымы:
p2= c gh2

FA - кері итеруші күш
ρc - сұйықтың тығыздығы
g - тұрақты шама
Vд - дененің көлемі

FA= ρc g Vд

“Біздің барлық біліміміздің тәжірибеден басталатыны сөзсіз” Иммануил Кант

1-тәжірибе Пластилиннен жасалған
көлемдері әр түрлі екі денені динамометрге іліп, кезегімен ыдыстағы суға батырып, динамометрдің көрсетуін жазып алып, қорытынды жасаңыз.

2- тәжірибе. Көлемдері бірдей, массалары әр түрлі 3 денелерді алып, тәжірибені қайталау. қорытынды жасау.

3- тәжірибе. Бір денені алдымен таза суға, сонан соң тұзды салып, динамометрдің көрсетуіне назар аудару және қорытынды жасау.

І топ

ІІ топ

ІІІ топ

АРХИМЕД КҮШІ

суға толық батқанда көлемі 0,8 м3 су итеріліп шығарылған. Граниттің

ІІ топ




ІІІ топ

Көлемі 4 м3 бетон суға толық батырылғын.
Оған су тарапынан әрекет етуші
Архимед күшін тап.

Суға батырылған шыны шарға 2500 Н
Архимед күші әсер етеді. Осы шардың көлемін тап.
(ρсу = 1000 кг/м3;  g = 10 м/с2 ).

Білдік

Ббб

Физикалық шама

Белгіленуі

Өлшем бірлігі

Формуласы

Басқа шамамен
байланысы

Үй тапсырмасы:

§44. Архимед күші
23- жаттығу ( 1,2 )