Кесте ?нері

қыздары кестелеудің Бірнеше түрін қолданады: Біз кесте,айқас тігу, жіп салып тігу, басып тігу,

қайып тігу, баспа, кенебе, албыр кесте

«Ж.Молдағалиев атындағы орта мектебі»КММ

Технология пәні мұғалімі:Д.А.Садырбай
ШҚО.Абай ауданы Тоқтамыс ауылы

еңбегін сақтау, қолөнерге – қазақтың төресі сол.

Абай

туралы ұғымды қалыптастыру, білімдерін кеңейту. Танымдық қызығушылықтарын дамыту, ой-өрісін, қол

шеберлігін, қызығушылығын, эстетикалық талғамын ұштау. Еңбексүйгіштікке, тазалыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: АҚТ, теориялық, сарамандық жұмыс.
Пәнаралық байланыс: Тарих ,бейнелеу өнері, математика.
Сабақтың көрнекілігі: Дайын үлгілер, тест, слайд шоу, этникалық оқулытар көрмесі, дайын кесте бұйымдары, кестелеуге арналған шаблондар

Кесте тігісінің түрлері

ұғымды қалыптастыру, білімдерін кеңейту.Танымдық қызығушылықтарын дамыту, ой-өрісін, қол шеберлігін,қызығушылығын,эстетикалық талғамын

ұштау.Еңбексүйгіштікке, тазалыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі:теориялық, сарамандық жұмыс.
Пәнаралық байланыс: бейнелеу өнері, тарих, информатика, әдебиет.
Сабақтың көрнекілігі:слайдтар, дайын үлгілер,кестелер,топтастыру, венн диаграммасы,кестеленген бұымдар көрмесі,әдебиеттер, технологиялық нұсқау.

Сабақтың тақырыбы:Кестелеу өнері

түсіндіру:
А) Кіріспе инструктаж.
Ә)Қауіпсіздік ережелерін қайталау.
Сарамандық жұмыс:
Баспа және тышқан із тігістерімен

жұмысты орындау
Қорытынды бөлім:
А)сабақты бекіту.
Сабақты қортындылау, оқушыларды бағалау
Үйге тапсырма беру, жұмыс орнын жинақтау.

Сабақтың жоспары:

әр түрлі жіптермен,зермен тігілетін қолөнердің бір түрі.
Жаңа сабақ
Кесте
киіз
тері
мата

кесте
Айқас
Қиғаш
Терме
Тышқан із
Баспа
Қолөнер
Еңбекке тәрбиелеу
Қимыл-қозғалыс
Сұлулық

Гүл
Жапырақ
Шеңбер
Жұлдыз
Ирек

жүн жіп

Қайшының ұшын жоғары қаратып ұстама, ұшын өзіне қаратып

бер
Жұмыс кезінде қайшы мата астында қалмасын
Қайшымен жұмыс жасап отырған адамды аландатпа

Инені матада қалдырма
Инені

жоғалтпауға тырыс
Ингені аузыңа салма
Сынған инені тастама
Тот басқан инені пайдаланба

ертеден келе жатқаның дәлелдейді. Кесте жөнініде алғаш рет б.д.д XVI

ғасырда Мысыр жылнамаларында айтылған. Бұнда кестенің ең алғашқы бір түсті қарапайым жіптермен тігілген түрлері сөз болады.
Қазақ ұлттық кесте өнері тарихының түп тамыры ғасырлар қойнауында жатыр Ұлы дала көшпендіолерінің тарихымен тығыз байланысты. Көшпенділер өздерінің салт-дәстүрін, өнерін, ғажайып өркениетін мұраға қалдырып кеткен.

Қазақтың кесте өнері

бойына сақтап,қасиетін жоғалтпай жақсы сақталған ірі мәдениет үлгісі ретінде аталып

келген және халқымыздың тарихымен,тұрмыстағы әдет-ғұрып,салт-дәстүріне сай дамып,түрленіп жетілдіріліп отырған. Ақ шаңқан ақ ордаға сырттан кіріп келгеніңізде сан алуан өрнекпен түрлене кестеленген түскиіздер, текеметтер, қазақы қалы кілемдер, қызылды-жасылды басқұр алашалар,шым шидегі ырғақты ою-өрнектер бәрі сізді ән сала қарсы алғандай әсерге бөленесіз.
«Өткірдің жүзі,
Кестенің бізі,
Өрнегін сендей сала алмас»,-
деп ақын Абай жырлағандай Ұлы даланың асқар-асқар тауларын,арқары мен құлжасын,құстары мен гүлдерін шытырман ою-өрнекпен астарлап,алуан өңді жібекпен төгілдіре кестелеген тұскиіздерді көріп дана әжелеріміздің,асыл апаларымыздың шеберлігіне талғампаз таланттына тәнті боласың.

үйлесімді құрылуы. Ою-өрнек сөзі қосарлана айтылады. Ол бұйымның бетін әшекейлеу

үшін қолданытлатын нақыш, өрнек. Олар: оймыштау, бедерлеу, шеку, қашау, тісеу, құрау арқылы жүзеге асады. Ою-өрнек дегеніміз – Әдемі ырғаққа арнаулы жүйемен құрылған өрнек бөлшектері. «Ою» сөзің латынның ornamentum (орнамент), ал «Өрнек» сөзің орыстың узор сөзінен алынған.
.Ою-өрнек: Жиектік өрнек, гүлді өрнек, торлы ою-өрнек, геометриялық өрнек, көкөніс өрнек, зооморфтык өрнек түрлері бар

Кестедегі ою-өрнектер

Ә.Қастеев

торлап тігу

қайық, бүрме тігіс

түрлері.

тармақ бізді матадан ары өткізіп жіпті бері іріп шалу арқылы

қайталанатын майда тігіс

айтады

кестелеп оюластырып жапсырылады.

тігісінің көлемі бірдей болу керек.
4)Баспа тігістері жиі,ашық жері қалмай орындалуы

керек.
5)Жұмысты ұқыпты,таза орындау керек.

Сарамандық жұмыс

секілді бір-біріне тіркесе тігіледі.Жіпті бекітіп ,оны матаның оң жағына шығарып

алған соң,ілмек тәрізді етіп созып, оны сол қолымыздың бас бармағымен басып тұрамыз да,инені алғаш шаншыған жерден дәлдеп,төмен қарай,матаның астыңғы бетіне қарай шаншимыз.Тігістің теріс жағынан ине ілмектің астынан,тігістің үстіне ілмектің ортасынан шығады. (Слайдтан тышқан із тігісін көрсету)

Технологиялық нұсқау картамен жұмыс

солдан оңға қарай жүргіземіз.Инені матаның оң жақ бетіне шығарып,жоғары қарайбір

тігіс түсіреді.
Енді матанының астына түскен инені алғашқы шаншыған жерден деңгейлестіре, оң жаққа қарай әкелеміз де, жаңа тігіс түсіреміз.Тігістері жиі ашық жер қалмай орындалуы тиіс.
Жұмысты бастағанда жоғарыда көрсетілген қауіпсіздік ережелері орындалуы тиіс.

Баспа тігісі