Слайд 1Жоба
Тақырыбы: Алгоритм негіздері. Алгоритмдеу,программалау ұғымдары.
Слайд 2Мақсаты:
Информатика сабағында оқушыларға сыни тұрғыдан ойлауға үйрете отырып, алгоритмді программалау
ұғымдарын білуді үйрету.
Міндеті:
Информатика сабағында алгоритмдеу негіздері
және программалау ұғымдарын үйрету, сабаққа деген ынта – зейінін қалыптастыру
Слайд 5Қазіргі заманда адам көп істі компьютерді пайдалану арқылы атқарады. Кез
келген міндеті орындау алгоритмнің болуын, яғни нәтиже алуға жеткізетін әрекеттердің
алдын ала жазылып қоюын қажет етеді. Алгоритмнің негізінде бағдарлама түзіледі, яғни есеп шешуінің алгоритмі оны компьютерде орындауға жарамды түрде жазылады. Осыдан барып компьтердің көмегімен есепті шешу процесінің мәні алгоритмді құру екені көрінеді. Алгоритмдік алдын ала жазбаларды құрастыру процесі алгоритмдеу деп аталады.
Кіріспе
Слайд 6Алгоритмдер негіздері.
Алгоритмдер,программалау ұғымдары
ІХ ғасырдағы Орта Азияның ұлы математигі Әл-Хорезми алғаш
рет арифметикалық амалдарды орындаудың ережелерін жазған.
Алгоритм сөзі ұлы математик
Әл-Хорезмидің атына байланысты шыққан.
Алгоритм -орындаушының белгілі бір мақсатқа жетуі үшін орындалатын әрекеттер тізбегін айтады.
Алгоритмнің нұсқаулары команда деп аталады. Орындаушының орындай алуы мүмкін командалар жиынтығын орындаушының командалар жүйесі деп аталады.
Слайд 820
20
20
30
30
40
40
30
40
Сұрақ-жауап
Слайд 9Сұрақ: Алгоритм дегеніміз не?
Берілген мәндерді пайдаланып, қажетті нәитежеге жетуді
жүзеге асыратын әрекеттердің орындалу тізбегі.
Слайд 10
Сұрақ: Алгоритмнің негізгі қанша қасиеттері бар?
5 қасиеті бар
Слайд 11
Сұрақ: Алгоритм атауы кімнің есімінің латынша айтылуынан шыққан?
Мұхаммед әл-Хорезми
Слайд 12
Сұрақ: Алгоритмді өрнектеу, жазу, тәсілдері дегеніміз не?
Табиғи тіл арқылы жазу,
қарапайым алгоритмдік тілде жазу, графикалық жолмен жазу, программалау тілінде жазу
жолдары жатады.
Слайд 13
Сұрақ: Негізгі блоктарға және көмекші
блоктарға нелер жатады?
Негізгі блоктарға –
өңдеу(процесс, арифметикалық амал), шартты тексеру (логикалық), ену және шығару блоктары
жатады.
Көмекші блоктарға – алгоритмдерге түсініктеме беру, алгоритм басы, соңы және байланыс сызықтары жатады.
Слайд 14
Сұрақ: Транслятор дегеніміз не?
Алгоритмдік тілді машина тіліне автоматты түрде аударатын
түрлендіргіш программа
Слайд 15
Сұрақ: Серия ұғымын қалай түсінесіңдер?
Алгоритмнің бірінен кейін бірі орындалатын,
белгілі бір нәтиже беретін бірнеше командаларының тізбегі
Слайд 16
Сұрақ: Меншіктеу командасының құрылымы
қалай жазылады?
Меншіктеу командасы айнымалы:= өрнек үлгісінде
жазылады.
Слайд 17
Сұрақ: Программа дегеніміз не?
Алгоритмнің
компьютерде орындалуын жүзеге асыру үшін қолданылатын бірыңғай және дәл жазуға
арналған ережелер жүйесі.
Слайд 191- есеп. y=(ax+b)(cx-d)
Program esep1;
Var x,y,a,b,c,d: real;
Begin
read (a,b,c,d,x);
y:=(a*x+b)*(c*x-d);
writeln (‘y=‘, y);
end.
2- есеп.
М натурал саны берілген. Оның жай сан екендігін анықтау керек.
Program
pr1;
Var I,M,F: integer;
Begin
Repeat
Write(‘натуралсан енгізу М=’);
Readln(M);
Until M>0;
F:=0;
For I:=2 TO M DIV 2 do
If M MOD I=0 then F:=1;
If F=0 then writeln (M:6,’жай сан’)
Else writeln (М:6,’жай сан емес’);
End.
Слайд 203- есеп .Мысалы: үшбұрыштың ауданын
Герон формуласы бойынша есептеу алгоритімнің
Паскаль программалау тілінде жазылған программасы төменде келітірілген:
Program Geron (input, output);
Var
a, b,c: integer;
S , p: real;
Begin
Writeln (‘Үшбұрыш қабырғалары мәнін енгіз: ‘);
Read (a,b,c );
P :=(a+b+c)/2;
S:=(p*(p-a)*(p-b)*(p-c));
Write (‘ Үшбұрыш ауданы=’,s)
End.
№4 – есеп.Кез келген екі санның қосындысын есептейтін программа құру .
Program kosu;
Var a,b:integer;
Begin
readln(a,b);
Y:=a+b;
Writeln(‘y=‘,y);
End.
Слайд 21№5 есеп. Екі санның көбейтіндісін табуға программасын құру.
Program kobitu;
Var a,b,y:integer;
Begin
readln(a,b);
Y:=a*b;
Writeln(‘y=‘,y);
End.
№6-
есеп. Екі санның бөліндісін табуға программасын құру.
Program bolindi;
Var a, b,
x:real;
Begin
Write (‘a, b-сандарын енгіз');
Readln(a, b);
X:=a/b;
Writeln(‘x=’,x);
End.
Слайд 22Герон формуласы бойынша үшбұрыштың ауданын табу. Үшбұрыштың 3 қабырғасы белгілі
(3 қабырғаны есепті шешуші пернетақтадан енгізу қажет). Ауданын табу үшін
бірінші үшбұрыштың мына формула бойынша периметрін табамыз:
Периметрін тапқаннан кейін, ауданын есептейміз.
Ол төмендегідей формуламен жүреді:
Слайд 23Осы есепті табиғи тілде және блок схема түрінде сызу қажет.
Табиғи
тілде жазылуы:
1) алгоритмнің басы
2) a,b,c мәндерін енгізу
3) периметрдің формуласы бойынша
Р табу керек
4) ауданның формуласы бойынша S табу керек
5) ауданның мәнін баспаға шығару керек (периметрдің мәнін де баспаға шығаруға болады)
6) алгоритмнің соңы
Слайд 246-есеп:Алгоритимге күнделікті өмірдегі есеп шығару. Қала аралық телефонды пайдалану алгоритмі
Телефон
трубкасын көтеру
«8» цифрын теру
Үздіксіз дыбыс естілгенше күту
Керекті қаланың телефон кодын
теру
Абоненттің телефон нөмірін теру
Абоненттің жауабын күту
Сөйлесу тетігін басу
Сөйлесу
Слайд 27 1.Алгоритмнің айқын, дәл өрнектелу қасиеті. Алгоритмде келтірілген барлық әрекеттердің
мағынасы айқын, нақты анықталған болу керек.
.
Слайд 28
2.Алгоритмнің үзіктілік қасиеті. Алгоритмнің үздік модульдерге бөлінуі,яғни үлкен алгоритмдерді бірнеше
кішкене алгоритмдерге жіктеу мүмкін болуы керек. Белгілі бір командалар негізінде,
алгоритмнің тізбекті қадамдарға бөлініп атқарылуын оның үзіктілік қасиеті деп атайды.
Слайд 29
3. Алгоритмнің нәтижелік қасиеті. Кез келген алгоритмнің нәтижелік қасиетіболу керек.
Әрекеттердің шектеулі санынан кейін белгілі бір уақытта қорытынды нәтиже алуымыз
керек.
Слайд 304.Алгоритмнің жалпылық немесе ортақтық қасиеті. алгоритм құрғанда жеке проблемаға ғана
арналмай осы тәріздес мәселелер шешімін толық қамтуға мүмкіндік беретіндей етіп
құрылуы керек.
Слайд 315.Алгоритмнің формаллды орындалуы. Алгоритмді орындағанда орындаушы оның әр командасының мағынасын
түсінуі де, түснбеуі де мүмкін. Бірақ алгоритмнің әр командасы орындаушының
нақты бір әрекетті орындауын талап етеді.
Слайд 37 Рефлекция / 1 минут Бүгінгі сабақтан
қандай әсер алғандарын , – Нені үйренгендерін жазады.)
Оқытушы: Балалар бүгінгі
тақырыбымыз алгоритмді түсінсек сабақ басындағы айтылған эпиграфке қайтып келейік
Адам кемелдігі неде?
Бақытта.
Бақытқа қалай қол жеткіземіз?
Білім мен мінез құлық арқылы.
Ол білімнің мәні қандай?
Ол – бәрінің және бар болмыстың мәні
Бақытқа апаратын мінез құлық қандай?
Ол- ізгілікті мінез – құлық.
Мұндай білімге қалай қол жеткізуге болады?
Оған ізденіс, тәрбиелеу өнері және оқу арқылы жетуге болады.
Яғни бұл арқылы не айтқым келді. Адам баласы өмірге келген соң бақытты болу үшін әрекет жасайды. Бақытты болу үшін құрылған алгоритмдеріңіз нәтиже берсін демекпін!
Соңғы тыныштық сәтi.
(Тыныштық… бар жерде, тыныштық… бүкiл әлемде)
- Енді көзімізді жұмып осы сабақта айтылған ойлар мен істерді ой елегінен өткізіп көрейікші.
- Барлық айтылған жақсы ойларды жүрегіміздің түкпіріне апарып орналастырайық.
- Енді көздеріңді аша ғойыңдар. Сабақ аяқталды. Бүгінгі күндеріңіз қуаныш әкелсін!
Слайд 38Нәтижеде есептерге алгоритмдер құрылып, блок-схемасы жасалынды және Паскаль программалау тілінде
алгоритмдерге программалар қүрылды.Тақырыпқа байланысты тапсырмалар орындалып, алгоритмдердің анықтамасы, есептердің алгоритмі,
блок-схемасы және программасы көрсетілді.
Қорытынды
Слайд 39Пайдаланған әдебиеттер
Заурбеков Н.С., Жұмажанов Б.Ж. Алгоритмдеу және программалау тілдері.
Наумова А.Н.
Компьютерные технологии оброботки информации.-М:Финансы и статистика,1995.
Фаронов В.В. Turbo Pascal:
учебное пособие.-СПб.:Питер,2007.-367с.:ил.
Н.Культин “Turbo Pascal в задачах и примерах”
Халыкова К.З. «Программалау тілдерін оқыту – Паскаль тілі»
Ж.Қ.Масанов, Б.А.Бельгимбаев, А.С.Бижанова, Қ.Қ.Мақұлов “Turbo
Pascal” Алматы, 2004.
ИНТЕРНЕТ:
Internet.Сайт: www.google .kz
Internet.Сайт: www.kurs.lab.ru
Internet.Сайт: www.yandex.ru
Internet.Сайт: www.1referat.kz