2. Mödüle Günlük Hayat

на вопрос «что делать?».
Для обозначения инфинитива используются
окончания: –mak

/ –mek.

Oturmak
Kalkmak
Öğrenmek
Görmek

Часть слова инфинитива без окончания –mak / –mek
называется глагольной основой (eylem).
Образование всех форм глагола происходит от глагольной основы.

Otur-
Kalk-
Öğren-
Gör-

Ödev: Выделить окончание инфинитива и глагольную основу:

Açmak
Alışmak
Almak
Anlamak
Anlatmak
Aramak
Bakmak
Başlamak

Beklemek
Bilmek
Binmek
Bitmek
Bulmak
Çalışmak
Çıkmak
Dinlemek

Dönmek
Durmak
Düşünmek
*Etmek
Gelmek
Girmek
Gitmek
İçmek

İnmek
İstemek
Kalmak
Konuşmak
Öğrenmek
Okumak
*Olmak
Saymak

Sormak
Söylemek
Tanışmak
Uyumak
Vermek
*Yapmak
Yazmak
Yemek

на узкий гласный звук
(ı, i, u, ü):
Okumak: oku

+ yor
Yürümek: yürü + yor
Büyümek: büyü + yor

Eylem + (ı, i, u, ü) yor + kişi eki

2. Основа глагола оканчивается на согласный звук:
Konuşmak: konuş + uyor
Almak: al + ıyor
Vermek: ver + iyor
Girmek: gir + iyor

3. Основа глагола заканчивается на широкий гласный звук (a, e, o, ö):
Söylemek: söyl + üyor
Beklemek: bekl + iyor
Anlamak: anl + ıyor

Ödev: Образовать форму настоящего времени глагола:

Açmak
Alışmak
Anlatmak
Aramak
Bakmak
Başlamak

Açıyor
Alışıyor
Anlatıyor
Arıyor
Bakıyor
Başlıyor

Bilmek
Binmek
Bitmek
Bulmak
Çalışmak
Çıkmak

Biliyor
Biniyor
Bitiyor
Buluyor
Çalışıyor
Çıkıyor

Dönmek
Durmak
Etmek
Gelmek
Girmek
Gitmek

Dönüyor
Duruyor
Ediyor
Geliyor
Giriyor
Gidiyor

сказуемому и обозначают лицо, осуществляющее действие

(1-е, 2-е, 3-е лицо ед. и мн. числа).

Olumsuz: Eylem + (mı, mi, mu, mü) yor + kişi eki

Örnek: 1. Ben her gün spor yapıyorum. / 1. Ben her gün spor yapmıyorum.
2. Anne yarın geliyor. / 2. Anne yarın gelmiyor.
3. Yeliz şimdi ders çalışıyor. / 3. Yeliz şimdi ders çalışmıyor.
4. Biz her Pazar piknik yapıyoruz. / 4. Biz her Pazar piknik yapmıyoruz.

(y) kişi eki ?
Örnek: 1. Sen Türkçe biliyor musun?

/ 1. Sen Türkçe bilmiyor musun?
2. Bebek şimdi uyuyor mu? / 2. Bebek şimdi uyumuyor mu?
3. Biz bilet alıyor muyuz? / 3. Biz bilet almıyor muyuz?
4. Siz meyve yiyor musunuz? / 4. Siz meyve yemiyor musunuz?

Ödev: Ответить на вопросы:
Şimdi ne yapıyorsunuz? .......................................................
Hafta içi (sonu) ne yapıyorsunuz? ......................................................

действие:
1. Ben her gün kitap okuyorum.

2. Biz her hafta sonu piknik yapmıyoruz.
3. Onlar her yıl tatile gidiyorlar.

2. Обозначает действие, которое происходит в момент речи:
1. Ben şimdi televizyon seyrediyorum.
2. Biz şu anda spor yapmıyoruz.
3. Onlar şimdilik konuşuyorlar.

her gün
her hafta
her ay
her yıl
sürekli

şimdi
şu anda
şimdilik

3. Обозначает действие, которое происходит в течение определенного периода в настоящем:
1. Ben bugün ev temizliyorum.
2. Siz bu kitabı bir hafta içinde okuyorsunuz.
3. Sen bütün ay konuşmuyorsun.

bugün
bir hafta içinde
bütün gün (ay, yıl)

4. Обозначает действие, запланированное в ближайшем будущем:
1. Ben yarın İstanbul’a gidiyorum.
2. Siz gelecek ay eve dönüyorsunuz.

yarın
gelecek hafta
(ay, yıl)

=> b, c, d, ğ/g
Örnek: 1. Mehmet okula gidiyor.

2. Ali Merve’ye bakıyor.
3. Zerrin ve Hande sinemaya gidiyorlar. 4. Tülay markete gidiyor.

bankadan para çekiyor.
2.

Uçaktan iniyorum. 5. Beyazıt’tan Taksim’e gidiyorum.
3. Özlem tatilden yarın dönüyor. 6. İlayda Eren’den yardım istiyor.

Alıştırma:1. Barış pencere......... sokak......... bakıyor.
2. İstanbul’.......... Adana’......... her gün uçak var.
3. Merve kütüphane........... kitap alıyor.
4. Biz her zaman Migros’.......... alışveriş yapıyoruz.
5. Okul......... ev.......... metro ile gidiyorum.
6. Sen......... özür diliyorum.
7. Ailem Türkiye’........ İngiltere’......... taşıyor.

sekreterlik yap………….…. Boş zamanlarında kitap oku……….……. ve seyahat et……..…...
Hakan,

27 yaşında. Çalışkan ve bekar bir genç. O da Ankara’da yaşa…………... ve bir şirkette mühendis. Hobileri; basketbol oynamak, internette gezmek.
Duygu: Merhaba, Hakan Bey.
Hakan: Merhaba, Duygu Hanım, nasılsınız?
Duygu: İyiyim, teşekkürler, siz nasılsınız?
Hakan: Sağ olun, ben de iyiyim. Nereden gel…….……….?
Duygu: Kurstan gel……..…. . İngilizce öğren…..……. . Bil…..…….., sekreterlik yap……..…. ve sık sık yurt dışına git……..……. . Siz nereden gel…………….?
Hakan: Bürodan gel……..…….. . Ben de bugünlerde çok çalış…..………. . Her gün internete gir……..……., yeni şeyler öğren……..…... . Siz de bilgisayar kullan……….. mu…………?
Duygu: Evet, kullan……………. . Ama, şirkette çok iş var, çok yorul……..….. .
Hakan: Ben de bazen günde on saat bilgisayarın karşısında otur……………. . Gözlerim çok yorul……….….., ama işimi çok sev……………. . Sizi telefonla aramak iste……….……. . Mümkün mü?
Duygu: Tabii, memnun olurum, işte kartım. Ama, yarın İstanbul’a git……………... . Daha sonra görüşürüz.
Hakan: Tamam, ben de bu gece İzmir’e git……….…….. . Hoşça kalın.
Duygu: Hoşça kalın, görüşürüz.