"Те?ге"

№5

ОМ Улыкпанова Балжан Абекешовна

ұлттық ақшасы туралы мәлімет беру, білімін толықтыру.

2. Оқушылардың тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін қалыптастыру, оқушыларды дұрыс сөйлеуге баулу, сөздік қорын байыту, негізгі мақсатқа жету.
3. Оқушылардың бойында Қазақстанның дербес мемлекет ретінде қол жеткізген жетістіктеріне деген мақтаныш сезімдерін ояту.

сұрақ-жауап.
Сабақтың

түрі: жаңа сабақ.
Сабақтың көрнекіліктері: оқулық, Қазақстанның темір, қағаз ақшалары, шетел валюталары, интерактивтік тақта.

сәлемдесу.
Сабаққа даярлығын тексеру.
Сабақтың мақсатымен

таныстыру.

Салалас құрмалас сөйлем деген не?
Сабақтас құрмалас сөйлем

деген не?
Екеуінің айырмашылығы неде?
Салалас құрмалас сөйлемдер қандай жалғаулық шылаулар арқылы жасалады?
Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлерін атаңдар.
Тыныс белгілерін атаңдар.
Шәкәрім деген кім? Әкесінің аты кім?
Шәкәрімнің неше жасында әкесі қайтыс болды?
Шәкәрімді кім өз қамқорлығына алды?
Шәкәрім неше тілді жетік білді? Қандай шығармалары бар?
Қай жылы қайғылы қазаға ұшырады?

бірі.
Қазақстан Республикасы қандай мемлекет?
«Семь палат» қай қала?

қандай мемлекет азаматымыз?
Ал, әр тәуелсіз, егеменді елдің өз нелері болу

керек?

Тәуелсіздігіміздің бір белгісі – теңге. Теңге – Қазақстанның

Ұлттық ақшасы. Өзіміздің Елтаңбамыз, Әнұранымыз, көк туымыз бар. Оған өзіміздің ұлылардың суреті салынған, көзге ыстық, көңілге жақын
Теңге келіп қосылды.
«Теңге» сөзі – түрік тіліндегі «танға» немесе «данға» деген сөзден шыққан. «Данға» сөзі «даңғыр» деген етістік тұлғасынан шыққан. Жібек жолы заманында темір және мыстан жасаған ақшалар болған, оларды шелекпен тасып жүрген. Олардың даңғырынан «даңғыр» деп атап, «даңға» сөзі шыққан.
Сонымен, әрбір дербес мемлекеттің өз ұлттық ақшасы бар. Мысалы, Ресей - рубль, Германия – марка, ... т.б. Ал, Қазақстанда – теңге.

ақшасын тауып жазыңдар.
Қазақстанда – фунт стерлинг
Ресейде – доллар
Ұлыбританияда – сом
АҚШ

пен Канадада – форинт
Германияда – рубль
Венгрияда – франк
Түрікменстанда – марка
Франция, Бельгия, Швейцарияда – крона
Швеция, Норвегия, данияда – манат

тапсырыс – специальный заказ
Белгі – знак
Айналым – оборот
Ұлы тұлғалар –

великие личности
Кесене – мавзолей
Елтаңба – герб

Ақша атауларымен танысу.

ақша капиталымен сауда жүргізетін мекеме.
Бизнес – жеке бастың пайдасын арттыруға

бағытталған іс-кәсіпкерлік коммерция саудасы.
Валюта – бір мемлекетте қабылданған ақша жүйесі және ақша бірлігі (доллар, франк, теңге)
Вексель – заң бойынша белгіленген үлгіде толтырылатын құжат.
Нетто – заттың ыдыссыз таза салмағы.
Динар – Ирактағы ақша өлшемі, ол мың фильге тең.
Драхма – Ежелдегі Грецияның күміс және алтын теңгесі.
Лицензия – шетелден тауар әкелуге немесе шетелге тауар шығаруға мемлекет органдары беретін арнаулы рұқсат қағаз.
Иена – Жапонияның 100 иенге тең ақша өлшемі.

пунктінде.
«Ұлттық валюта» тақырыбына – екі

салалас құрмалас сөйлем құрастыру.
«Теңге» тақырыбына – екі сабақтас құрмалас сөйлем құрастыру.
Халық ақша құнын, оның толығу жолдарын жақсы білген. Соған орай мынадай мақалдар қалыптасқан:
Теңге тиыннан өсер.
Жылқы құлыннан өсер.
Еңбексіз табылған
Есепсіз жұмсалады.
Бір уыс алтының болғанша,
Бір уыс топырағың болсын.
Алтын алма, алғыс ал.
Алтын көрсе, періште жолдан таяр.

бар?
2-топ. Ақшаның қандай зияны бар?
1-топ. «Теңге» сөзін септеу.

«Ұлттық» сөзіне фонетикалық талдау жасау.
1-топ. Ақша сөзін тәуелдеу.

ненің белгісі? Ол айналымға қашан енді?

Халқымыз: «Бірінші байлық – денсаулық» дейді. Ал, неге ақша бірінші байлық емес? Қалай ойлайсыңдар?

бизнес, валюта» деген сөздермен құрмалас сөйлем құрастыру.