Химиялы? элемент ж?не жай зат. Оттекті? ?асиеттері, алынуы, ?олдануы

олардың табиғатта алыну жолдары мен қолданылуы, ауаның құндылығы туралы білімдерін

бір жүйеге келтіру

Дамытушылық:

Заттарды бір-бірінен ажырата білу, химиялық формуланы жазу және теңдеу құру, ойлау қабілетін, ізденгіштік біліктерін дамыту.

Тәрбиелік:
Оқушылар бірлесіп жұмыс жасауға, бірін – бірі құрметтеуге , бір – бірінің пікірін тыңдап баға беруге үйрету, табиғатты аялауға,
қорғауға, ауаны ластанудан сақтауға тәрбиелеу

ең көп таралған элемент
Оттектің физикалық қасиеттері.
Оттектің химиялық қасиеттері.
Оттектің қолданылуы
Оттектің ашылу

тарихы мен алынуы.

қысымда (101,325 кПа) оның 1 литрінің массасы 1,43 г,ал ауанікі-1,29

г тартады. Оттек суда аз ериді.қалыпты жағдайда 20˚C-та және 1атм қысымда судың 100 көлемінде небәрі 3 клем оттек
газы ериді. Осы қасиетіне орай,арнайы газ өлшегіш деп аталатын шыны аспаптағы суды ығыстыру арқылы оттек газын жинап сақтауға болады. Оттек -183˚C-та сұйылады, -218˚C-та қатады.

Жану

Реакция кезінде жылу бөлініп, жарық шығады. Ондай реакция жану реакциясы деп аталады. Қыздырғанда оттек көптеген металдармен шабытты реакцияласып, жылу және жарық бөлінеді. Жай және күрделі заттар жанғанда әртүрлі оксидтер түзіледі.

пісіруде
Металл кесуде

(1772ж) оттекті
бос күйінде алып,
оның ауаның құрамдас
бөлігі екенін

дәлелдеді.

Тест
І нұсқа.
Мына сөйлемдерде айтылғандардың қайсысының оттекке қатысы жоқ:
А) сутек

пероксиді Н2О2 айырылғанда алынады
Ә) салыстырмалы молекулалылық массасы 32;
Б) суда жақсы ериді:
В) су молекуласында оттектің бір атомы бар.
2. Мына сөйлемдерде айтылғандардың оттектің қайсысы дұрыс емес?
А) оттекке бай күрделі заттарды ыдыратып алады;
Ә) өндіріс үшін ауадан алады:
Б) салыстырмалы молекулалық массасы 16;
В) адам өміріне қажет.
3. Алюминий оксидінің формуласында алюминийдің индексі:
А) 1; Ә) 2; Б) 3; В) 4 тең.
4. Күкірт (ІV) оксидінің формуласында оттектің индексі:
А) 1; Ә) 2; Б) 3; В) 4 тең.
5. ...Ba+O2=…BaO теңдеуінде қалдырып кеткен коэффициенттердің мәнін көрсетіңдер:
А) 1, 1; Ә) 2, 2; Б) 3, 3; В) 4, 4.
6. ...Ca + O2= …CaO теңдеуінде қалдырып кеткен коэффициенттердің мәнін көрсетіңдер:
А) 1, 1; Ә) 2, 2; Б) 3, 3; В) 4, 4.

ІІ нұсқа.
1. Қай қосылыста оттектің массалық үлесі көп:
А) Li2O; Ә) MgO; Б) CaO; В) BaO.
2. Қай қосылыста оттектің массалық үлесі көп:
А) Al2O3; Ә) Fe2O3; Б) B2O3; В) P2O3.
3. 2 моль фосфор жануы үшін оттектің қанша зат мөлшері жұмсалады? 4Р+5О2=2P2O5
А) 5моль; Ә) 2моль; Б) 2,5моль; В) 1 моль.
4. 1 моль темірдің жануы үшін оттектің қанша зат мөлшері қажет? 4Fe+3O2= 2Fe2O3
А)3моль; Ә) 4моль; Б) 0,75; В)сенің жауабың.
5. Реакция теңдеулерінің қайсылары эндотермиялық процестің мысалдары бола алады?
А) 2H2+O2= 2H2O+Q
Ә) 2H2O= 2H2+O2-Q
Б) N2+3H2=2NH3+Q
В) CaCO3=CaO+CO2-Q
6. Реакция теңдеулерінің қайсылары экзотермиялық процестің мысалдары бола алады?
А) C+O2=CO2+Q
Ә) 2H2O=2H2+O2-Q
Б) CH4+2O2=CO2+2H2O+Q
В) 2HgO=2Hg+O2-Q

В
6. А , Б