Т?стік фактурасын ай?ындау

: Мырзаев М.А.
Қазақстан Республикасы Білім және

Ғылым Министірлігі Оңтүстік Қазақстан Обылысының Білім басқармасы Гуманитарлық-педагогикалық колледжі

Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды ұйымдастыру
Оқушылардың сабаққа қатысуын және
оқу құралдарын

тексеру

методикалық құралдардың қолдану реті мен жиынтығының жүйесін білдіреді. (Кларин М.В.)

сызу, композиция,бейнелеу өнерінің тарихы, халық көркемөнер кәсіпшілігі, ұлттық ою өрнегі,

мен әндерімен, бірге халқымыздың жерімізді танытып отырған, сазды аспаптары қай

елде болмасын қай жерде болмасын домбыра мен қобыз аспаптары арқылы әр әндерімен күйлері мен қазақ халық аспаптары жеріміз, еліміз, мәдениетіміз бүкіл елге танылды.
Тәрбиелік: оқушыларды ұлттық мәдени мұрамызды танып, қастерлей білуге тәрбиелеу
Дамытушылық: оқушыларды ұлттық қол өнер элементтерін жетік меңгеріп, шығармашылықпен үйлестіре білуге үйрету.

бірге шығармашылықтарын арттырады және шығармашылық тұрғыдан өзін-өзі бақылауға,өзіне деген сенімділігі

және айналасына деген көзқарасы қалыптасады. Өз бетінше ізденуге, шешім қабылдауға дағдыланады.Оқыту әдістері әр түрлі тәсілдерде қолданады, оқыту (лекция, әнгіме, демонстратциялау, түсіндіру, пікір алысу) оқу, тыңдау, ойлау, жаттығу, оқулықты зерделеу, моделдеу пракитикалық жұмыстағы оқушының ізденісі, бақылау әдістері қарастырылады.

түрлері, дидактикалық материалдар.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды

ұйымдастыру
Оқушылардың сабаққа қатысуын және
оқу құралдарын тексеру

сай суреттеу(макет дайындау)
Теориялық мәліметтерді кітап ішінен жинақтау
Терминдермен жұмыс
жоба –макет жұмысын

дайындау
Сөзжұмбақ құру
Қорғауға дайындау

домбыра сазды аспабына түсініктеме.
Домбыраның шанағы тұтас
ойып та, құрап та

жасалады.
Домбыраның сырт нұсқалары
әртүрлі болып келеді. Жасалу
әдіс – тәсілдері мен бөлшектері
ортақ. Домбыра негізгі бөлік
тен тұрады.
Олар бас, мойын, кеуде, шанақ
қақпақ. Осыларға қосымша
шанағы құлақ, түйек, кермер
ағаш, тұтым ағаш,бастырма
ішек, үндік (ойық) пернелер
қалқо серпер желкелік, түйме,
бөлшектері де бар. Тиектің де
бірнеше түрі бар. Олар бас
(жоғарғы) тиек негізгі тиек,
түйме тиек, табылдырық тиек.
Бұл бөлшектерсіз домбыра үн
шығармайды. Домбыра тобын
дағы әлі де болса сирек
қолданылатын нұсқасы – үш
ішекті домбыра.

жасаған: домбыра, қобыз, жетіген, сазген, қоңырау, қол дабыл, дудыға тоқылдақ

асатаяқ, уілдек және т.б. Музыкалық аспаптар да өрнектермен барынша бай безендіріліп, сүйек және металл тіліктерімен әшекейленеді. Сонымен қатар түсі мен текстурасы жағынан ерекшеленетін, ағаштың басқа түрінен ойып жасалған фигуралы тіліктердің әшекейлері де қолданылады.
Қазақтың ұлттық аспаптарын қашан да болмасын алға қойған ата – бабаларымыз саз аспаптарды ойнату арқылы жаудың бетін қайтарған домбыра – аспабымен айтыс және күй өлеңдер шығарған.

отырған, сазды аспаптары қай елде болмасын қай жерде болмасын домбыра

мен қобыз аспаптары арқылы әр әндерімен күйлері мен қазақ халық аспаптары жерімізді елімізді танытып отырған.
Халық қолөнері шеберлерінің жасаған таңғажайып сазды аспаптары, алтын, күміс, әшекейлі заттары республикамыздың қалалары мен село – ауылдарында кеңінен насихатталып келеді. Ондай әсем заттарды көптеген түрлеріне бауырлас республикалар мен бір сыпыра шетелдік саяхатшыларда таң, қалып тамашалап қарауда Қол өнер ісінің асқан шебері қарт ана Рымжан Барлыбаев сонау 1926 жылдың өзінде Париж қаласында болған Халықаралық этнографиялық көрмеге қатысып, қазақ қолөнерінің байлығы мен әсемдігін бүкіл дүние жүзіне паш етіп бәиге алған еді. Қазақ С.С.Р өнеріне еңбек сіңірген қайраткер қарапайым халық шебері мархұм Қашар Қасымов жасаған домбыра Герман демократиялық республикасының Венгриялық Чехословакияның Монғол халық республикасының көптеген өнерпаздарына белгілі Ленин орденімен марапатталған.

астынғы бөлігі

әдісі
Ағашты бір-бірімен қосқан жағдайда тереңдіктер алуға
арналған қашаулардың түрлері.
Қажетті құрал

саймандар

эскиз салады
Елестету
Қиялдау
Топтастыру
Жинақтау
Шығару

- Бұйымның негізін талаптарға сай тазалау.
Бұйымның барлық бөліктеріне өрнекті жоспарлау,

үлгісін жасау.
Өрнектерді кесу.
Бұйымдарды бояу, оны әрлеу, лактау.
Әдебиет пен өнерде композиция деген түсінік бар. Ол жүйелеу, үйлестіру деген латын сөзі. Өнердің барлық саласында композиция өте күрделі ұғым және шығармашылыққа арқау.

Жасап жатқан домбыра макетін әрлеу жұмыстары мынандай негізгі жұмыстардан тұрады:

Жасап

жатқан домбыра макетін бояу
Ою өрнектерін туырлап жапыстыру
Біткен домбыраны лактап әрлеу
Істелінген жұмыстың сапасын тексеру

бөліктерден тұрады.
Тарихы мен түрлерімен танысу.
Суретін сызу.
Жасауға қандай

ағаш қолданылатыны.
Ағашты жұмысқа дайындау.
Құрал - саймандар.
Эскизін ағашқа түсіру.
Ағашты ою.
Ою- өрнегін түсіру.
Қосалқы бөлшектер қосу.
Жұмысты тазалау.
Жұмысты бояу.

баллдық жүйе.
Шығармаларды деңгейлеріне және шығармашылық сипаттарына сай әділ бағалау мүмкіндіктерін

қарастыру
Үй тапсырмасы:
Практикалық тапсырма: Сандық жобасы дайындау