Америка ??рама Штаттары.

Штаттары

түріндегі кәсіпорындар пайда болды
XVIII-XIX ғ. АҚШ-ң экономикалық даму деңгейі артта

қалып отырды

Джордж Вашингтон кезінде қаржы жүйесі нығайды

40ж-да ауыл шаруашылығы дамыды

1793ж Эли Уитни мақта тазалайтын машина ойлап табады

АҚШ-та өнеркәсіпте жұмысшы табы қалыптасты

билік Президент
Заң шығарушы

билік Конгресс
Жоғарғы сот билігі Жоғарғы сот

АҚШ-ң құрылуында Дж.Вашингтон
Б.Франклин
Джеймс Мэдисон
Дж.Адамс
А.Гамильтон

Джон Адамс

федералистер партиясы

Эндрю Джексон демократиялық партия

(Оңтүстік пен Батыс жер иеленушілер,кәсіпкерлер,орта топтар елеулі рөл атқарды)

Авраам Линкольн республикалық партия (қара құлдарды азат ету, аграрлы мәселелерді шешті)

жою қозғалысы
Құлдыққа қарсы болғандардың қатарында – Дж.Вашингтон,Б.Франклин,Дж.Мэдисон,Дж.Адамс

Т.Джефферсон

30ж-да құлдықты жою жөніндегі жалпыұлттық қозғалыстар – аболиционизм кеңінен тарады

Аболиционистер – АҚШ-та құлдықты жоюды жақтағандар

отарлар қоғамы

1820ж солт.

Штаттардан 11 мыңға жуық негрлер қайтарылды

1822ж Оңтүстік Каролинада негрлер қатысқан қозғалыс. Жетекшісі Денмарк Визи

— 65) — 19 ғ-дың ортасында АҚШ-тың солт-де жалдама еңбек

пен оңт. штаттардағы құл еңбегі арасындағы қайшылықтардан туған соғыс.
Оңт-те құл иеленушіліктің сақталуы АҚШ экон-сының дамуына кедергі жасады. 1860 ж. Солт-тің қолдауымен АҚШ-та респ. партиядан А.Линкольннің президенттікке сайлануына байланысты Оңт-ті жақтап келген демократтар билігі (1829 — 60) аяқталды.
Бұл жағдай Америка Одағының ыдырау қаупін тудырды. 1861 ж. қарсаңында Оңт. Каролина өзін тәуелсіз деп жариялады. Сол жылдың басында Оңт-тің 6 штаты Одақтан шықты.

бір-біріне өш екі аймаққа бөлінді.

1861 ж. Оңт. аймақ Оңтүстік Каролинадағы Федерациялық форт (қамал) — Самтерді басып алды. Солт. аймақ бүлікшілерге қарсы соғысқа кірісті. Линкольнның үндеуімен еріктілер жасақтары, жұмысшы полктары құрыла бастады. 1861 ж. шілде айында Вашингтон қаласына жақын жердегі Булл-Ран жылғасында болған алғашқы ұрыс Оңтүстік армиясының жеңісімен аяқталды. Осы кезде Конфедерация құрамында 11 штат, Одақта — 23 штат болды. Булл-Рандағы жеңілістен кейін Солтүстік өзінің әскери күшін қайта құруға белсене кірісті. Армия Мак-Клемон опасыз генералдар мен офицерлерден тазартылды.

1862 ж наурыз
 






1862ж 20

мамыр
 
 
 
 
 

генерал Грант басқарған армия батыс Теннесидегі азат етіп, Миссисипидегі Мемфис қ-сын алды.
 

адмирал Фаррагут эскадрасы Оңт-тің ірі порты Жаңа Орлеанды басып алды.

  Линкольн Гомстед туралы (жер үлесі) заңды бекітті.
 

(Құрама Штаттарға қарсы көтерілістерге қатыспаған және 10доллар салық төлегендерге бос

жерлерден 160 акр жер телімін,яғни гомстед алуға құқық берді)

АҚШ-ң оңтүстік штаттарында құлдықты жою туралы акті – 1863ж 1 қаңтар (құлдарды ерікті деп санады)

Гомстед Заңы мен құлдарды босату құл иеленушілікке қарсы соққы болды.

Солт. армиясын басқарған генерал Мид 1863 ж. шілде айында Пенсильваниядағы

Геттисберг түбінде үш күнге созылған ірі шайқаста генерал Ли басқарған Оңтүстік армиясын ойсырата жеңді. Дәл осы кезде генерал Гранттың жауынгерлері Миссисипи бойындағы Биксберг қ-сын алды. Бүкіл Миссисипи жағалуы Солт-тің қолына көшті. Оңт-тің күші әлсірей бастады.

Армиясына  арнайы

ескеркіш

өз еріктерімен келіп қосылды. Генерал Шерманның армиясы 1864 ж. көктемде

Оңтүстіктің маңызды тірегі саналатын Джорджия штатын, қыркүйек айында соғыс өнеркәсібі орталығы Атлантты, желтоқсанда Атлант мұхитындағы ірі порт Саваннаны басып алды. 1865 ж. 3-көкекте генерал Грант пен Шерманның біріккен күші конфедерация астанасы Ричмондты алды. Генерал Ли 9-көкекте тізе бүкті. 1861 — 65 жылдардағы АҚШ-та болған азамат соғысы Америка халқының өміріне үлкен өзгеріс әкелді. Оңт-те құлдықтың жойылуы АҚШ-та капиталистік қатынастардың дамуына зор мүмкіндіктер тудырды.

төртінші орын алады.
АҚШ жері материктік екі бөліктен және Гавай аралдарынан

тұрады.

Әкімшілік құрылымы 50 штаттан, Вашингтон қаласы мен Колумбия округінен тұрады. Сондықтан Америка Құрама Штаттары деп аталады. 1959 жылы Гавай аралдары АҚШ-тың 50-ші штаты болып құрылады.

Астанасы – Вашингтон
Басқару формасы – Республикалық
Мемлекет басшысы – Президент
1776 жылы Тәуелсіздігін алды
Тәуелсіздік күні – 4 шілде

1867 жылы Алясканы Ресейден сатып алады.

Вашингтон

білдіреді.
Тудағы жұлдызшалар 1960 жылы Тәуелсіздік күнінде пайда болды. Олар қазіргі

штаттардың санын білдіреді.

көл кіреді

1.Жоғары көл
2. Мичиган
3. Гурон
4. Онтарио
5. Эри

Өнеркәсіп өнімдерін шығару жөнінде дүние жүзінде бірінші орын алады. АҚШ-тың

шаруашылығы сан салалы, ең жетекші сала – машина жасау өнеркәсібі.АҚШ астық,сүт, ет, құс өнімдерін өндіруден дүние жүзінде бірінші орын алады.

Аляска балық аулау, аң терісі кәсіпшілігімен және орман шаруашылығымен белгілі.
Гавай аралдарының тұрғындары қант қамысы мен ананас өсіруге маманданған.

Мичиган – автомобиль штаты
Детройт – автомобильдер астанасы
Сиэтл – «Бойнг» ұшағы жасалынады
Чикаго – жолаушы және жүк тасымалы
бойынша елде бірінші орында
Лос-Анджелес – кино өндірісінің орталығы
Голливуд орналасқан

Шаруашылығы

және газ өндіретін маңызды штаттар

мақсатында дүние жүзінде алғаш рет ұлттық парктерді ұйымдастыруды қолға алған

мемлекет

құрылды.
АҚШ-тың Вайоминг, Монтана және Айдахо штаттарының территориясында орналасқан

дейін жетеді.
Қазіргі таңда АҚШ жерінде 50-ден аса ұлттық парктер бар